dæorum, et doctrinarum paternarum. Arefacta ficul- A est, Christo: donec ponam inimicos tuos scabellum nea, ostendit synagogam sine pœnitentia. Mens, id est, Christus. Tollite hinc, id est, Judæis ; jactate in mare, id est, in corda credentium.

Homo qui habebat duos filios: homo Christus est : duos filios, Judæos et gentes. Quis ex eis fecit voluntatem Patris, qui dixit eo, et non fecit? ostendit Judæos: et qui dixit non eo, et fecit? ostendit populum gentium qui fecit per confessionem fidei. Paterfamitias plantavit vineam: homo Deus Pater est: vinea, synagoga. Sepe circumdedit, id est, custodia angelorum. Torcular, id est, templum martyrium; turrem in medio, ostendit doctrinam Legis: agricola, doctores sunt. Cum autem tempus fructi appropinquasset, id est, adventus Christi; servi missi, prophetæ sunt : quem primum occiderunt, est Jeremias et Isaias: B quem lapidaverunt, a est Stephanus. Ejecerunt eum extra vineam, id est, Jerusalem, in montem Calvariæ. Hic vinea, et alii coloni, ostendit Ecclesiam gentium, qui reddunt fructum, id est, confessionem pœnitentiæ et fidei. Lapis, id est, Christus: scissus de monte sine manibus, id est, sine actu virili, et concubitu de matre sine semine, de patre sine tempore. Factus in caput anguli, continet duos parietes, ostendit novum et vetus Testamentum, Judæos et gentes. Qui ceciderit super lapidem, confringetur, significat gentes super Christum, de infidelitate ad fidem, confringetur super, id est, in humilitatem. Super quem vero ceciderit lapis, conteret eum, ostendit Judæos superstitiosos.

Homo rex qui fecit nuptias filio suo. Homo Deus C Pater est per nuptias ostendit copulationem Christi et Ecclesiæ. Sicut Eva ex costa Adæ, sic Ecclesia ex latere Christi redempta est et sicut ex virgine terra processit Adam ita et Christus ex virgine Maria natus. Misit servos suos, id est, patriarchas ; iterum misit alios, id est, prophetas. Prandium paratum, id est, Scripturam sanctam; tauri occisi, ostendit qui pro Christo sanguinem fuderunt: altilia, id est, saginata. Abierunt in villam, id est, in cupiditatem alii in negotiationem, id est, in mundo, sicut ait Apostolus: Nemo militans Deo, implicat se negotiis sæcularibus, ut placeat ei, cui se probavit. Reliqui tenuerunt servos ejus, ostendit impetum persecutiois. Ait servis suis, id est, apostolis. Nuptiæ factæ sunt, id est, corda credentium conjuncta cum Chri- D sto pro amore charitatis. Ite ad exitus viarum, id est, ad gentes. Congregaverunt bonos et malos, ostendit præsentem vitam. Intravit rex ad discumbentes, ostendit secundum adventum. Homo non habens vestem nuptialem, ostendit charitatem, ut ait, fides sine charitate mortua est.

Mulier, id est, synagoga, per septem viros: eplaticum intelligitur. Mulier defuncta, id est, littera defuncta transiendo de veteri Testamento in novo. In resurrectione cui erit? id est, Ecclesiæ Christi. Dixit Dominus, id est, Deus Pater, Domino meo, id

pedum tuorum, ostendit quia humiliavit Judæos, et gentes per patientiam sub pedibus ejus, ut per vindictam puniantur persecutores et in futuro. Super cathedram Moysi, id est, super doctrinam ipsius; phylacteria, id est, x verba Legis in chartula conscripta portantes pharisæi in fronte.

Jerusalem, Jerusalem: geminans ostendit affectum doloris? sicut gallina congregat pullos sub alas suas, in spiris pinnis, id est, sublevatis alis, ita et Christus expandit palmas in cruce, ut congregaret filios suos, sicut canticum Deuteronomii asserit: Expandit alas suas, et assumpsit eos super scupulas suas. Ecce relinquetur domus vestra deserta, ostendit quia derelicti sunt a lege sua et a prophetia, et a sacerdotio. Non me videbitis donec dicatis: Benedictus qui venit in nomine Domini, ostendit quia in secundo adventu, videbit eum omnis caro, et plangent super se onnes tribus terræ qui pupugerunt eum. Non relinquetur hic lapis super lapidem, ostendit dispersionem Judæorum. Tunc scandalizabuntur multi, ostendit quia per magnitudinem persecutionis negabunt Christum. Abominatio, ostendit statuam antichristi positam in templo: desolatio, id est, consummatio. Qui sunt in Judea, id est, in confessione fidei. Fugiant ad montes, id est, ad doctrinam apostolorum; qui in tecto, id est, in contemplativa vita non descendat in domum, id est, in activa vita : in agro, id est, in prædicatione Evangelii: non tollat tunicam suam, id est, non revertatur ad pristinam conversationem suam.

Væ prægnantibus, id est, concupiscentibus res alienas va nutrientibus, id est, in opere perpetrantibus; per eremum, ostendit persecutionem, per sabbatum finem mundi. Ubi fuerit corpus, illuc congregabuntur aquila: corpus Christus est: aquile animæ sanctorum sunt. Aliter in resurrectione unaquæque anima proprium corpus sumet per solem, ostendit prædicationem Evangelii: per lunam, Eeclesiam per stellas sanctos, sive prædicatores. Virtutes cœlorum commovebuntur, hoc est agmina angelorum ad judicandum : parebit signum in cœlo, id est, crux Christi per tubam ostendit sonitum angelorum. Erunt duo in agro, id est, in prædicationem Evangelii; unus assumetur, id est, qui complet prædicationem in opere: alius relinquetur, id est, in opere justitie; in mola, in mundo: duo molentes, id est, in Ecclesia catholica, et hæreticorum,

Simile est regnum cœlorum decem virginibus, quæ accipientes lampades suas, id est, in resurrectione, corpora sua. Virgines sunt eo quod Christum non negaverunt. Quinque prudentes, eo quod propter regnum Dei laboraverunt : quinque fatuæ, ostendit qui pro retributione humanæ laudis gesserunt. Dormitare, est ante mortem languescere, dormire vero, in morte quiescere est. Media nocte, id est, in errore, sive in securitate negligentes. Nescio vos, id est, nescio opera vestra bona.

a Satius visum est, removere binc verborum monstra, es me Bart, sive, quæ sensum intercipiebant.

gnum vitæ ita et Judæi extenderunt palmas in Christo proinde et Christus extendit palmam in lignum vitæ : ita et Judæi extenderunt palmas in liguo crucis, ut nos ab omni stimulo liberaret. Per cantum galli ostendit refectionem Spiritus sancti : vinctus ductus, ut vincula peccatorum nostrorum solveret.

Corbana Hebraice, Gazophylacia Græce, Latine divitiarum custodia dicitur. Per effusionem sanguinis Christi redemptum est humanum genus: per pretium sanguinis, emptus est ager ad sepulturam peregrinorum. Hyrus b Pompeius est, Barabbas ductus in desertum, id est, in infernum alter immolatus, id est, Christus pro peccato hominum. Exue

rum. Induerunt chlamyde coccineo, id est, Christum indutum fide gentium aliter per coccineum chlamydem ostendit effusionem sanguinis ipsius, sive martyrium. Exuerunt eum chlamyde, et induerunt eum vestimentis suis, ostendit in fine mundi conversionem Judæorum.

Homo proficiscens, Christus est; peregre profec- A rum liberaret. Sicut Adam extendit palmam in litus, id est, de mundo ad Patrem. Vocavit servos suos, id est, doctores: dedit illis bona sua, id est, doctrinam Evangelii : quinque talenta, id est, quinque sensus, visus, auditus, odoratus, gustus et tactus quos per consuetudinem solebat movere, ut causas transitorias convertat ad æternam. Sic de visu dictum est, Averte oculos meos, et reliqua. De auditu, Sæpi aures tuas, nec audiant linguas blasphemiæ. De odoratu, Bonus odor sumus Deo, in his qui salvi sunt : de gustu, Nolite maledicere, sed benedicite : de tactu, Qui furabatur jam non furetur, sed laboret manibus, unde tribuel et indigenti. Ideo fiunt decem talenta : duo talenta, id est, intellectus et operatio; qui habet hæc, et implet exemplis, et verbis docet, salvat semetipsum, et alios instruit. Ideo geminatur B runt Christum, id est, exspoliatum, a fide Judæotalentum unum talentum ostendit intellectum. Abscondit in terra, id est, qui prædicationem Evangelii pro terrenis rebus docet: post multum vero temporis, id est, in fine mundi. Metit ubi non seminavit, id est, ubi non fuit prædicatio: tollite talentum, id est intellectum date ei qui geminavit in bono opere. Quinque sensus, sicut ait Apostolus, ipsi sibi sunt lex, qui ostendunt opus legis in cordibus suis. Qui habet fidem, et charitatem, dabitur ei intellectus, et operatio virtutum; qui non habet, ipsum quod habet auferetur ab eo, id est, qui habet fidem, et non habet charitatem, ipsa fides morietur in eo. Majestatem, id est, potestatem, dignitatem. Hædos Judæos oves vero populos gentium. Dextrum, id est, prosperum, sive rectum sinistrum, adversum, C sive pœnale, quia apud Deum nihil est sinistrum. Cum autem esset in Bethania, id est, in domo obedientiæ hic domus pro mundo ponitur. Mulier, id est, futura Ecclesia: alabastrum, id est, corpus hominis: per unguentum, ostendit fidem confessionis: caput Christi Deus Pater, recumbes, idem Christus super Ecclesiam Pauperes semper habebitis, id est, spiritualiter qui indigent doctrinam, sive corporaliter qui cibos indigent. Me autem non semper habebitis, ostendit secundum carnem. Joseph venditur in Ægyptum xx argenteis, ut satiaret famem corporis: Christus venditus xxx argenteis, pro peccatis hominum, et fame fidei. Opportunitas, id est, tempus congruum; per azymam sinceritatis, sinceritatem mentis ostendit. Bibam illud in regnum Patris mei D vobiscum, id est, membris suis: in regnum, id est, in Ecclesia. Percutiam pastorem, id est Christi : dispergentur oves, id sunt apostoli. Præcedam vos in Galilæam: hoc est, relictis Judæis, abiit ad gentes.

Si possibile est, transeat a me calix iste, id est, passio hoc dixit pro parte carnis; per gladium ostendit verbum divinum. Amputavit auriculam, id est, amputatum auditum Judæorum; immunditiam purgaret flagellatus tenuit, ut nos de flagellis peccato

a Deerat verbum hædos, sed et alia inferius interciderunt, quæ supplentur. Cætera quæ toto contextu emendantur, annotanda per singulos ferme

Milites sibi diviserunt vestimenta ejus figuram tenet Evangelii, qui diviserunt inter se doctrinam Christi. Per scissionem veli ostendit scissionem regni Judæorum. Alio modo, velum scissum est, ostendit scissionem Legis litteræ per revelationem Spiritus sancti, vel per ascensionem Christi scissi sunt cœli humano generi. Terra mola, ostendit gratiam Dei, commota de Judæis ad gentes; petræ scissæ, hoc sunt corda gentium scissa ad fidem; monumenta aperta, id est, corda ad fidem.

Monumentum, id est, Ecclesia ex gentibus: novum, ostendit, quia non fuit ante prædicatum verbum Dei gentibus; excisum monumentum in petra, ostendit Ecclesiam scissam de duritia gentilitatis; lapidem volutum ad ostium monumenti, ostendit duritiam in corda Judæorum.

Vesper sabbati id est, fine mundi; prima sabbati, ostendit diem resurrectionis; revoluto lapide, signi ficat revolutam duritiam Judæorum in futurum; per fulgorem ostendit terrorem: per candorem vestimenti ostendit consolationem recorrectionis; in Galilæa, in monte, ostendit de populo Judæorum ad gentes.

IN EVANGELIUM SECUNDUM MARCUM. Initium Evangelii Jesu Christi Filii Dei, quod dicit Filii Dei, ostendit nativitatem secundum divinitatem secundum carnem ostendit, dum dicit Jesus, Ecce mitto, id est, vox Patris: Angelum meum, id est, Joannem ante faciem tuam, id est, Præcursorem Christi, notitiam ejus facientem. Vox Joannis est clamans, Christus est. In deserto, significat Judæos, a Lege, a regno, et a sacerdotio derelictos; parate viam, id est, corda, sive opera; rectas facite

versus essent.

b Nec scio quid isthuc rei sit, nec libet hariolari.

ejus semitas, id est cogitationes cordis vestri. Per A philosophorum. Sic et Judæi disrumpentes litteram

baptismum aquæ, ostendit ablutionem corporis et animæ: baptismum pœnitentiæ, remissio est peccatorum. Venit in domum Simonis Andreæ, id est, ad Judæos; diluculo valde surgens, ostendit adventum Christi, et initium novi Testamenti; abiit in desertum locum, id est, ad Judæos; ibique orabat, id est, ibi prædicabat.

Legis, sive prophetiam. Concidit lapidibus, ostendit populum gentium adorantem lapides.

Homo sedens, vestitus ad fidem Jesu, ostendit vestitum fide, et charitate; sana mente, id est, pura atque sincera mente. Erogaverat substantiam suam in medicis, id est, quia totam fidem, et conversationem. et spem suam in philosophis posuerat. Misit binos, ostendit duo Testamenta, ut eadem ubique prædicent similiter et quia charitas in minus duobus non consistit. Per virgam, consolationem, sive disciplinam ostendit, ut Paulus ait: Quid vultis in virga veniam ad vos, an in spiritu mansuetudinis, et consolationis? Calciati sandalibus, pro tribus causis, propter spinas, id est, pro obligatione divitiarum, vel solli

Non posset in civitatem introire. Hoc propter frequentiam-populi; per paralyticum ostendit humanum genus: per lectum, corpus. A quatuor portabatur, hoc sunt quatuor elementa per quæ constat homo, aut quatuor ordines Evangelii, aut quatuor virtutes animæ, id est : fortitudo, justitia, prudentia, et temperantia. Fortitudo est pugnare contra vitia justitia est diligere Deum ex toto corde, et B citudine sæculi: propter frigus, id est, pro cupidiproximum sicut seipsum: prudentia est providere futura temperantia est omni iræ imponere modum. Nudaverunt tectum, id est, historiam Legis patefacientes; submiserunt grabbatum, ostendit denudatam litteram Legis, manifestum sensum Evangelii.

Præcepit eis, ut in navicula sibi deservirent, id est, Ecclesia prædicarent. Ascendit in montem, significat ascensionem ejus cum carne in cœlum; tonans, Christus est; filii tonitrui, apostoli sunt; nubes, prophetæ; pluvia, prædicatio est. Lucerna sub modio, id est, qui pro cupiditate sæculi docet: sub lecto, id est, obscuritate delinquentium. Non est absconditum, quod non manifestetur; occulta lege Judæorum, quæ manifestata est gentibus. Homo qui seminavit, ostendit doctorem: quod seminavit, id est, verbum C divinum; in terra, in corde hominum; dormientem, id est, nescientem; per noctem, adversitatem, sive ignorantiam ostendit; per diem vero prosperitatem, sive ignorantiam ostendit; per diem vero prosperitatem, sive scientiam ostendit; per germen, compunctionem cordis, per herbam, fidem operum; per spicam, perfectionem operationis; plenum fructum in spica, ostendit consummationem operum: per falcem, amputatio præsentis vitæ, et consummatio sæculi.

Dimittens turbam Judæorum, abiit in navem, id est, in Ecclesiam ex gentibus. Aliæ naves erant cum illo, id est, diversæ Ecclesiæ hæreticorum : per procellam venti, ostendit persecutiones contra fideles; fluctus mittebat, ut impleretur navis, ostendit per- D secutionem Antichristi, seu sævissimam, ut prope ad negationem veniant multi: dilecti a Deo, perseverant in fide. Dormire Christum in puppe, ostendit probationem fidelium in persecutione. Excitant eum, id est, invocant eum in persecutione, in adjutorium sibi. Facta est tranquillitas magna, id est, post persecutionem Antichristi, et post resurrectionem. Homo habens spiritum immundum, significat humanum genus; catenas disrumpens, ostendit gentes prævaricantes legem naturæ suæ ; sive doctrinam

tate mentis aut infidelitate: propter serpentes, id est, pro cupiditate mentis aut infidelitate : propter serpentes, id est, propter doctrinam hæreticorum. Non duabus tunicis, id est, non dupla mente, nec dubietate inter fidem, et infidelitatem, non dupla fiducia in novo aut in veteri. Non sicut simulatores, qui ab hominibus laudem quærunt; per cœnam quam non subsequitur prandium, consummatio sæculi, quod veniente Christo consummationem suam vidit. Jam præterit hora, id est, littera Legis, unde ait, vetera transierunt, et ecce facta sunt nova.

Naves in medio maris, id est, Ecclesia in fluctuatione mundi. Jesus solus in mare, significat solus natus in terra sine tactu; ventus contrarius, ostendit persecutionem diaboli post ascensionem Christi in apostolos. Voluit præterire eos, ostendit ad probandos eos. Genesareth portum aptum interpretatur. Abiit in partes Tyri et Sydonis, id est, ad gentes; ingressus in domo, id est, in mundum.

Neminem voluit scire, ostendit humilitatem. Non potuit latere, id est, quia opera ejus manifesta sunt semper. Per mulierem intelligitur primitiva Ecclesia. Procidit ante pedes Jesu, apostoli sunt, sine prius saturare filios, id est, Judæos, ut percipiant mandata legis Evangelii: et si indigne judicaverint regnum Dei, tunc accipiant gentes illud. Invenit puellam jacentem super lectum, id est, invenit eam in pristino a corporis sui. Per surdum et mutum, ostendit humanum genus; surdus erat qui non audiebat mandata Dei; nec dicere valebat mutus, quia confessionem laudis reddere non valebat, et confessionem fidei non habebat. Educit eum extra turbam, ostendit remotam vitam, quia in remotione semper cognoscit homo cæcitatem peccatorum ad pristinam conversationem bonæ naturæ. Misit digitos in aures, cordis ejus et aperuit os ejus, in confessione fidei. Suspiciens in cœlo, ostendit ut omnes laudes Deo referrent: ingemuit, id est, pro peccatis generis humani, quae in mundo eminebant. Aliter,

Nullo negotio suppleas statu, aut quid simile. Nobis quod vacabat in originali spatium, explere non libuit.

ut exemplum daret nobis, ut cum supplicationibus A et alii a regno Dei disturbent. Per vermes ostendit rogemus Deum.

Per cæcum genus humanum ostendit: qui adduxerunt eum ad Jesum, ostendit doctores. Appre hensa manu, id est, dedit operationem. Eduxit eum extra vicum, ostendit remotionem contemplationis vitæ, sive extra pristinam conversationem. Exspuens in oculos, per sputum, incarnationem Christi ostendit, per quam illuminatus est genus humanum : impositis manibus, id est, dedit adjutorium operationis.

Video homines velut arbores, hic ostendit exemplum humilitatis, ut nullus extollatur de virtutibus, sed minorem et inferiorem se existimet omnibus. Iterum imposuit manus super oculos: et aperti sunt, ostendit quia aperuit corda hominum, ut viderent B scientiam Dei clare, et sine dubio crederent: restitutus est, id est, in bonis operibus.

А

:

Misit illum in domum suam, id est, revocavit illum ad pristinum mundanæ naturæ descensio Christi de monte, ostendit ejus descensionem e cœlis. Hic discipuli ordinem tenent prophetarum vel patriarcharum. Turbæ inquirentes ab eis, adventum Christi ostendit quod turbæ legem a prophetis et patriarchis conquirebant. Salutabunt eum, hic salutem pro humilitate intelligit. Qui auulit filium suum, ordinem tenet patriarcharum filius genus humanum ostendit per spumam superbiam ostendit : per stridorem dentium, per arescere, avaritiam ostendit. Discipuli non potuerunt curare : hic disci-__ puli figuram tenent patriarcharum, quia neque pro- C phetæ neque patriarchæ potuerunt curare humanum genus, nisi veniens Christus suo sanguine redemit illum, ut ait propheta, frater non redemit, id est Moyses per Legem, a redimit homo, id est, Christus. Ab infantia, id est, prima ætate generis humani: dixit, pater infanti, Credo, adjuva incredulitatem meam, ostendit dixisse, si deest fides, adauge. Multum discerpens eum: ostendit, quia quando vidit diabolum evasurum de terra in fine mundi: tunc datur illi potestas, ut faciat quantum vult propter electos Dei cum vidit se de unoquoque homine per confessionem, et pœnitentiam expelli, tunc contra illos plus suscitavit vitia, et crudelissimas impugnationes. Factus est velut mortuus, hic exemplum ostendit : purgatum hominem, id est, qui per confessionem et pœnitentiam, mortificat semetipsum. Hic videtur duo miracula fecisse Jesus, a dæmonio curavit, et quasi mortuum suscitavit sic suscitavit genus humanum a morte peccatorum, et liberavit a demonio servitutis; per molam, circuitus sæculi ostenditur : per asinum immunditia peccatorum.

Mergere in mare, id est, humiliare se in sacculo per pœnitentiam, vel perire in proprio peccato: quia levius est pro se solo pœnam sustinere, quam

a Contrario sensu erat, Moyses per legem redemit. Tum inchoata alia sectione, Homo, id est, Christus. Glamabat res ipsa restitui locum continua oratione, ut fecimus, frater, non redimit, id est, Moyses per le

sero pœnitentes, semper comedit illum in pœna, quia dum spatium habuit non emendavit. Omnis igne salietur: per ignem accensio Spiritus sancti intelligitur, quia sicut omnis caro periit sine sale, ita et omnis homo sine scientia verbi Dei infatuetur. Habete salem in vobis, id est, habete sapientiam Dei in vobis. Veniunt in finibus Judæ, ostendit in fulurum reversuros ad fidem Christi Judæos.

Ultra Jordanem, id est, ad gratiam baptismi. Sinile parvulos venire ad me, hic parvuli tenent figuram gentium discipuli qui prohibebant, figuram tenent Judæorum. Camelos per foramen acus non posse transire, nisi depositis oneribus: sic et Judæi, nisi deposito onere peccatorum, sive divitiis, non possunt intrare in regnum Dei. Quid relinquit Petrus qui dixit, Nos omnia relinquimus? ostendit quia multum relinquit homo, qui semetipsum postponit. Præcedat eos, id est, præcedat oves suas exemplis : per calicem, ostendit passionem; per baptismum, mortificationem, sive dormitationem Ecclesiæ. Sicut Adam per tria peccavit, id est, concupivit, prævaricavit, superbe egit: ita et Christus tres dies fuit in sepulcro similiter et proinde ter mergitur homo sub unda baptismi: unde ait Apostolus: Consepulti enim sumus cum Christo per baptismum; in morte enim ipsius baptizati sumus. Qui voluerit in vobis primus esse, erit omnium servus hic ostendit doctores Ecclesiæ cæcus tenet figuram gentium. Sedebat juxta viam, id est, juxta fidem.

Clamabat ad Jesum, Miserere mei. Moralis sensus: cum incumbimus in oratione, tunc turba, fantasma, mentes fidelium increpant, ut taceant, dum volunt nos excludere ab oratione perseverantibus nobis. Tunc Jesus stans, secus nos: stare enim divinitatis est, transire vero humanitatis est: præcepit illos tocare, id est, per prædicationem apostolorum: vocat gentes ad fidem. Projecit vestimenta sua, id est, pristinam conversationem suam: exsiliens, id est, de ignorantia ad scientiam, de infidelitate ad fidem. Invenietis pullum alligatum, ostendit gentes alligatas, cum culpa peccatorum : super quem nemo sedit, id est, ubi nullus doctor prædicavit: Solvite, et adducite ad me, id est, per prædicationem adducite ad fidem. Ꭰ

Vidit arborem fici, ostendit quia longe erat fides Judæorum a Christo. Non erat tempus ficorum, id est, non erat tempus Judæorum, ut crederent, quod se indigne judicaverunt regnum. Non sinebat b vas transferre per templum, id est, corda fidelium. Non vult Christus aliud fieri opus, vel transire nisi quod sanctum est: tradi eam colonis, id est, custodire Legem torcular, hoc est templum Salomonis; aliter ostendit martyrium. Venit ad synagogam, synagoga

gem redimet homo, id est, Christus. Innumera alia taciti castigamus.

b Meretur referri, ut erat locus iste, quod se judicaverunt, regnum, non sciebat vas transferre, qui cor

sæpe custodia angelorum : turrem, hoc est Lex: eje- A amplectitudo Ecclesiæ ostenditur. Agnum immola

cerunt eum extra vineam, id est, de Judæis ad gentes. Aliter de civitate Jerosolyma in montem Calvariæ.

Vidua misit duos nummos, quod est, quadrans, per quos intelligit hominem quadrantem, qui se Deo obtulit. Quæcumque petieritis, credentes in oratione, fient vobis: quomodo sic sanctus Paulus dicit: Ter rogavi Dominum pro stimulo, et non recessit a me. Diabolus petiit, ut tentaret Job, et permisit eum Deus. Paulus non est exauditus, ut per ipsum stimulum coronaretur: diabolus exauditus est, ut per ejus tentationes Job coronaretur. Proinde Apostolus ait, Nescimus quid petamus, nisi Christus, qui interpellat pro nobis. Gens adversus gentem, id est, paganorum adversus christianorum. Moraliter caro adversus B animam: regnum diaboli contra regnum Christi : vitia carnis adversus spiritum bonæ operationis. Terræ motus, id est, de infidelitate ad fidem, id est, corpus sive anima audiendi verbum Dei. Stantibus propter me in testimonia illis, id est, si crediderint testimonium vestrum erit illis ad vitam et si nón crediderint, erit illis ad pœnam.

De die et hora nemo scit, nisi Pater, ostendit pro parte corporis, quia corpus Christi Ecclesia est. Quod dicit nescitis tempus, id est, exitum uniuscujusque, sive consummationem sæculi.

Homo peregre profectus est, id est, Christus de mundo cum carne ad cœlum reliquit domum suam, id est, Ecclesiam doctoribus uniuscujusque operis, id est, uniuscujusque gratiæ virtutis per genito- C rem, episcopum ostendit, sive doctorem. a Sero super Sodomam pluit ignis, et sulphur de cœlo: media nocte percussa est Ægyptus in primogenitis suis: mane subversa est Sodoma, et ascendit favilla ejus usque ad cœlum. Ne veniat repente, inveniat vos dormientes, id est, in ignorantia, seu in securiLate negligentiæ.

Fregit alabastrum, significat corpus Christi vulneratum in cruce per unguentum confessio fidei ostenditur caput Christi Deus Pater est. Quærebat opportune, ut traderet eum, ostendit quia opportune tempus advenerat ad perditionem Judæorum, sive Judææ, et opportunitas redemptionis Ecclesiæ. Primo die azymorum, id est, die Jovis; azyma sinceritatis facta est Ecclesia. Transitus quatuor modis dici- D tur, id est, de mundo ad Patrem, de Judæis ad gentes, et nos de infidelitate ad fidem, de morte ad vitam.

Homo languenam aque bajulans, figuram tenet apostolorum, sive successorum et baptizatorum, per quos baptismum efficitur : languena baptismus Trinitatis significat. Pascha manducare cum discipulis suis, ostendit se cum discipulis ad Judæos aliter manducat in membris suis qui est Ecclesia. Per cœnaculum altior via ostenditur : per stratum magnum

da fidelium: non vult, etc. Haud scio num plura paucioribus verbis vitia comprehendi poterant.

a Atque hic excidisse videtur sacri textus parti

tum in Ægypto: ostendit immolatum in novo Testamento mysterium corporis et sanguinis; quod vetus sacrificium Judæorum recessit, id est, sanguis hircorum et taurorum : nam nostrum sacrificium, quod vinum dicitur Melchisedech, oblatum est, revertente Abraham de cæde. Pro quid sigillatim interrogabant, ostendit ut nullus confidat de conscientia sua. Relicto syndone, fugiit nudus ab eis, ostendit relicta malitia Judæorum; nudus fugiit, ostendit quod Apostoli nudi a superstitionibus Judæorum abierunt ad gentes. Calefaciebat se Petrus ad ignem, significat tepiditatem apostolorum, et suam negationem et infidelitatem Judæorum.

Videbunt filium hominis sedentem a dextris virtutis, ostendit quia vidit illum Stephanus: vidit et Saulus, quando prostratus fuit in via: viderunt, et alii plures. Pilatus interpretatur os malleatoris : qui format, non formatur : ita et persecutores formant animas justorum ad regnum coelorum; ipsi informes remanserunt a gratia Dei. Spineam coronam Dominus in se suscepit, ut spinas peccatorum nostrorum ablueret : unde dictum est Adæ : Spinæ et tribuli germinentur tibi: de tertia hora quod dicit Jesum crucifixum, ostendit eum judicatum, ut crucifigeretur: sexta hora levatus est in cruce. Eli, Eli lamma sabactani, quod est, Deus, Deus meus, quare me dereliquisti, ostendit pro parte carnis, non secundum divinitatem relinqui, quia unitas est potestatis. Reliquit carnem filii ad horam in passione, ut per proprium filium adoptatos filios haberet. Sicut spongia plena cavernas aceto: ita et Judaei pleni erant superstitionibus, et acerba doctrina. Joseph figuram tenet primitivæ Ecclesiæ ex gentibus. Mercatus est syndonem, per pretium syndonis ostendit confessionem fidei per syndonem ostendit mortificationem Ecclesiæ, sive gratiam baptizatorum: involutum corpus Jesu in syndone novo, id est, circumdato Christi Ecclesia, et revocationem regenerationis per monumentum et syndonem, ostendit altare in quo corpus Christi ponitur. Aliter Ecclesia, qui receperunt Christum per fidem in cordibus suis: sive manducandum corpus illius, et sumendum sanguinem ejus. Petra Chri

stus est.

Monumentum scissum petra, ostendit Ecclesiam edificatam de latere Christi. Advolvit lapidem ad ostium monumenti; ostendit absconsum Christum in lege et prophetia; per revolutum lapidem, ostendit apertam historiam legis, Christum, in novo Testamento. Non est hic, id est, non est apud Judæos, sed apud gentes. Ite, dicite discipulis et Petro: nominat pro negatione, ut non desperaret, et pro principatu apostolatus.

Maria de qua ejecerat septem dæmonia. Per septem dæmonia ostendit totam vitam illius inquinatam, quia per septem dies volvitur. Prædicate Evange

cula, quam exponit, sive ipsum verbum sero. Initio subsequentis sectionis, ubi dicitur, Fregit alabastrum, scriptum antea erat Fretus, etc.