ce-Cancellarii dilecti et fidelis nostri. Anno Domini millesimo tercentesimo tertio, regni autem nostri anno tertio.

Ex archiuo antiquissimae, ac Illustrissimae Csakyanorum familiae capsa 1. sub littera N.

XLIII.

A. Ch. 1303. Idem Ladislaus Stephanum Palatinum à terris Capituli Agriensis Chepus et Buben occupandis inhibet. In villa Pasztuh, dominica proxima post festum Inuentionis Sanctae Crucis.

Ladislaus, Dei gr. rex Vngariae, fideli suo Stephano Palatino, filio Ernei Bani, salutem et gratiam. Dicunt nobis Capitulum Ecclesiae (Agriensis) conquerendo: quod vos duas terras ipsorum, Chepus et Buben vocatas, ad terram Sceyhalom niteremini occupare in praeiudicium eorum et grauamen. Vnde quum ecclesiae et possessiones earumdem regali protectioni subiacent, vos, praecipiendo requirimus, quatenus ab huiusmodi indebita occupatione manus vestras retrahatis, et dictum capitulum in nullo velitis molestare, sed potius ab fauorem regiae Celsitudinis ipsum Capitulum et iura eiusdem pacifice conseruetis. Datum in villa Pásztuh, in dominica proxima post festum inuentionis Sanctae Crucis. Anno Domini MCCCIII.

E MSS. Batthyánianis, Katona Tom. VIII. P. 35.

XLIV:

A. Ch. 1303. Wenceslaus Bohemiae, ac Ladislaus Hungariae reges iura ac possessiones Capitulo Strigoniensi absque scitu suo per Castellanum loci ademtas plene restituunt. III. Idus Iunii s. l.

Nos Albertus Castellanus, seu rector Castri Strigon. et frater Lupus Abbas, frater eiusdem

Comitis Alberti, significamus vniuersis, quibus expedit, praesentium per tenorem, quod licet Scylaus (Ladislaus) dictus Mesyth, castellanus condam Strigon. bona vniuersa discretorum virorum, Capituli Ecclesiae Strigon. scilicet tributum fori Strig. et de portu Kakath, decimas vini, molendinum, balneum, iobagiones, hospites et rusticos eorum occupasset et detinuisset diutius occupata; tamen quia serenissimi Principes, Domini nostri, Wenceslaus, D. gr. Bohemiae, et Poloniae, et Ladislaus, charissimus filius eius Hungariae, reges illustres, dictos Dominos, Capitulum Strigonien. in suam receperunt gratiam specialem; et intendunt eos prosequi regio cum fauore, et in eorum iuribus vniuersis eosdem pacifice conseruare, et indemnes manutenere, prout ex forma patentium litterarum eiusdem Domini nostri Wenceslai, regis Bohemiae et Poloniae colligitur euidenter; nos volentes mandatum Dominorum nostrorum regum Bohemiae, Poloniae et Hungariae cum exacta diligentia, vt tenemur, adimplere, tum etiam, quia vidimus fide oculata, mediantibus instrumentis, quibus ipsa Ecclesia ab antiquis et retrolapsis temporibus regum Hungariae fuerat vallata et donata, dictos dominos, Capitulum Strigon, in re ius habere; vniuersa iura eiusdem Capituli Strígon. scilicet tributum fori Ciuitatis Strigon. cum omnibus suis pertinentiis ac plenitudine sui iuris, specialiter portione etiam, quam in curribus boum in ipso tributo habent: nec non tributum descendentium et ascendentium per aquam, et vndecumque venientium per terram in vectigalibus, et Strigonium applicantium, vel in Dorogh, et omnibus

tenutis; sicut ex forma priuilegiorum suorum, exinde confectorum, antea habuerunt et possederunt; decimas vini, ex parte eorumdem ciuium debitas, et de toto territorio et districtu eiusdem ciuitatis Strigoniensis eisdem prouenientes; mòlendinum eorum simul cum balneo in calidis aquis de Tapulcha existentia, populos eorum vniuersos intra fossatum Strigoniense et extra, seu vbicunque existentes, quoquomodo et qualitercumque, et per quoscunque occupatos et detentos, cum iuribus et iurisdictionibus suis vniuersis, tributum eorum de portu Kakath cum ea integritate et plenitudine, qua semper vsi fuerunt in eius perceptione, duximus eisdem resignandum, relinquendum et restituendum; et promittimus ex nunc bona fide, quod eosdem vlterius in praedictis eorum iuribus, omnibus in iurisdictionibus non molestabimus, nec molestari patiemur per quemcunque, in aliqua sui parte; sed conseruabimus eos et manutenebimus in omnibus supradictis, vice et nomine Dominorum nostrorum regum Bohemiae, Poloniae et Hungariae praedictorum ; ipsum quoque Capitulum Strigon. e litteras, per eumdem Dominum nostrum Wenceslaum, Bohemiae et Poloniae Regem petitas, nobis tradiderunt, eidem Domino regi assignandas et tradendas, sigillo communitatis suae consignatas et conceptas sub hac forma: Honorabili viro, Domino Thomae, Praeposito Strigoniensi, Capitulum eiusdem fraternam in Domino Caritatem. Noueritis, quod post vestrum ad curiam' Romanam a nobis recessum misimus nostros nuncios ad Serenissimum Principem D. Wenceslaum Bohemiae et Poloniae regem, illustrem

conuerso

deferentes sibi cum querela damna, iniurias et grauamina, per Castellanum Strigonien. Sdyzlaum, dictum Mesyth, nobis et eidem ecclesiae nostrae, sicut scitis, multipliciter irrogata; per quos quidem nuncios nostros inuenimus dictum Dominum regem esse de his omnibus penitus innocentem; quia mandauit expresse tunc dicto Castellano, quod nobis restitueret omnia bona nostra; et quod nos non deberet in aliquo vlterius molestare; ita quod iam bona nostra omnia rehabemus et pacifice possidemus. Propter quod ipsum Dominum regem de damnis et iniuriis, et grauaminibus huiusmodi dicimus omnino et reddimus innocentem; quum sciamus de certo, illa sine suo scitu et conniuentia per dictum Castellanum facta fuisse nobis nostraeque Ecclesiae memoratae. Datum III. Non. Iunii Anno Domini MCCCIII.

E MSS. Schönwisner et Cornides, Katona Hist. Crit. Tom. VIII. p. 36. sqq.

XLV.

Ch. A. 1303 Bonifacius PP. VIII. Albertum, Austriae
Ducem, a Venceslao R. H. tutando inhibet, eique
Carolum Robertum protegendum comendat. Anagniae
III. Idus Iunii.
Bonifacius

Excellentiam regiam rogamus et hortamur attente in filio Dei Patris, quatenus pro reuerentia Apostolicae sedis et nostra, intuitu defendendae iustitiae et amore sanguinis, quo idem Carolus Rex Vngariae tibi obnoxius alligatur, circa defensionem, recuperationem, maņutentionem, et conseruationem Regni Vngariae memorati, dictis reginae ac Regi Vngariae fauens

efficaciter, et praesidiis opportunis assistens, praefatis Regi Bohemiae aut filio circa occupationem, inuasiouem, vsurpationem, seu defensionem in occupatione praetacta, nullum praestes per te vel per alium auxilium, consilium vel fauorem, nec praestari per alios, quos tua potes iurisdictione compescere, patiaris; vt dicti Regina et Rex Vngariae de tuae potentiae brachio eorum iure congaudeant, et erga te, tibique iunctos et subditos in intensioris amoris dulcedinem feruenter exurgant; tuque possis exinde in conspectu Dei et ho¬ minum, nostroque pariter, tam de affectu iustitiae, et charitatis odore, quam de deuotionis promtitudine commendari. Datum Anagniae III. id. Iunii. Anno IX. "

Apud Rajn. Nro. XIV. His prius, quam iuris in Hungariam Regii exors pronunciatus fuisset Wenceslaus, omni Ducis Austriaci succursu interdicitur.

XLVI.

Ch. A. 1303. Bonifacius PP. VIII. Wenceslao Bohemo, coram sede Romana haud comparente,' electionis regni iure haud agnito, Hungariae regnum Carolo Roberto solenniter addicit. Anagniae 11. kal. Iunii.

Bonifacius Ad perpetuam rei memoriam. Spectator omnium, cunctorum praescius rex aeterCiuitatem Ierusalem ruituram praeuidens, fleuit compassibiliter super illam. Numquid igitur et nos, eius officium vicariae potestatis habentes, fletus arcere possumus, mitigare punctionis aculeos, gemitus cohibere, videntes acerbe Regni Vngariae collapsi per plurium dissidia grauia inculcata frequentius, diminutionis incommoda, et ruinam totaliter imminentem? Illud vtique violenti diripiunt, et apprehenderunt iam inter angustias per