unicam coagmentaret Ecclesiam. Menoch. In Ps. CXVII, 22: Lapidem, quem reprobaverunt ædificantes, hic factus. est in caput anguli. Refert eadem verba Christus; et

ita Pharisæis et sacerdotibus demonstrat sibi convenire Ho. sanna omnis populi totius orbis.

(V. 10, 11.) « Et cum intrasset Jerosolymam, commota est universa civitas. »

L

Matthæus refert idem factum esse quando Magi ab Oriente venerunt Jerosolymam, dicentes: Ubi est qui natus est rex Judæorum ?..... Herodes rex turbatus, est, et omnis Jerosolyma cum illo. »

«

Hier. Introeunte Jesu cum turbà, tota Hierosolymarum civitas commovetur, mirans frequentiam, nesciens veritatem. » Chrys. addit: Nec ipsi qui laudabant, puto, sciebant quid laudabant, sed Spiritùs subitò ingressus in eos veritatis verba fundebat..

Videtur idem Spiritus unicuique Evangelista hanc partem acclamationum infudisse, quæ magis spectabat specialem Domini Personam, quam quisque repræsentavit.

(V. 11.) Hic est Jesus propheta... » Apud Judæos « Propheta erat nomen genericum datum missis a Deo extraordinariis: (Joan. I, 21, 25.) illud Jesus usurpat apud quatuor Evangelistas, affirmans nullum esse prophetam in patria etiam apud Joannem, ubi maximè de divinitate agitur: (Joan. C. IV : 44.)

(V. 12-17.) Jesus mundat templum. -Curat ægrotos. Laudat pueros dicentes : « Hosanna filio David. »

Relinquit principes sacerdotum et scribas, abit in Bethaniam et ibi manet.

Et intravit Jesus in templum Dei, et ejiciebat omnes vendentes et ementes in templo... et dicit eis: seriptum est: domus mea domus orationis vocabitur: vos autem fecistis eam speluncam latronum. » (v. 12. 13.)

Ejectio vendentium e templo, præter condemnationem abusús, est prophetia iminutationis rituum veterum, in ritus spirituales Ecclesiæ: hæc est Cyrilli interpretatio: «Erat autem in templo multitudo mercatorum, qui vendebant ani

malia ritu legis mactanda in hostiis: sed jam aderat tempus desinendi umbram, refulgendi vero Christi veritatem: Ob hoc Christus qui cum Patre simul colebatur in templo, jussit ritus corrigi legis, fieri vero templum orationis domum. >

(V. 14.) Et accesserunt ad eum cæci et claudi in templo, et sanavit eos. »

Hier. Nisi autem mensas nummulariorum subvertisset, cathedrasque columbas vendentium, cæci et claudi lucem pristinam et concitum gradum in templo non meruissent recipere. »

(V. 15.) Invident miraculis principes sacerdotum et Pharisæi. Acclamationes puerorum: «Hosanna filio David! » eos indignatione replent.

(V. 16.) Et dixerunt ei: audis quid isti dicunt? Jesus autem, dixit eis: Utique. Nunquam legistis: quia ex ore infantium et lactentium perfecisti laudem? »

In cæcis et claudis sanatis vidimus elementa novi Regni spiritualis infirmis etiam in Regno junguntur infantes « quorum est Regnum Coelorum. » Verba Scripturæ desumpta sunt ex Ps. VIII, qui totus celebrat laudes magni Regis: Domine, Dominus noster, quam admirabile est nomen tuum in universâ terrâ ! quoniam elevata est magnificentia tua super cœlos. Ex ore infantium et lactentium perfecisti laudem propter inimicos tuos, ut destruas inimicum et ultorem. (v. 1-3.)

Vicit Leo de tribu Juda; infantes per orbem terrarum laudabunt, inimici autem peribunt. Bene additur in Matthæo, versu sequenti: (v. 17.)

« Et relictis illis, abiit foras extra civitatem in Bethaniam ibique mansit. » Qua suâ actione Rex intimat futuram derelictionem Judæorum. Magis etiam patet, Dominum hic in figuris suarum actionum miserum statum populi Judaici prænuntiare, ex maledictione fici quæ subsequitur.

C. XXI: v. 18-46. C. XXII: v. 1-14.

Rex diversas maledictiones profert in Judæos: Maledicit fico; filium hypocritam damnat; malos male perdel agricolas vineæ et regnum auferetur. Quia rejecerunt lapidem angularem, cadet super eos et conteret. In parabola nuptiarum filii Regis declaratur Judæorum exterminium.

(V. 18-22.) « Mane autem revertens in civitatem, esuriit. Maledicit fico infructifero (v. 19.)

› —

Hier. Arborem autem quam vidit in viâ, intelligimus synagogam, quæ juxta viam erat, quia legem habebat, non tamen credebat in viam, in Christum. »

Orig.« Et quoniam arbor illa erat figuraliter animam habens, quasi audienti dicit: « nunquam ex te fructus nascatur in æternum ; ideo infructuosa est synagoga Judæorum : et hoc erit usque ad consummationem sæculi, donec intraverit gentium multitudo. »

In Marco c. XI, 14 Jesus ut propheta et præco novi Regni etiam fico maledicit.

Hanc maledictionem in Luca, non profert Victima sacerdotalis cujus in ficum misericordia ab Evangelista refertur (XIII, 6-9.) Piissimo et miserenti Sacerdoti immolanti seipsum perfectè convenit.

Et arefacta est continuò ficulnea.» (v. 19.)

Orig. Aruit ficulnea adhuc peregrinante Christo in hâc vita, et videntibus discipulis oculis spiritualibus mysterium fidei siccatæ in fico mirati sunt. (v. 20.)

་

(V. 21-22.) Fides non solùm arefacienda prædicatur sub symbolo ficulneæ ; sed et mons transferendus est in mare. Chrys. Sicut ficum non propter se siccavit, sed in signum Hierusalem ad arefactionem perventuræ ad demonstrationem virtutis suæ : sic intelligendum est de promissione quæ est circa montem, quamvis ejusmodi transmutatio non sit impossibilis secundum Dei virtutem. »

De monte transferendo in mare prophetizat Isaias: « Et

vos, qui dereliquistis Dominum, qui obliti estis Montem sanctum meum... numerabo vos in gladio, et omnes in cæde corruetis...» (LXV, 11, 12.) Et « Venio ut congregem cum omnibus gentibus et linguis : et venient et videbunt gloriam meam. Et ponam in eis signum, et mittam ex eis qui salvati fuerint ad gentes in mare.... ad insulas longe, ad eos qui non audierunt de me, et non viderunt gloriam meam. Et annuntiabunt gloriam gentibus. » (LXVI. 18-22.)

Hier. Christus qui est mons crescens de lapide abscisso sine manibus, tollitur et mittitur in mare, quando Apostoli dicunt: dignè transferamur ad gentes alteras, quia vos indignos judicatis audientes verbum Dei. »

Ut in parabolâ fici, ita in proposito exemplo fidei, in translatione montis, sequitur Propheta magnus in Marco Regem ut pedissequus, in propagatione regni Evangelici, et in denuntiandâ ruinâ synagogæ ingratæ.

NOTA. In Lucâ proponit in exemplum fidei pius Sacerdos Jesus arborem morum in mare transplantandam. (c. XVII, 6.) Juxta Bedam hoc alterum exemplum omnino convenit Evangelio Luca sacerdotali:

. Per morum enim, ait Venerabilis, Evangelium crucis exprimitur, quæ per fidem Apostolorum de gente Judæorum in mare Gentium plantata est. »

(V. 23-27.) Et cum venisset in templum, accesserunt ad eum docentem principes sacerdotum, et seniores populi, dicentes: in quâ potestate hæc facis? et quis tibi dedit hanc potestatem? »

«

Hier. His verbis eamdem quam supra calumniam struunt, quando dixerunt: in Beelzebub principe dæmoniorum dæmonia ejicit. Quando enim dicunt, in quâ potestate hæc facis? dubitant de Dei potestate et subintelligi volunt diaboli esse quod faciat. Addentes quoque : « quis tibi dedit hanc potestatem?» manifestissime Dei Filium negant, que m putant non suis, sed alienis viribus signa facere. Poterat autem Dominus aperta responsione tantorum calumniam confutare, sed prudenter interrogavit, ut suo ipsi vel silentio, vel scientiâ condemnarentur, unde sequitur :

Interrogabo vos et ego unum sermonem: quem si dixeritis mihi, et ego vobis dicam in quâ potestate hæc facio. Baptisma Joannis unde erat..... »

Hier. Respondit impiissima factio, et humilitatis verbo, quo nescire se diceret, usa est ad insidias coaptandas.» Unde sequitur: Et respondentes Jesu, dixerunt: Nescimus. In eo quod nescire se responderant, mentiti sunt consequens ergo erat juxta responsionem eorum Dominum quoque dicere : nec « ego scio ; » sed mentiri Veritas non potest : sequitur enim ait illis et ipse: nec ego dico vobis... Ex quo ostendit et illos scire, sed respondisse nolle; et se nosse, et ideo non dicere: quia illi quod sciant, teneant. » In hoc exemplo et in pluribus sequentibus Filius Dei vult agnosci ut Rex, Propheta et Sacerdos : et ideo a tribus Evangelistis hæc tractantur.

(V. 28-32.) Parabola duorum filiorum.

Menoch. Calm.« Duo filii, ut multi Patres explicant, sunt duo populi, gentilis et Judaicus. Vel sunt duo Judæorum genera... Qui male vivendo dicere videbantur, nolle se conferre ad opus in vineâ faciendum; sed mores mutarunt, et quod a Patre cœlesti jubebatur fecerunt. Sacerdotes autem, Scribæ et Pharisæi, qui legis observationem severam et exactam profitebantur, et tamen nihil minus fecerunt; nam nec legem servaverunt, nec Joannem nec Christum salutaria prædicantem audiverunt. »

Ideo dicit eis Jesus: « publicani et meretrices præcedent vos in Regnum Dei. » (v. 31.)

Parabola duorum filiorum in quâ agitur de obedientiâ Legi summi Regis, a solo Matthæo convenienter proponitur. Ubi agitur de percipiendo fructu misericordiarum passionis sacerdotalis Victima, altera parabola Filii prodigi, proponitur a solo Lucâ. Unitas inspirationis manifestè apparet in utroque exemplo.

(V. 33-41.) Parabola Vineæ locatæ.

Agricolæ postquam male usi sunt, vel etiam occiderunt servos patris familias: videntes filium venientem ut fructus vineæ quærat, apprehensum eum ejecerunt extra vineam, et occiderunt. (v. 39.)