13 3 sitat affirmare, spiritualia dona, quae propheta Isaias super caput Ecclesiae, quod est Christus, requietura prophetavit, non per alium nisi per Spiritum sanctum Deo verbo incarnato distributa esse, quid mirum, si Ecclesiae, quae est corpus ejus, non solum dona gratiae per Christum, sed etiam 21 dona naturae per eundem Christum idem 23 Spiritus dividat et det? Insuper etiam omni creaturae visibili et invisibili donum essentiae tribuit, ut sint 25 quae solummodo sunt; donum vitae viventibus, viquo vunt 26; sentientibus donum sensus, quo sentiunt; rationalibus rationis donum, quo naturas rerum ratiocinandi actu vere ac diligenter 2 perquirunt et inveniunt; intellectualibus intelligendi donum, quo 27 est. MAG. Ratiocinationis tuae investigatio rata mihi A nemo sane credentium recteque intelligentiam haevidetar 1; non enim a veritate opinor cam deviare. Ideoque, quod a me postulas, conabor inquirere, eo duce, qui ad seipsum inquirendum nos illuminat et invitat. Videtur itaque mihi conditio nis naturarum causaliter proprietatem Deo Patri theologiam tribuere : In principio, inquit, fecit Deus caelum et terram; item alibi: Omnia in sapientia fecisti; item : Qui fecisti mundum de materia informi; et alibi: Omnia, quaecunque voluit Dominus", fecit in caelo et in terra, in mari et in omnibus abyssis, et cetera mille. In Verbo autem rationes omnium rerum substantivas 10 conditas esse " perhibet, praedictis eisdem attestantibus testimoniis 12: In principio fecit Deus caelum et terram; et: Omnia in sapientia fecisti. Non enim aliud est principium, B circa Deum, causam videlicet donationum omnium, aliud sapientia, aliud Verbum, sed his omnibus nominationibus unigenitus Filius Dei, in quo et per quem omnia a Patre facta sunt, proprie significatur. Apostolus item: In quo vivimus, inquit, et movemur et sumus, id est, ipse est imago Dei invisibilis, primogenitus omnis creaturae, in quo creata sunt omnia in caelestibus et in terra, sive visibilia sive invisibilia, sive sedes, sive dominationes, sive principatus, et potestates, omnia per ipsum et in ipso creata sunt. Omnium vero causarum, quas Pater in Verbo suo universaliter et essentialiter creavit, distributionem Spiritui sancto candem theologiam reperimus applicare. Si enim ipsi divinarum donationum partitio distributioque, teste Apostolo, datur, cur non etiam primordialium causarum substantialiter in Verbo C Dei 1 conditarum divisio daretur? Alii 16 enim, inquit, per Spiritum datur sermo sapientiae, alii sermo 17 scientiae secundum eundem Spiritum, alii fides in eodem Spiritu, alii autem 18 donationes sanitatum in eodem Spiritu, alii autem operatio virtutum, alii prophetiae, alii discretio spirituum, alii autem genera linguarum, alii interpretatio sermonum: omnia autem haec operatur unus atque idem Spiritus, dividens propria unicuique,prout vult. Hoc etiam ex Scriptura Genesens possumus argumentari, ubi scripium est: Et Spiritus Dei fovebat aquas. Ad quid enim aliud aestimandus est 0 Spiritus Dei primordialium causarum aquas fovisse, fecundasse, nutisse, nisi ut ea, quae uniformiter 21 unitimque ac Simpliciter in Verbo facta sunt, per differentias ge- D nerum, formarum, totorumque ac partium, numerorumque omnium distribueret atque ordinaret? Et, si 19 35 33 38 incognite ac super omnem creaturam volvuntur ineffabili motu mirabilique reditu. Nam mysticum Zachariae prophetae candelabrum, ut de Mosaico sileam, dum ad ipsum pertinet mysterium, Ecclesiam significat. Lampas 29 vero ejus desuper posita paternum est lumen ac verum, quod illuminat omnem hominem venientem in mundum 31. Dominus noster Jesus Christus, qui, quoniam pro nobis, ex nolis, in nostrae carnis natura, et conceptus et natus est, et apparuit mundo, super candelabrum Ecclesiac lampas dicitur, dum sit secundum naturam ipsa Dei et Patris substantialis sapientia et Verbum, super quem primo 36 secundum intelligentiam humanitatis, caput quippe 37 universi corporis Ecclesiae est, donationes sancti Spiritus, quae septenario numero significari solent, requiescunt. Divina siquidem dona, quae per Spiritum sanctum distribuuntur Ecclesiae, quoniam ab uno spiritu distribuuntur, ab ipsius capite, Christo dico, inchoantia, nomine ipsius Spiritus solent significari. Non enim ipse 39 secun-lum naturam donum dici potest, sed distributor donorum. Ideoque septiformis dicitur, quia plenitudinem divinorum donorum, quae septenario insinuatur numero, universaliter Ecclesiae dividit ac proprie “1. Ipse enim Spiritus coessentialis est Patri et Filio secundum divinitatem. Saper quem, Filium dico, divinas donatioues, quas distribuit, requiescere facit secundum hum nitatem: Et requiescet", inquit Propheta, super eum Spiritus Dei; ac si aperte diceret, et requiescent super eum dona, quae dividit Spiritus Dei spiritus sapientiae et intellectus, spiritus consilii et fortitudinis, spiritus scientiae et VARIAE LECTIONES. : 43 40 Sic 1 Sic CDE; A mihi esse videtur. Sic ACD; D ut opinor. Sic A; eam om. CDE; Sic CDE; A quidquid. Sie CDE; A ergo. Sic A; CDE Deo et Patri. 7 Sic CE; AD Deus. "Sic CDE; A in omni abysso. CDE; A rationis. 10 Sic DE; AC substantias. 11 Sic CDE: A esse conditas. 12 Sic CDE; A testimoniis altestantibus. 13 Sie CDE; et om. A. "Sic CE; AD et omnia. 15 Sic CDE; Dei om. A. 16 Sic CDE; A aliis; A sie ubique in hac periodo aliis. 17 Sie CDE; sermo om. A. 18 Sie CDE; autem om. A. Sic ADE; C interpretutiones. 20 Sic CDE; est om. A. 21 Sic CD; AE informiter. **Sic CDE; A et. 23 Sie A; CDE id est. "Sic CDE; Act. 25 Sic CDE; A sunt. 26 Sic CDE; C vivent. 27 Sie ADE; C quae. 28 Sic DE; A uctu uc vera dili gentia A acuiuere ac diligenter. * Sie CDE; C Lampades. 30 Sic CDE; C eorum. 31 Sie CDE; A in kant mundum. Sic CDE; pro Jesus A id est. 33 Sic CDE; A conceptus est. 3 Sie CDE; A supernaturals. 35 Sie ADE; C supra. 36 Sic CDE; A primo quod. 37 Sie CDE ; quippe om. A. 33 C supernario. CDE; A Spiritus ipse. 40 Sic CDE; A qui. "Sic CDE: A universaliter proprieque dividit ecclesiae. CD; AE requiescit. 4 Sie CDE; A super ipsum. 89 Sic ** Sic 1 1. 3 11 19 pietatis et 1 implebit 1* eum spiritus timoris Domini * A donorum autem distributionem quasi quandam 10 proprietatem Spiritui sancto theologia dedicat. Omnia igitur, quae Pater in Filio facit, Spiritus sanctus distribuit, et unicuique propria, prout vult, dividit. Videsne igitur, quomodo theologia singulis divinae bonitatis substantiis seu personis suas veluti proprietates dare intelligitur? Patri enim dat omnia facere, Verbo dat omnes in ipso universaliter, essentialiter, simpliciter, primordiales rerum causas aeternaliter fieri; Spiritui dat ipsas primordiales causas, in Verbo factas, in effectus suos fecundatas 13 distribuere, hoc est, in genera et species, numeros differentiasque, sive caelestium et spiritualium essentiarum corporibus omnino carentium, sen purissimis spiritualibusque corporibus ex catholicorum elementorum simplicitate factis adhaerentium, seu sensibilium hujus mundi visibilis "universalium vel particularium separatarum locis, temporibus mobiLum, qualitate et 15 quantitate differentium. Primordiales siquidem causas, sive visibili sive invisibili corpore, qualitate quoque et quantitate in seipsis omnino carere non irrationabiliter quis approbarit ; invisibile autem corpus dicimus simplicem ac per se intellectam singulorum hujus mundi elementorum subsistentiam. Caelestes vero essentias, id est, ang licas virtutes, quamvis ultra hunc mundum sensibilem suae naturae intel'ectuali excellentia non incongrue existimentur esse, non omnino tamen consultis sanctorum Patrum sententiis spiritualibus corporibus judicandi sunt privari. Non enim in 16 extraneis, sed suis adhaerentibus sibi semper spiritualibus corporibus, sensibus humanis, quibus saepe apparent, credendi 7 sunt succumber; non quia operatio inseparabilis unitatis divinarum substantiarum sit segregata; quod enim Pater facit, hoc et Filius facit, hoc et Spiritus sanctus facit; sed quia divina theologia singulis earum proprietates quasdam videtur distribuere,veraciterque intelligitur habere. Ia sancta siquidem Trinitate et communis operationis cognoscitur unitas, et discretarum operationum non excluditur proprietas. Si enim in ea est essentiae unitas et substantiarum differentia, cur non et communis operatio atque differens in ea crederetur et intelligeretur, non video, ut communi essentiae communis attribuatur operatio, et substantiali Trinitati trina non auferatur actio. quos omnes spiritus, hoc est, quas omnes donationes Spiritus, caput Ecclesiae, quod est Christus, primo secundum humanitatem accipiens, corpori suo, Ecclesiae suae, per Spiritum sanctum partitur. Ipse autem Spiritus sanctus, sicut in natura secundum essentiam subsistit Dei et Patris, sic et in Filii natura est secundum essentiam, quia ex Patre substantialiter per Filium natum ineffabiliter procedit. Ac per hoc dona, quae distribuit, non sua solummodo sunt, sed et Patris, ex quo procedit, et Filii, a quo et per quem procedit. Et ne aestimes, multiformes donationes Spiritus, quibus multiformia peccati genimina expelluntur ab Ecclesia penitusque extinguuntur, solas per Spiritum distributas. Facit enim sapientia interemptionem insipientiae, intel- B lectus stultitiae ablationem, consilium indiscretionis - destructionem, fortitudo infirmitatis solutionem, scientia ignorantiae abolitionem, pietas impictatis et in ipsa operum pravitatis persecutionem, timor contemptus abigit caecitatem. Sed et praeter harc dona gratiae, quibus et purgatur, et aedificatur, et illuminatur, et perficitur Ecclesia, bonorum omnium donationes, quae et secundum essentiam sunt, et secundum naturalia accidentia, non aliunde venire nemo fidelium dubitat, nisi ex causa omnium bonorum, ex Patre dico, ex quo omnia, per Filium, in quo sunt omnia, nec corum 6 per alium nisi per piritum sanctum esse distributionem, qui dividit omnia omnibus prout vult. Omne, inquit theologus, datum optimum et omne donum perfectum desursum est descendens a Patre_luminum". Quid apertius ? Quid clarius? Non aliunde, ait, nisi a Patre lumirum, hoc est, a Patre omnium bonorum, quae sunt secundum naturam, et quae sunt secundum gratiam. Pulchre siquidem lumina dicuntur omnia dona, quae ex ingenito lumine per genitum lumen descendunt, el per procedens lumen, prout est capacitas naturae et largitas gratiae, in uniuscujusque sive generalis sive specialis essentiae individuam substantiam dividuntur. Nam quod apostolus veluti soli homini videtur dicere: 0 homo, quid habes, quod non accepisti? universaliter omni creaturae visibili et invisibili potest dici. Nulla enim natura est creata, quae habeat quid, praeter quod a creatrice acceperit. Si enim est, ut praediximus, inde accepit esse; si vivit, inde vivere; si sensit, inde sentire; si ratione fruitur, inde ratio; si intelligit, inde intellectus, ceteraque id genus mille. Si igitur nil in natura rerum creatarum esse cognoscitur, practer quod a Creatore donatur, sequitur, nil aliud esse creaturam, sive essentialiter, sive secundum accidens, nisi Creatoris data et dona; 8 C D 20 23. Disc. Video plane, et mihi videtur esse verisimile, ac divinis eloquiis convenire. Sed utinam quadam similitudine ex nostra natura assumpta, quoniam Deo similis esse perhibetur, quae dicta sunt de proprietatibus divinae administrationis, suaderes. MAG. Trinitatem nostrae naturae te latere VARIAE LECTIONES. Sic Sic CDE. "Sic CDE; A replebit. Sic CDE; A Dei. 3 Sic CDE; A id est. subsistit Dei-essentiam om BC. Sic CE; A venire quis dubitet fidelium, D nullus fidelium dubitat. Sic ADE; C nec enim. CDE; A datum optimum et d. p. b. e. d. a. p. l. ® Sic CDE; A uniuscujuscunque. Sic CDE; A intelligitur. 10 Sic CDE; A quandam quasi. Sic CDE; A Spiritui sancto proprietatem. 12 Sie CDE; A Spiritui sancto. 13 Sic AD; C fecunditas, E fecundatos. "Sic ADE; C sensibilis. 15 Sie A; et omn. SDE. 16 Sic CDE; in om. A. 17 Sie ADE; C credenda. 18 Sie ADE; C ita ct. 19 Sie CDE; A quasdam proprictates. 20 Sic CDE; A intelliguntur.} 3 non facile crediderim. Disc. Dic, quaeso, quae sit. A gendum. Convenientius dico. Quamvis enim conveMAG. Recordarisne, quid in prioris libri disputatione inter nos convenerat? Num nobis visum est, nullam naturam esse, quae non in his tribus terminis intelligatur 2 subsistere, qui a Graecis, ut saepe diximus, οὐσία, δύναμις, ἐνέργεια, appellantur, hoc est, essentia, virtus, operatio? Disc. Recordor sane, firmissimeque teneo. MAG. Nostra itaque natura, quae humana dicitur, eo quod eam omnes homines participant, essentia, virtute, operationeque subsistit. Disc. Neminem peritorum divinae philosophiae de hoc dubitare aestimarim. MAG. Quid tibi videtur? Num nostra natura, teste sacra Scriptura, ad imaginem et similitudinem Dei condita est? Disc. Liberaliter agis; qui de hoc dubitat, homo non est. MAG. Putasne, ipsum Deum, qui ad imaginem suam nostram creavit naturam, corpus esse, an spiritum ? Disc. Hinc quoque haesitare ridiculum est. Deus enim spiritus est, et qui adorant eum, in spiritu et veritate adorant. MAG. Non ergo secundum corpus, sed secundum animam imago Dei nostrae naturae impressa est. Disc. Hoc quoque verissimum est fateri. MAG. Deus est Trinitas et Unitas, hoc est, tres substantiae in una essentia, et una essentia in tribus substantiis vel personis. Sicut enim Graeci píav ovoiav, speis ὑποστάσεις vel τρία πρόσωπα dicunt, id est unam essentiam, tres substantias vel tres personas: ita Romani unam essentiam, tres substantias vel personas. In hoc tamen videntur differre, quod Graecos piav izdotuor, id est, unam substantiam dicere non reperimus, Latini vero unam substantiam, tres per- C Patris sapientiam Patris, Filium dico, intelligisonas frequentissime solent dicere. Graeci dicunt ὁμοούσιον ", ὁμοάγαθον ' ὁμόθεον 1, hoc est, unins essentiae, unius bonitatis, unius Deitatis: vel una essentia, una bonitas, una Deitas. Haec autem nomina, quae apud Graecos inseparabilitatem divinae naturae insinuant, in romanum 11 sermonem non facile vertuntur, et nullo modo ad purum, ut arbitror; ideoque solus eorum intellectus separatis verbis per nepippuais transfertur, ut eorum solummodo virtus intelligatur, quorum interpretatio de verbo ad verbum non exprimitur. Disc. Hoc totum fides catholica universalis Ecclesiae fatetur, et, quantum datur, intelligit, sed quorsum tendunt istaec 12? MAG. Non aliorsum, nisi ut quaeramus pro viribus, quomodo Trinitas nostrae naturae Trinitatis creatricis imaginem et similitu- D dinem in seipsa exprimat, hoc est, quid in ea convenientius Patri, quid Filio, quid Spiritui sancto adjun nienter nostrae naturae Trinitas tota totius divinae Trinitatis 13 imago est, tota enim Patris, tota Filii, tota Spiritus sancti imaginem gerit; in ea tamen est, quod veluti specialibus singulis personis accommodari posse videtur, ut arbitror. Nam et in se ipsa nostra Trinitas tota in singulis suis est : sua enim essentia, et virtus, et operatio est; sua virtus, et essentia, et operatio; sua operatio, et essentia est 15 et virtus. sicut et Pater in Filio et in 16 Spiritu sancio, et Filius in Patre et in Spiritu sancto, et Spiritus sanctus in Patre et Filio 17 est. DISC. Ni mihi probabilius occurrit, quam ut Patris imaginem, essentia; Filii, virtus, Spiritus sancti, operatio nostrae naturae 18 accommodet. PaB terna siquidem substantia a, quae de se substantiam filiatam genuit, et procedentem "9 b substantiam ex se emisit, non immerito principalis dicitur substantia", non quod una essentia sit sanctae Trinitatis separabilis, est enim una atque individua, sed quod substantialibus differentiis, dum sit una, non careat. Est enim Deitas genitrix, et genita Deitas ", et procedens Deitas; et dum sit una Deitas individua, non tamen substantialibus differentiis indiscreta. Virtus quoque non incongrue Deo Filio adjungitur, quoniam saepe virtus Patris a theologia nominatur. Sed ut unum a pluribus testimoniis accipiamus, andi Apostolum Invisibilia enim ejus per ea, quae facta sunt, intellecta conspiciuntur, sempiterna quoque ejus virtus et aeternitas. In hoc enim loco virtutem 9 6 mus, aeternitatem vero Spiritum sanctum, teste Maximo, venerabili magistro. Nam quod Spiritus sanctus virtutis nomine in Scripturis solet appellari, testatur Evangelium, Domino dicente, mulierem aipoppootσay, hoc est, fluxum sanguinis patientem sanans 3: Sensi a me exisse virtutem, hoc est, Spiritum sanctum, qui dividit dona sanitatum. Quid dicam de operatione essentiali nostrae naturae? Nonne aptissime sancto Spiritui copulatur, cui veluti proprie operatio virtutum divinarumque donationum, et universaliter et proprie unicuique divisio tribuitur? In naturae igitur nostrae essentia paternae substantiae, in virtute vero substantiae filii, in operatione substantiae Spiritus sancti proprietas dignoscitur. MAG. Responsionem tuam a veritate non discrepare arbitror. Sed vide, quid tibi videtur de famosissima nostrae naturae trinitate, quae intel VARIAE LECTIONES. Sic CDE; A est dicunt. 8 Corr., A ὁμούσιον. 12 Corr., DE istac; Cquorsum Sic CDE; A nonne; Sic CDE; A intelligitur. 3 Sic CDE; A et operatione. spiritus. 5 Cadorare. Sic CDE; tres om. A. 7 Sic CDE; A Graeci vero Corr., A ὁμάγαθον. 10 Sic CE; opd@tov om. AD. "Sic CDE; A Romanorum. condunt istuc; A quorsum tendunt ista. 13 Sic CDE; A Trinitatis divinae. 14 Sic CDE; A videtur posse. 18 Sic CE; est om. A ; D et essentia et virtus est. 16 Sic CDE; in om. A. 17 Sic CDE; A in filio. 18 Sic CDE; A naturae nostrae. 19 Sic CDE; A processionis. 20 Sic AE; A dicitur principalis substantia. "Sic CE; A sacrae Trinitatis sit. 22 Sic CE; A Deitas genita. 23 Sic ACE. NOTAE. Verbis : Paterna siquidem substantia quae de b Ad verbum procedentem Thomas Gale animad[se om.] substantiam filiatam genuit et procedentem vertit haec fic deficit codex, qui olim fuit Thuni. substantiam finitur cod. D. ab ea, quam praediximus, anima, an una eademque 13 12 9 lectu, et ratione, et sensu intelligitur: num dissonat A veluti ostiarius quidam internunciusque ea, quae extrinsecus introducit, praesidenti interiori sensui annunciet. Disc. Neque me movet, sensuum nominibus eorum 11 instrumenta significari ; neque duorum sensuum differentia, quam ad purum discrevisti, me latet, ut opinor. Et quid de praedicta trinitate naturae nostrae sentio, pro ingenioli mei captu edisseram. Duae trinitates videntur esse, quibus nostra natura, quantum ad imaginem Dei facta est, probatur subsistere. Sed consulta veritate non re ipsa, sed solis nominibus a se invicem discrepare reperiuntur. Nam vous et oùcia, hoc est, intellectus et essentia excelsissimam nostrae naturae partem significant, immo excelsissimum motum. Siquidem, ut tu ipse intelligis, non aliud est nostrae naturae esse, et aliud moveri; essentia enim ejus est motus circa Deum et creaturam stabilis, et mobilis status. Sed dum movetur circa Deum, qui superat omnia, summus motus ejus datur 14; dum vero circa primordiales causas versatur, quae proximae immediate post Deum sunt, veluti medio quodam moderamine intelligitur moveri; quando autem primordialium causarum effectus sive visibiles, sive invisibiles perspicere conatur, extremum sui motum pati dignoscitur, non quia idem motus substantialis augeri vel minui in seipso possit, sed quod secundum dignitatem rerum, circa quas volvitur, et minimus, et medius, et maximus esse judicatur 15. Essentia itaque animae nostrae est intellectus, qui universitati humanae naturae praesidet, quia 16 circa Deum supra omnem naturam incognite circumvehitur. Λόγος vero vel δύναμις, hoc est, ratio vel virtus secundam veluti partem insinuat; non irrationabiliter, quia circa principia rerum, quae primo post Deum sunt, circumfertur. Tertia vero pars, διανοίας et ἐνεργείας, id est, sensus et operationis vocabulis denominatur, et veluti extremum humanae animae obtinet locum; nec immerito, quoniam circa effectus causarum primordialium, sive visibiles, sive invisibiles sint, circumvolvitur. Ac per hoc non duas substantiales trinitates, sed unam eandemque ad similitudinem Creatoris sui conditam oportet nos intelligere. Sed miror, qua de causa vitam ipsam, quae a Graecis θρεπτική et αυξητική vocatur 18, a nostris vero nutritiva et auctiva— nutrit enim corpora, et incrementa 19 eis praestat nec veluti quartam substantialem humanae naturae partem, nec intra substantialem trinitatem connumeratam 20 a te video, ac veluti penitus praetermissam, et nullo modo ad naturae nostrae constitutionem pertinentem. MAG. Ne" mireris; non enim sine causa hoc fecimus. Siquidem nunc non de universa humana natura serino est, quae veluti quinque partibus, hoc est, corpore VARIAE LECTIONES. C D 1 Sic CE; et om. A. CE per se ipsum. Sic AE; pro eum conjungere C connumerari. Sic CE; A custodia. Sic CE; A auditus, visus. Sic CE; A veluti in loco principalem sedem. 7 Sic E; quoa om. A; C sed per quod quinquepertitum. 8 Sic CE; A recipit. CE hostiarius. 10 Sic CE; A annuntiat, "Sic E; eorum om. A. 12 nominibus sensuum om. C. 13 Sic CE; A maximus. Sic CE; A dicitur. "Sie CE; A indicatur. 16 Sic CE; A qui. 17 Sic CE; A et. 18 Sic CE; A avžntixǹ, a nostris vero n. 19 Sie A; CE incrementum 20 Sic E; A enumeratam, C et connumeratam. Sic CE, A el. a. vocatur. Non. vitalique motu, sensu, et ratione constare videtur, A arbitror, non nt et illud superadditum pereat, sed 3 et intellectu; sed de ea solummodo parte, in qua paradisi expulsae et dici et experimento cognosci 1 Sie CE; A et operatione. or. A. Sic CE; À credere. redorguitur. Sic CE; A invenitur. "Sic CE; A quidem motus simplex. 7 C ut in illud, quod primo est conditum, transeat, et unum cum illo fiat, non quasi duo, sed unum incorruptibile et spirituale per gratiam Dei Verbi, qui non solum in nostra naturalia, verum etiam in superaddita nobis descenderat, ut omnia nostra in seipso restauraret, et desuper adjectis naturaliter insita faceret, qui fecit utraque unum. DISC. Plane non incongruum; sed ratae subtilique investigationi et inventioni rationabilis naturae convenientissimum. Quorsum vero haec, nondum video. MAG. Patiens esto. Non enim res parva inter nos quaeritur, nec nisi multis diligentissime ratiocinationis ambagibus et investigari et inveniri potest, si tamen ad purum inveniri potest. Nulli enim mortali sensui, quamvis videatur acute inquirere, licet hoc promittere, ne incautus redarguatur esse, quod suas vires superat invenire per se ipsum promittens. Nam si invenitur, non ipse, qui quaerit, sed ipse, qui quaeritur, et qui est lux mentium, invenit '. Quaerimus namque, ni fallor, quomodo ex argumento substantialis trinitatis nostrae naturae ad imaginem Dei 1o creatae, summam illam Trinitatem, quae Deus est, ejusque veluti proprias in natura condita operationes singulis personis distributas possumus investigare. Disc. Id ipsum nunc ", non aliud quaerimus. Et ordo rerum exigit, ut sic veritatem quaeramus; argumento siquidem imaginis ipsa veritas, cujus imago est, quaerenda est, quae quanto studiosius laboriosiusque inquiritur, tanto ardentius diligitur, et apertius invenitur. Quid enim prodest illa velocitas, quam pura veritatis contemplatio effugit, aut quid nocet ipsa tarditas, cui desiderată facies occurrit? MAG. Itaque ratiocinationis nostrae exordium ex verbis venerabilis Maximi sumamus, non eisdem sermonibus connexim, sed eodem sensu atentes. Disc. Ingredere, quoquo modo vis, ratiocinandi viam. MAG. Tres universales motus animae sunt. Quorum primus est secundum animum, secundus secundum rationem, tertius secundum sensum. Et11 primus quidem simplex 3 est, et supra ipsius animae naturam, et interpretatione caret, hoc est, cognitione ipsius circa quod movetur; per quem D circa Deum incognitum mota, nullo modo ex ullo eorum, quae sunt, ipsum propter sui excellentiam cognoscit secundum quod ", quid sit, hoc est, in nulla essentia sen substantia, vel in aliquo, quod dici vel intelligi valeat, eum reperire potest. Superat enim omne, quod est et quod non est, et nullo modo definiri potest, quid sit. 15 Secundus vero motus est, quo incognitum Deum VARIAE LECTIONES. Sic CE; A et sacrae. Sic CE; in quarto libro om. A. Sic CE; absit Sic CE; A connumerari. 7 Sic CE; ut om. A. Sic AE; C nec incautes 10 Dei om. CE. 11 Sic CE; nunc om. A. 12 Sic CE; El om. A "Sie AC; E secundum id. 15 CE reperiri. |