PRAEFATIO EDITORIS.

Posteaquam Boeckhius, auctor et conditor huius operis, volumina duo absolvit, quorum prius anno

saeculi nostri vicesimo octavo, alterum quadragesimo .secundo evulgatum esse constat, id mihi honoris datum est ab Academia regia scientiarum, ut non solum socius laboris Boeckhio sed etiam proximus ei successor in hoc opere continuando existerem. Itaque tradita mihi anno MDCCCXXXVIII. materia inscriptionum a Boeckhio collecta ita usus sum, ut digererem, augerem, illustrarem. Quo in negotio versanti mihi, quum tertii voluminis fasciculum primum anno quadragesimo quinto, secundum quadragesimo octavo, tertium quinquagesimo edidissem, nunc quartum ultimumque fasciculum, quo tertium hoc volumen absolvitur, evulgare contigit, longe citius defuncturo, si per operas preli licuisset. Fuerunt enim qui crederent opus tot annis paratum inchoatumque a Boeckhio iam brevi tempore a me posse profligari atque ad finem perduci, nescio quam me operam rati praestare. Nam etsi Boeckhius in praefatione volumini secundo praemissa de munere socii successorisque sui diserte monuit, tamen reperti sunt qui me pridem composita et elaborata in lucem emittere arbitrarentur. Quorum ex numero Letronnius fuit, vir immortalis, qui in Diario eruditorum m. Iulio a. MDCCCXLV. de primo fasciculo huius voluminis verba faciens ita: „c'est Mr. J. Franz, qui a terminé ce fascicule, d'après les matériaux élaborés par Mr. Boeckh", et paulo post de titulo n. 3884. de quo olim fuit quum aliter statuebam, haec subiecit: „,et Mr. Boeckh, qui a reproduit récemment l'inscription, s'est rangé de notre avis; car retranchant la ligne, qu'on avait ajoutée, il dit: fieri tamen potuit ut Eumenenses cognomento Zeẞarrnvol aucti certe in sua urbe aliquando sese ferrent Σεβαστηνούς pro Εὐμενεῖς Σεβαστηνούς”. Falso utrumque. Neque enim elaboralam a Boeckhio materiam edidi, et quae verba illi tribuit Letronnius, mea sunt.

Atque initio quidem qua ratione collecta materia sit inscriptionum, Boeckhius exposuit in praefatione volumini primo praemissa p. ix sq. Qui quum in adornandis inscriptionibus ordinem adoptare constituisset a geographia petitum (vide 1. c. p. xп sq.), princeps ei cura fuit, ut totam molem inscriptionum per longam annorum seriem a se et ab amicis ex sexcentis libris variisque schedis collectarum secundum patriam digereret. Qua in re quum fieri non posset, quin tituli sat multi quo pertinerent incertum esset, alios ad certos locos revocavit, alios quorum patria indagari nequit, ad partem inscriptionibus incertorum locorum reservatam seposuit. Et loci quidem incerti aut regiones sunt aut oppida in certis quibusdam regionibus constituta: unde inscriptionum aliae ad certam quidem regionem revocari poterant, aliae eaeque longe plurimae ne ad regionem quidem; hinc et Boeckhius posthac titulos aliquot locorum in Graecia incertorum Vol. II. n. 1936-1949. et ego locorum in Aegypto incertorum Vol. III. n. 49594978. composuimus. Hac demum opera absoluta et mole inscriptionum in eum quem diximus ordinem redacta ad condendum opus licuit accedere: quo negotio quam praeclare functus sit Boeckhius, non meum est dicere. Itaque materia inscriptionum anno MDCCCXXXVIII. mihi tradita fundus est collectionis Boeckhianae post absoluta volumina duo priora redundans schedasque exhibens, quibus continentur inscriptiones a Boeckhio amicisque usque ad annum MDCCCXXXVIII. collectae quum earum regionum, quarum tituli ex instituto (vide Praefat. ad Vol. I. p. x sq.) insequentibus voluminibus relicti erant, utcunad ordinem geographicum dispositae, tum locorum incertorum, adiectis inscriptionibus aliquot Christianis et titulis suspectis. Hae schedae prorsus rudes erant nullo commentario instructae, nisi quod praeter notationem singulis inscriptionibus additam librorum vel schedarum, unde desumptae erant, hinc inde appicta erat nota ex libris illis schedisve decerpta aut correctio. Ex his autem notis vel correctionibus si quid est quod in ordinem verborum recepi aut cuius rationem habendam esse intellexi, significari a me solet religiosissime; id quod feci ad n. 5915. 3936. 3945. 3950. 4000. 4070. 4169. 4321. b. 4335. 4342. 4342. b. 4367. k. 4621. Ita factum est, ut, in interpretando contextu titulorum aut in constituenda lectione, quantum schedis Boeckhianis debeam in vulgus constet vel incuriosioribus: quantum autem collectionem Boeckhianam ope librorum recentiorum vel schedarum auxerim et inter edendos fasciculos singulos et ad praeparandam materiam supplementorum, nec mea interest scire alios et dicere

que

supervacaneum videtur. Ceterum schedas Boeckhianas omnes, postquam usus sum, in scriniis soleo reponere, quo etiam in posterum inspiciendi facultas sit. Quod si Boeckhius in praefatione volumini secundo praemissa dixit non plane se deserturum esse opus per longam annorum seriem paratum, inchoatum, profligatum, vir egregius putandus est significare voluisse consilium singulas plagulas madidas operis inspiciendi a typotheta exhibendas emendantibus: cui rei etiam nunc quotiescunque tempus suppetit vacare solet eadem diligentia, qua eum olim amici adiuverunt plagulas voluminum a se editorum emendantem. Qua occasione si quid meis accesserit observationis vel incrementi, id in ordinem verborum ita recepi, ut, quae Boeckhio debentur, candide profiterer. Haec igitur ut in fronte huius praefationis exponerem, non solum incuria fecit doctorum quorundam, sed etiam honor Boeckhio debitus, qui et ipse didicit suum cuique tribuere neque opus continuandum reliquit alienae laudis appetenti.

Inscriptionum in hoc volumine tractatarum diversa facies comparanti ea, quae volumine primo et secundo continentur. In illis enim maior et argumentorum varietas et rerum ubertas, in hoc paucis exceptis non admodum vetusta materia atque etiam misella ut plurimum suppellex, eo ingratior, quod nihilo minore sollertia opus erat interpretaturo vel emendaturo, quam si fructuosam laetamque speciem haberet.

In ordinandis titulis hinc inde difficultates et dubitationes occurrunt, quae retractationi ansam praebeant. Ita inscriptiones n. 3926. 4533. 4534. 5749. tit. b. una cum aliis, quas seposui, differre in partem inscriptionum incertorum locorum debebam. Et huius quidem incuriae bis poenas dedi, sero comperto titulos n. 4683. b. 4469. ad sectionem tertiam inscriptionum Italiae pertinere (vide Addenda). Similemque titulum Boeckhius Vol. II. n. 3763. si usus esset Hagenbuchii Epistt. epigrr., libro nunc demum in bibliothecam regiam illato, cognovisset ad inscriptiones Neapolis reiiciendum esse. Verum in ordinanda huiusmodi materia non semper nostra culpa est, si quid contra votum ceciderit. Nam ut Boeckhius olim Vol. I. quas inscriptiones n. 202 - 206. dedit, postea vidit pertinere ad Tenias (Vol. II. n. 2329.), ita etiam mihi accidit, inscriptiones Siciliae componenti, ut titulos ansis diotarum impressos non ita ut par erat digesserim. Nam quae de his inscriptionibus vasorum fictílium disputavimus, ut nunc plurima retractanda sint, effecit Stoddarti industria, qui largam copiam huiusmodi suppellectilis Alexandriae repertam laudabili studio collegit atque edidit Transactions of the Roy. Society of literature Series II. Vol. III. p. 111-127. Titulos is ex ansis diotarum Alexandriae inventis plus trecentos quinquaginta in lucem protraxit, longe maximam partem exemplaria titulorum, qui ex Sicilia reportati sunt, insignita illa magistratuum mensiumque nominibus. Accedunt alia exempla nuper Athenis reperta, quorum copiam nobis fecerunt Stephanus Cumanudes et Georgius Finlay, qui praeterea schedas Benthyli nobiscum communicavit. Similia sed pauciora habeo ex schedis Aschikii per Sarmatiam reperta. Itaque quum olim cognito proventu agri Siciliensis inducti essemus, ut diotas illas omnes, Gelae Rhodiorum coloniae tribueremus, factum est, ut iam amplius dubitari non possit quin Rhodo ipsa metropoli oriundae merito putentur. Et in eam sententiam disputavit etiam Ludolfus Stephanius, qui quum alios huius generis titulos per Siciliam collectos ipse transcripsit tum accuratius de sigillis symbolisque eorum exposuit Indice scholarum in Universitate litterarum Caesarea Dorpatensi per semestre alterum a. MDCCCXLVIII. habendarum. Cuius viri docti ut laudandum studium est, ita Stoddarti inventum comprobavit sententiam. Quis enim est, qui post exemplaria plus ducenta Alexandria reportata non ad Rhodum potius commercio florentissimam quam ad eius coloniam supellectilem illam referendam esse arbitretur? Haec quum ita sint, copia horum titulorum undique nunc abundanter affluente visum est totam materiam hoc loco denuo pertractare, subiectis tabulis inscriptionum huius generis in Sicilia, Sarmatia, Alexandriae, Athenis repertarum.

Ex ansis vasorum fictilium sat multis hodie constat certa quaedam genera huius supellectilis, ut diotas, publica auctoritate solita esse signari sive eo consilio, ut per mercatores iis utentes pecunia rediret in aerarium, sive quo declararetur vasa ita signata ad mensuram iustam esse exacta. Utrumque consilium veteres hac in re secutos esse bene coniicit Stephanius 1. c. statuens priorem opinionem adiuvari, quum lateribus Graecorum, in quibus similes tituli, tum pilis plumbeis ad filum recipiendum perforatis iisque talibus, qualibus hodie portitores utantur (conf. Vol. I. n. 547.): alteram autem adstrui posse ex eo, quod constat veteres mensurae maximam curam habuisse atque etiam Athenis mensuras privatorum publico signo esse notatas (conf. Vol. I. n. 123.). Vasorum igitur fictilium publica auctoritate signatorum duo distingui genera possunt. Alterum est eorum, quorum ex inscriptionibus vel notis symbolisque coniectura fieri de patria eorum potest aut certa aut probabilis, alterum eorum, in quibus id commode fieri nequit. Ex priore genere colligi licet veteres in vasis signandis eandem fere atque in nummis rationem esse secutos. Haec autem ratio ut in nummis alia apud alias gentes fuit, ita etiam in vasis signandis apud alias gentes aliam fuisse et consentaneum est et experientia docet. Ad antiquissimam formam notationis haud dubie pertinet nomen populi simpliciter impressum: cuius generis exemplum pretiosum ex ansa vasis in Sicilia reperta Stephanius edidit hoc Mo19A7 i. e. Пagiwv, unde patet, vas cuius haec inscriptio fuit, ex insula Paro oriundum esse. Huic nuper accessit alterum, in insula quadam reperta prope Peparethum (vide Bullett. dell' Inst. arch. Rom. 1849. p. 146.) cum inscriptione