populum esse dispersum, qui novis uteretur legibus, et contra omnium gentium consuetudinem faciens. . . . . . Videntes unam gentem rebellem adversus omne hominum genus perversis uti legibus. (Esther xIII, 4, 5.)

(151) Nos autem à pessimo mortalium judæos neci destinatos in nullâ penitùs culpâ reperimus, sed è contrario justis utentes legibus. (Esther XVI, 15.)

(152) Tu autem Esdra, secundum sapientiam Dei tui quæ est in manu tuâ, constitue judices, et præsides; ut judicent omni populo qui est trans flumen, his videlicet qui noverunt legem Dei tui. Sed et imperitos docete liberè. Et omnis qui non fecerit legem Dei tui, et regem regis diligenter, judicium erit de eo; sive in mortem, sive in exilium, sive in condemnationem substantiæ ejus, vel certè in carcerem. (1 Esdr. vII, 25, 26.)

(155) Nunc itaque te hodie eligimus esse pro eo nobis in principem et ducem; ad bellandum bellum nostrum. Et suscepit Jonathas tempore illo principatum. (1 Machab. IX, 30, 31.)

Et accensus est spiritus populi simul ut audivit sermones istos (Simonis. ) Et responderunt voce magnâ dicentes: tu es dux noster loco Judæ, et Jonathæ fratris tui pugna prælium nostrum : et omnia quæcumque dixeris nobis faciemus. (Ibid. xIII, 7, 8, 9.)

(154) Judas Machabæus, et fratres ejus, et populus judæorum miserunt nos ad vos statuere vobiscum societatem et pacem, et conscribere

nos

nos socios, et amicos vestros. ( 1 Machab. VIII, 20.) (155) Jonathas summus sacerdos, et seniores gentis, et sacerdotes, et reliquus populus judæorum, spartiatis fratribus, salutem. (1 Machab. XII, 6.)

(157) V. Joan. ix, 1 et seq.

(158) Accipite eum vos et secundum legem vestram judicate. ( Joan. xvIII, 31.) (159) V. act. cap. iv, et v.

(160) V. act. VII.

(161) II (Ananus) prit le temps de la mort de Festus, et qu'Albinus n'étoit pas encore arrivé, pour assembler un conseil, dans lequel il fit venir Jacques frere de Jésus nommé Christ et quelques autres ; les accusa d'avoir contrevenu à la loi; et les fit condamner à être lapidés. (Josephe antiq. jud. liv. xx, ch. 8.)

(162) In anno primo Darii filii Assueri de semine medorum, qui imperavit super regnum chaldeorum, anno uno regni ejus, ego Danicl intellexi in libris numerum annorum de quo factus est sermo Domini ad Jeremiam prophetam, ut complerentur desolationis Jerusalem septuaginta anni. Et posui faciem meam ad ́ Dominum Deum meum, rogare et deprecari in jejunio, sacco, et cinere et oravi Dominum Deum meum. ( Dan. IX, I 2 3, 4.)

(163 21 Adhuc me loquente in oratione, ecce vir Gabriel, quem videram in visione à principio citò volans tetigit me in tempore sacrificii vespertini.

22. Et docuit me; et locutus est mihi dixitque : Daniel nunc egressus sum ut docerem te, et intelligeres.

25 Ab exordio precum tuarum egressus est sermo. Ego autem veni ut indicarem tibi, quia vir desideriorum es. Tu ergo animadverte sermonem, et intellige visionem.

24 Septuaginta hebdomades abbreviatæ sunt super populum tuum, et super urbem sanctam tuam ut consummetur prævaricatio; et finem accipiat peccatum ; et deleatur iniquitas, et adducatur justitia sempiterna; et ungatur sanctus

sanctorum.

25 Scito ergo et animadverte. Ab exitu sermonis ut iterum ædificetur Jerusalem, usque ad Christum ducem, hebdomades septem, et hebdomades sexaginta duæ erunt : et rursùm ædificabitur platea et muriin angustiâ temporum.

26 Et post hebdomades sexaginta duas occidetur Christus et non erit ejus populus qui eum negaturus est. Et civitatem et sanctuarium dissipabit populus cum duce venturo et finis ejus vastitas et post finem belli statuta desolatio.

27 Confirmabit autem pactum multis hebdomada una; et in dimidio hebdomadis deficiet hostia et sacrificium et erit in templo abominatio desolationis; et usque ad consummationem et finem perseverabit desolatio. (Dan. ix, 21 et seq.)

( 164, Numerabis quoque tibi septem hebdomadas annorum idest septies septem. (Levit. xxv ' 8. )

(165) In diebus illis, ego Daniel lugebam trium hebdomadarum diebus. ( Dan. x, 2.)

Donec complerentur triun hebdomadarum dies (Ibid. 3.)

(166) Messias venit qui dicitur Christus. (Joan iv, 25 )

(167) Et.confessus est quia non sum ego Christus. Etinterrogaverunt eum et dixerunt : cur ergo baptizas, si tu non es Christus? ( Joan. 1, 20 25.)

(168) Numquid verè cognoverunt principes quia hic est Christus? Sed hunc scimus undè scit Christus autem cum venerit, nemo scit undè sit. (Joan. vII, 26, 27.)

De turbâ autem multi crediderunt in eum, et dicebant Christus eum venerit, numquid plura signa faciet quam hic facit. ( Ibid. 31. ) Circumdabant ergò eum judæi, et dicebant

ei

:

Quousque animam nostram tollis? Si tu es Christus, dic nobis palam. (Ibid. x, 24.) (169) Respondens Petrus ait ei : tu es Christus. (Marc. VHI, 29.)

(170) Christum autem jam venisse habemus à Daniele prophetâ, qui tempus ejus adventus sic ipse, vel potiùs archangelus Gabriel ipsi indicavit. LXX hebdomades abbreviatæ sunt super populum tuum et super urbem sanctam, ut perficiantur peccata; et obsignentur peccata. Et paulò post et obsignetur visio et prophetia, et ungatur sanctus sanctorum. Quis ergo alius unctus est sanctus sanctorum, præter solum Christum ut Dei viventis? Lxx enim hebdomades quadringentos nonaginta annos significant. Nam

que à Daniele ad hoc tempus sunt anni plusquam octingenti. Ostendant igitur nobis judæi quinam apud ipsos sit sanctus sanctorum post quadrin gentos nonaginta annos Danielis, qui et sacrificium, libationemque legalem abrogaverit. Sanè neminem poterunt indicare, qui hæc præstiterit, nisi Jesum Christum filium Dei. ( S. Athanasius quæstiones ad Antiochum quæst. cxxvvII n. 2. )

Si quis autem voluerit annos illos per numerum hebdomadarum ab angelo Danieli dictos ab ædificatione urbis enumerans in ipsius ortum descendere, hæc cum illis consentire deprehendet. (S. Joannes Chrysost. in Matth homil. iv, n. 2.)

Daniel etiam tempus quo venturus fuerat Christus atque passurus, numero definivit annorum: quod longum est computando monstrare " et ab aliis factitatum est ante nos. (S. August. de civit. Dei lib. xvi, cap. 34, n. J.)

(171) Dicant judæi quemnam sermo propheticus vocet Christum ; quis autem sit ex eis qui apud ipsos Christi dicti sunt. Sive rex sive propheta, sive sacerdos qui appellatus sit Dominus nunquàm ostendere poterunt : licet multis utantur mendaciis. Clarum est igitur quod propheta prædixit Salvatorem Dominum nostrum. (Theodoretus in lament. Jerem. cap. iv. )

(172) Voyez ci-dessus § 1 n.° xí note 161. (175) Voyez dissertation sur la propagation du christianisme, chap. 1. n. 4 note 11. (174) Voyez Isaie LII, 4, 5, 6,