VALLIS LONGIVADA;"

SIVE

MEDITATIONES POETICE.

ALLUSIO.

HAUD procul Ergaliis, quæ nunc cecidere ruinis,
Atque ubi cum gregibus pastores pascua carpunt,
Qualia caprinis nunquam tribuere Pelasgi,
Qualia nec poterant Itali præbere suillis,
Continui montes viridantia culmina tollunt,
Solis et antrorsum radiis Australibus ardent.
Hic celsos inter colles torrente revulsos,
Vallis hiulca patet, curvisque anfractibus ægrè
Pandit iter luci sinuosum, in viscera montis.
Torrens ille ruens convallem permeat imam,
Quem Phœbum versus de stagno despuit Arctos.
Hinc, illinc, pendet scopulus, vultuque verendo
Terret et oblectat pariter spectantis ocellos.
Extat in immensum hinc sublato vertice rupes,
Pronaque in adversum jam jam ruitura videtur:
Inde recessuræ similis, perterrita cautes,
Pene supinata facie fugit illa retrorsum.

5

10

15

Culmina dum fremitu resonant prærupta minaci,
Dum rabiosa cient insani prælia venti,

20

Et sursum vires luctantia flamina tentant;

Alta quies infra est, et pacatissimus aer.

Murmura vix imum penetrant moribunda recessum.
Gaudeat excelso, quem non deterruit, inde

Præcipitem lapsu conspergere saxa cruore ;

a Anglice, Longford's Glen.

b Juxta vicum non ita magnum, qui hodie Clogherensis nuncupatur, civitas olim erat, nomine, Ergal, necnon palatium cujusdam Reguli Ultoniensis, cujus posteri oris vix extat memoria. Saxum autem, (Hibernice Člogh) in cæmeterio, antiquum sane, sed illiteratum, dat nomen nunc temporis vico, sedique Episcopali.

Elatumque caput summa inter nubila condat,
Quisquis in extentum librat vestigia funem.

Me, quem delectat subsellia tuta prementem,
Atque metu vacuum, placidæ indulgere quieti,
Pone sub immota recubantem tegmine rupis,
O qui perpetuam cœlis largire quietem.
Cespite muscoso, viridi vel stratus in herba,
Supremum curis dicam, mundoque, valete.

25

30

Hic tibi mens, Genitor venerande, sibique vacabit,
Hinc atque hinc rigido lapidum circumdata vallo,
Blanditias toto prohibebit pectore sensûs,
Teque, verende parens, solum captura patebit.
Ut nihil hinc liquidi est nisi cœli tecta videri,

35

Sic te, te tantum, cœlorum, sentiet, author.

Hoc mihi distendens animum mentemque silentûm,
Numinis ingenti complebit pectora sensu,

40

Suppeditante loco specimen mirabile visu,
Immensi ex nihilo facti, meditantibus, orbis;
Nec minus hæc sedes exponet inania vitæ,

Signa parans rebus, justoque emblemate pingens.
Nubila sublimes circum fluitantia rupes,

45

Ambitione mala magnatum more tumescunt.

Nunc Boreæ cedunt flabris, nunc flatibus Austri,
Obsequio facili varias imitantia formas;

Dumque colore, vapor, nunc hoc, nunc pingitur illo,
Furtivos radios, et lumina non sua jactant.

50

Albida nunc rident, et multa luce coruscant,
Temperiem, claros et promittentia soles;
Nunc facie nigrent torva, vultuque minaci
Intentant furibunda graves, rapidasque procellas.
En radiant fulgore vago, velut æmula solis!
Authoremque sui nebula splendoris obumbrant!
En sublime petunt correpta per æthera cœlum,
Despiciuntque procul planata cacumina montis!
En iterum detrusa ruunt, et desuper imis
Vallibus irriguos condunt lachrymantia luctus.
Nunc, ubi volvebant moles, quis monstrat inanes?
Quis loca, quis sedes, quis nunc vestigia monstrat?
Nubis ad exemplum sic transit gloria mundi.
Defluit exiguus juxta sine nomine rivus.

c Psal. xxxvii. 10. xlix. 10.

d Sapientia, ii. 4.

55

60

Montibus hic siccis parca profunditur urna;
Diluvium, nimbis tumidus, devolvit aquarum.
Non auri quamvis rutilantes versat arenas,
Me tamen egregiis opibus ditabit, et amne,
Ut speculo, sortem locupletis pinget iniquam;
Divitiasque docens contemnere, munera menti,
Dum monitis ausculto catis, donabit opima.
Haurit enim stagnis latisque paludibus undas,
Limpida nec luteis distinguit flumina, captans,
Et quodcunque venit, nec non quocunque colore.
Accipiens alveo collectas undique sordes,
Præcipitique vorans disjectos æthere nimbos,
Turget, et exundans ripas supereminet udas.
Vix tamen illuviem cœnosæ tempora spumæ
Jactandi præbentur aquis; cum desuper ecce!
Dejicit in præceps tumidum cataracta fluentum.
Dum sonitu lapsus plangit gemebundus, eodem
Et sonitu torrens spumantes intonat iras.
Dum fremit indignans, rauco resonatque fragore,
Indignante fremens scopulus simul ore remugit,
Dum terit obstantes, tenditque refringere rupes,
Irritus illidit solidis, et disjicit undas.

Attamen haud semper lapsu procumbit inulto ;
Est ubi convellit prærupti fragmina secum
Montis, et impingens immania pondera sylvis,
Obruit umbrosas sonitu crepitante ruinas.
Opprimit, aspergit, conterritat omnia casu,
Diffugiente fera attonita, scopuloque tremente.
Cum semel attigerit locapræceps infima vallis,
Paulatim rabies desævit, et ira quiescit.
Vix exauditur sonitus, vix spuma videtur;
Murmure vix querulo saxis sua damna susurrat.
Deinde tenebroso sinuantes tramite cursus
Obtegit unda pudens, tacitas et permeat umbras;
Donec ab aëriis arcentur tractibus imbres,
Et siccata palus renuit lutulenta tributa ;
Tum redit in sese purgatus, et influit arvis
Rivus, et illimis florentia prata revisit.

Præteriens mihi me reflectit bulla pusillum;
Et generis nostri, casus, variosque labores,
Atque pericla necis, rapidæque negotia vitæ,

Ante oculos ponit, liquida fingitque tabella.
Bulla refert hominem fragilem, flatuque tumenteni.
Spuma levis plebs est; minimarum constat acervo ;
Hæc, simul, est aliquid, separatim, singula nil est;
Amnis ut exagitat, nunc huc, nunc fluctuat illuc.
Sunt et patriciæ sublato vertice bullæ,
Infra quæ positum despectant mobile vulgus ;

Non tamen immotum figit fundamen et ipsas;

Flamine nam leni tremulum quatit aura tumorem ;
Tempore turbato superat plebs, nobilis almo.
Altior insurgit nunc hæc, nunc altior illa,
Principis et ritu proceres supereminet omnes.
Destruit hæc alias, alieno turgida vento,
Tollit et aeriam spoliis piratica molem;
Insidet illa aliis, totis dominata catervis,
Et capite erecto, graviter substantibus instat.
Una perit nimii sub pondere pressa liquoris,
Attenuata nimis perit altera, carcere rupto,
Efflataque anima tenui dispergitur aura.
Hac pereunte, statim tumefacta supervenit illa,
Perpetuoque novæ nascuntur in ordine bullæ.
Rara diu durat, variis exposta periclis;
Plurima veloci succumbens occidit ævo;
Confligunt aliis aliæ, superantque vicissim,
Cummunique omnes circumglomerantur in amne.
Hic sese vacuo recipit mens fessa recessu,
Congressuque Dei, curis resoluta, suique,
Gaudet, inire vices sacri sermonis avetque.
Cuncta premunt voces, et muta silentia præstant,
Acsi colloquio vellent taciturna favere.

Pectoris ergo mei quæcunque quiescite turbæ,
Ambitus, invidiæ, scelerate libidinis æstus,
Nummorumque sitis, pacique inimicior ira.
Conticuere soni ventorum; contice tuque,
Mens mea, præscriptis auscultatura verendis.
Astat enim Numen, nec dedignabitur ultro,
Si piget errati, blandis sermonibus aures
Demulcere, habitans humili cum pectore, quanquam
Degit in æterno, super æthera, vertice cœli,

• Isa. lvii. 15.

110

115

120

125

130

135

140

Luce suaque latet, condens penetralia flammis,'
Exteriusque domum nimbis et nubibus atris;
Unde subinde ruunt rutilantia tela tonantis,
Queis trepidant homines, tellus, cœlique columnæ.
Ecce Deus fatur venerabilis! audiat orbis.'
Non tonat horrificus, scopulos nec flamine frangit,
Voce sed exigua proponit dicta trementi.*

Omnis homo gramen, periturus graminis instar.'
Bis periturus olim, ni retro citissime vitam
Retrahat, et vitii taminatam labe vetusta,
Mordicus et geminæ pascentem semina mortis.
Ad vitam fortes vestigia vertite rectam.

Heu pereo misere! quis me servabit utraque?

h

145

150

155

Et necis et vitæ ad me pertinet exitus unum.TM
Flagitium mortis fons est, et origo maiorum."

In te flagitium mactato, et vivito semper.o

160

Oh! quantum vellem! nequeo tamen ipse. Sed ecce,

Omnia qui possum, curabo hoc te quoque posse."

Spiritus omnipotens a me descendet, et intus

Velle tuo foto, veterem mactare docebit,
Inque novam vitam, cœli lumenque renasci.
Hæc Nati precibus tribuo, natique cruori!
Ne dubites solum; mecum tua fœdera serves.
Continuo invigiles, votisque innitere crebris."

165

Quis me mundabit sceleris pædore prioris? Huc ades, expandit lateris de fonte lavacrum Christus, et ex anima purgabit sanguine cœnum,' Sicut aquis sordes purgantur de cute rivi

170

Illius, ante oculos juxtim de monte fluentis.

Præcipitem quid me, et titubantem margine mortis

175

Fulciet, aut sceleris sinuosa indagine solvet?
Robur ego, columenque tuum, cautesque salutis,"
Dono tibi in miseros animum mentemque tenellam,'
In vitii illecebras irritamentaque, quernam.
Stat pro te scopulus ventorum flamina ridens:
Haud secus insidias sceleris ridebis et hamos.
Quid trepidas? cœli dominus corroborat intus,

11 Tim. vi. 16. Isa. i. 2.

m Prov. lxviii. 20. P 2 Cor. xii. 19. Matt. xxvi. 41.

k

Exod. xix. Psal. xcvii. 2.
1 Regum xix. 12.

n Rom. v. 12.

Prov. v. 17. Eph. iv. 24.
Zech. xiii. 1.

▾ Ezek. xi. 19.

b Job xxvi. 11.
1 Isa. xl. 6.

• Rom. viii. 13.

180

r Heb. vii. 25. x. 19. "Psal. xviii. 2. 31.