(33) Ιωσήππου, ἐκ τοῦ λόγου τοῦ ἀναγεγραμμένου κατὰ Πλάτωνα. Imo κατὰ Πλάτωνος, adver sus Platonem, ut infra perspicuum fiet. Lucubrationis hujus περὶ τοῦ παντὸς, de universo, excerplum aliud habetur in hisce Parallelis Rupefucaldinis, litt a, tit. LXXI, ubi Meletio Antiocheno tribuitur. Photius in Bibliotheca, cod. 48, hoc idem opus assignatum fuisse narrat sanctis Justino, Irenæo, et Caio Romanæ Ecclesiæ presbytero. Josephi quidem non esse fetum, inde certissime constare arbitror, quod ambæ istæ laciniæ, ime totum fragmentum, quod Hæschelius in notis ad Photium Grace edidit, ac Græce Latineque Stephanus Le D Moyne inter Varia sacra, Christianum,non Judæum auctorem prodat. Nam Christum esse Deum Verbum docet, imo Deum factum hominem, Θεὸν ἐνανθρωπήσαντα. Evangelicas insuper locutiones et sententias usurpat. Sic enim de Deo Verbo carne facto loquitur : Τούνῳ ὁ Πατὴρ πᾶσαν κρίσιν ἔδωκε· "Huic Pater omne judicium dedit: quemadmodum scilicet Joan v, 22, legerat: Neque enim Pater judicat quemquam: sed omne judicium didit Filio. Itemque ubi dicit: Χάος βαθὺ καὶ μέγα ἀναμέσον ἐστήρικται, ὥστε μήτε δίκαιον συμπαθήσαντα προστ δέξασθαι, μήτε άδικον τολμήσαι διελθεῖν· Chaos profundum et magnum inter utrosque firmatum est, ut neque justus illos miserationis affectu recipiat, neque injustus ad hos audeat transire: quid aliud sibi vult, nisi quod Lucæ xvi, 26, Dominus pronuntiaverat: Et in his omnibus inter nos et vos chaos magnum firmatum est, ἐστήρικται, ut hi qui volunt hinc transire ad vos, non possint, neque inde transmeare. Eos dedita opera non refello, qui tractatum istum Caio, Justino, Irenæo, Origeni, et Meletio ascripserunt. Satius sit nobis, in inscriptione lapidea vetustissima, quæ etiamnum exstat inter opera Hippolyti Portuensis episcopi, recenseri librum προς Πλάτωνα ἢ περὶ τοῦ παντός, adPlatonem, seu de universo: ut alterum illius parentem non quæramus. Nimirum accidisse oportet, ut librarius, cum in codice quem præ oculis habebat, primas duntaxat nominis Hippolyti litteras Græcas legeret, Inno, deletis vel compendio suppressis aliis, hinc arbitratus sit, fuisse scriptum, Ἰωσίππου ; unde opus Josepho restituendum intulerit. Auctorem porro, non Platonis opiniones propugnasse, sed potius impugnasse, adeoque legendum esse, κατὰ Πλάτωνος, non κατὰ Πλάτωνα, jam viri docti observarunt. Et certe in his fragmentis Platonicorum philosophorum de inferno fabulæ, ac næniæ dedita opera refelluntur, explodunturque, horum loco substitutis quæ Christiana fides tradit, si pauca demas quæ a communi Catholicorum doctrina discrepant Photius observat opus istud in duas partes distributum fuisse, ἐν δυσὶ λογιδίοις, quin etiam in q ibusdam codicibus ejusmodi inscriptionem habuisse, περὶ τῆς τοῦ παντὸς αἰτίας, de causa universi, et in aliis περὶ τῆς τοῦ παντὸς οὐσίας, de substantia universi. Plura videris apud eumdem Photium. 543 S. JOANNIS DAMASCENI PARALLELA RUPEFUCALDINA. 544 stituti sunt custodes, qui pro uniuscujusque faci- Α φρουροί, πρὸς τὰς ἑκάστου πράξεις διανέμοντες τὰς noribus temporarias locorum pœnas distribuant. In hac regione locus quidam separatus est, lacus nimirum ignis inexstincti, in quem nullum adhuc conjectum esse existimamus. Præparatus autem est ad determinatam a Deo diem, cum una justi judicii sententia de omnibus pro ipsorum merito feretur: ac injusti quidem et Deo refractarii, idola vana quæ manus hominum fabricaverunt, uti Deum colentes, isti æterno supplicio, utpote qui se sordibus conspurcarunt, adjudicantur: justi vero regno incorrupto nec desituro potientur.Illi nunc in inferno continentur, sed non in eodem loco in quo justi versantur. Unus quippe est ad eam regionem descensus, ad cujus januam Archangelum cum exercitu collocatum credimus, quam portam prætereuntes,qui deducuntur ab animarum præsidibus angelis, non una eademque via pergunt: sed justi ad dextram per mediam lucem multosque circumstantes angelos, qui hymnis ipsos prosequuntur, ad locum tandem lucidissimum perveniunt, in quo antiqui justi versantur, non necessitate constricti, sed contemplatione bonorum quæ vident perpetuo fruentes, et novorum quæ creberrime contemplantur, exspectatione delectati, ut illa his potiora habeant. Quibus locus iste labores nullos parit. Non hic æstus est, non frigus, non tribulus, sed justorum Patrum conspecta facies ubique ridet, post mansionem istam, quietem, æternamque in cœlo vitam præstolantium. Atqui locum hunc appellamus sinum Abrahæ. Injusti vero ad lævam trahuntur ab angelis tortoribus; neque sponte amplius C vadunt, sed adhibita vi rapiuntur tanquam vincti, quos præsides angeli irridendo dimittunt, eosque exprobrantes, et torvis oculis minitantes, ad inferiores partes gehennæ detrudunt. Sic porro deductas animas præsides instantes angeli trahunt ad confinia gehennæ. Cum itaque tam prope sint, audiunt semper conflagrationem,nec sunt expertes fumi ex isto calore manantis: proxima autem visione ista terribile et immodice luteum ignis spectaculum videntes, horrescunt ceu gelu constricti propter exspectationem futuri judicii, quasi modo jam supplicio affecti. Sed nec illi justorum regionem, nec justos cernunt, hocque ipso torquentur. Nam et in medio chaos magnum et profundum firmatum est, adeo ut nullus justorum misericordia ductus, transire illuc possit, aut ullus injustus qui audeat transmeare. Hæc de inferno dicenda erant, in quo continentur omnium animæ usque ad tempus quod Deus determinavit, ut resurrectionem cunctorum faciat, non animas a corporibus in corpora transferens, sed corpora ipsa resuscitans, quæ cum soluta videatis, si fidem denegatis, ο Græci, discite increduli non esse. Animam quippe creatam et immortalem quoad tempus a Deo factam credentes esse veluti docet Plato, non inficiemini. Nam corpus ex iisdem elementis conflatum, potest Deus illud denuo excitans, immortale reddere. τῶν τόπων προσκαίρους κολάσεις. Ἐν τούτῳ δὲ τῷ χωρίῳ τόπος ἀφώρισταί τις λίμνης πυρὸς ἀσβέστου, ἐν ᾧ μὲν οὐδέπω τινὰ καταρερίφθαι ὑπειλήφαμεν, ἐσκευάσθαι δὲ εἰς τὴν προωρισμένην ἡμέραν παρά Θεοῦ, ἐν ᾗ δικαίας κρίσεως ἀποφασις μία πᾶσιν ἀξίως προσενεχθῇ· καὶ οἱ μὲν ἄδικοῖ καὶ Θεῷ ἀπει θήσαντες, τά τε μάταια ἔργα χειρῶν ἀνθρώπων κατά εσκευασμένα εἴδωλα, ὡς Θεὸν τιμήσαντες, ταύτης τῆς ἀϊδίου κολάσεως ὡς αἴτιοι μιασμάτων γενόμενοι προκριθῶσι· οἱ δὲ δίκαιοι τῆς ἀφθάρτου καὶ ἀνεκλείπτου βασιλείας τύχωσιν. Οἱ ἐν τῷ ᾅδῃ νῦν μὲν συν ἔχονται, ἀλλ' οὐ τῷ αὐτῷ τόπῳ, ὡς οἱ δίκαιοι. Μία γὰρ εἰς τοῦτο τὸ χωρίον κάθοδος, οὗ τῇ πύλῃ ἐφεστῶ τα ἀρχάγγελον ἅμα στρατιᾷ πεπιστεύκαμεν, ἣν πύλην διελθόντες οἱ καταγόμενοι ὑπὸ τῶν ἐπὶ τὰς ψυ B χὰς τεταγμένων, οὐ μιᾷ ὁδῷπορεύονται· ἀλλ ̓ οἱ μὲν δίκαιοι εἰς δεξιά φωταγωγούμενοι, καὶ ὑπὸ τῶν ἐφεστώτων κατὰ τόπον ἀγγέλων ὑμνούμενοι, ἄγονται εἰς χωρίον φωτεινὸν, ἐν ᾧ οἱ ἀπ' ἀρχῆς δίκαιοι που λιτεύονται, οὐχ ὑπ' ἀνάγκης κρατούμενοι, ἀλλὰ τῆς τῶν ὁρωμένων ἀγαθῶν θεωρίας ἀεὶ ἀπολαύοντες, καὶ τῇ τῶν ἑκάστοτε καινῶν ὁρωμένων προσδοκίᾳ ἡδό μενοι, κἀκεῖνα τούτων βελτίονα ἡγούμενοι, οὗ ὁ τό πος οὐ καματηφόρος γίνεται. Οὐ καύσων, οὐ κρύος, οὐ τρίβολος ἐν αὐτῷ, ἀλλ ̓ ἡ τῶν Πατέρων δικαίων ὁρωμένη ὄψις πάντοτε μειδιᾷ, ἀναμενόντων τὴν μετὰ τοῦτο τὸ χωρίον ἀνάπαυσιν, καὶ αἰωνίαν ἀναβίωσιν ἐν οὐρανῷ. Τούτῳ δὲ ονομα κικλήσκομεν, κόλπον Αβραάμ. Οἱ δὲ ἄδικοι εἰς ἀριστερὰ ἕλκονται ὑπὸ ἀγγέλων κολαστῶν, οὐκέτι ἑκουσίως πορευόμενοι, ἀλλὰ μετὰ βίας ὡς δέσμοιοι ἐλκόμενοι· οἷς οἱ ἐφεστῶ τες άγγελοι, ἐπιγελώντες διαπέμπονται, ἐπονειδί ζοντες, καὶ φοβερῷ ὄμματι ἐπαπειλοῦντες, εἰς τὰ κατώτερα μέρη ὠθοῦντες, οὓς ἀγομένους ἕλκουσιν οἱ ἐφεστῶτες ἕως πλησίον τῆς γεέννης. Οἱ ἐγγίονες ὄντες, τοῦ μὲν βρασμοῦ ἀδιαλείπτως ἐπακούουσι, καὶ τοῦ τῆς θερμῆς ἀτμοῦ οὐκ ἀμοιροῦσιν· αὐτῆς δὲ τῆς ἐγγίονος ὄψεως τὴν φοβερὰν καὶ ὑπερβαλλόντως ξαν θὴν θέαν τοῦ πυρὸς ὁρῶντες καταπεπλήγασι, τῇ προσδοκίᾳ τῆς μελλούσης κρίσεως ἤδη κολαζόμενοι. ̓Αλλὰ καὶ οὗτοι τὸν τῶν δικαίων χῶρον, καὶ τοὺς δικαίους ὁρῶσι, καὶ ἐπ' αὐτῷ τούτῳ κολαζόμενοι. Χάος γάρ βαθύ και μέγα ἀνάμεσον ἐστήρικται, ὡς μήτε δίκαιον συμπαθήσαντα προσδέξασθαι, μήτε ἄδικον τολμήσαντα διελθεῖν. Οὗτος ὁ περὶ ᾅδου λόγος, ἐν ᾧ αἱ ψυχαὶ πάντων κατέχονται μέχρι καιροῦ, ὅν ὁ Θεὸς ὥρισεν, ἀνάστασιν τότε πάντων ποιησόμε νος, οὐ ψυχὰς μετενσωματῶν, ἀλλ' αὐτὰ τὰ σώματα ἀνιστῶν, ἃ λελυμένα ὁρῶντες, εἰ ἀπιστεῖτε, Ελλη νες, μάθετε μὴ ἀπιστεῖν. Τὴν γὰρ ψυχὴν γενητὴν καὶ ἀθάνατον ὑπὸ Θεοῦ γεγονέναι πιστεύσαντες, κατὰ τὸν Πλάτωνος λόγον, χρόνῳ, μὴ ἀπιστήσητε, ὡς καὶ τὸ σῶμα ἐκ τῶν αὐτῶν στοιχείων γενόμενον, δυνατός ὁ Θεὸς ἀναβιώσας ἀθάνατον ποιεῖν. D S. JOANNIS DAMASCENI HOMILIA. MONITUM IN HOMILIAM DE TRANSFIGURATIONE DOMINI. Hanc homiliam, quam cæteris præmitto, de Domini nostri Jesu Christi transfiguratione, in codice uno Segueriano, Joanni Antiocheno presbytero nescio cui, attribui refert Combefisius in Bibliotheca concionatoria, cum alii aliarum bibliothecarum codices Joannis Damasceni nomen omnes præfixum habeant. Ac merito quidem : nam stylus, dictio, ac perorandi modus, omnia Damasceni nostri sunt. In Palæstina quoque, non Antiochiæ, habita est, ipso transfigurationis Dominicæ festo, in ecclesia celebratissima, quæ in ejusdem transfigurationis memoriam et honorem in monte Thabor exstructa erat. Nam vetustissima traditio erat Dominum in montis hujus vertice divinæ gloriæ suæ discipulis suis tribus specimen exhibuisse. Cujus testis locuples satis est Hieronymus, qui in Epitaphio Paulæ, ubi sanctissimæ viduæ hujus peregrinationes strictim recenset, eam montem quoque Thabor ob Domini transfigurationem invisisse non omisit: Scandebat montem Thabor, ubi transfiguratus est Dominus. Sermonem hunc, ut Græce Latineque jacet in editionibus Jacobi Billii, cum Segueriano, Regiisque duobus, n. 2029 vetustissimo, et 2026, Combefisius, quibus Colbertinum 977 adjeci. A'. Δα Τοῦ ἐν ἁγίοις Πατρὸς ἡμῶν καὶ μακαριωτάτου μοναχοῦ καὶ πρεσβυτέρου Ιωάννου μασκηνοῦ λόγος εἰς τὴν ὑπερένδοξον μεταμόρφωσιν τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ. α. Δεῦτε, πανηγυρίσωμεν σήμερον, ὦ φιλόθεον σύστημα. Δεῦτε, συνεορτάσωμεν σήμερον ταῖς φιλεόρτοις ἄνω δυνάμεσι· ἢκασι γὰρ ἐνθάδε σὺν ἡμῖν ἑορτάσοντες. Δεῦτε, ὡς ἐν κυμβάλοις εὐήχοις τοῖς χείλεσιν ἀλαλάξωμεν. Δεῦτε, σκιρτήσωμεν πνεύματι. Τίνι γὰρ ἑορτὴ καὶ πανήγυρις ; τίνι θυμηδία καὶ ἀγαλλίασις, ἀλλ ̓ ἢ τοῖς φοβουμένοις τὸν Κύριον, τοῖς Τριάδι λατρεύουσι, τοῖς τῷ Πατρὶ τὸν Υἱὸν καὶ τὸ Πνεῦμα συναΐδιον σέβουσι, τοῖς ψυχῇ, καὶ ἐννοίᾳ, καὶ στόματι καθομολογοῦσι θεότητα ἐν τρισὶν ἀδιαι ρέτως γνωριζομένην ταῖς ὑποστάσεσι, τοῖς εἰδόσι καὶ λέγουσι τὸν Χριστὸν Υἱὸν τοῦ Θεοῦ, καὶ Θεὸν μίαν ὑπόστασιν, ἐν δυσὶν ἀδιαιρέτοις καὶ ἀσυγχύτοις ταῖς φύσεσι γνωριζόμενον, καὶ τοῖς αὐτῶν φυσικοῖς ἰδιώμασιν ; Ἡμῖν εὐφροσύνη και χαρὰ πᾶσα ἐόρτιος. Ἡμῖν ὁ Χριστὸς τὰς ἑορτὰς ἐκτετέλεκεν· οὐ γὰρ ἔστι χαίρειν τοῖς ἀσεβέσιν. ̓Αποθώμεθα λύπης ἀπάσης νέφος ἐπισκοτούσης ἡμῖν τὸν νοῦν, καὶ τοῦτον οὐκ ἐώσης πρὸς ὕψος ἐπαίρεσθαι. Πάντων τῶν γηίνων περιφρονήσωμεν· οὐκ ἐν γῇ γὰρ ἡμῶν τὸ πολίτευμα. Πρὸς οὐρανὸν τὸν νοῦν ἐναποτείνωμεν, ὅθεν καὶ Σωτῆρα Χριστὸν ἀπεκδεχόμεθα Κύριον. β ́. Σήμερον φωτὸς ἀπροσίτου ἄβυσσος· σήμερον αἴγλης θείας χύσις ἀπεριόριστος ἐν Θαβώρ τῷ ὄρει ἀποστόλοις αὐγάζεται. Σήμερον παλαιᾶς καὶ 1 Isa. XLVIII, 28. ↑ I Tim. vi, 14-16. τοῖς A B I. S. Patris nostri et beatissimi monachi et presbyteri, Joannis Damasceni, oratio de gloriosa Domini nostri Jesu Christi transfiguratione. 791 I. Agedum, o religiose cœtus, hodiernum hunc diem celebremus. Hunc diem festum cum supernis quæ festis gaudent virtutibus agitemus. Huc enim nobiscum festi celebrandi gratia venerunt. Agedum, labiis velut in cymbalis bene sonantibus jubilemus. Age, spiritu exsultemus. Cui enim festum et læta celebritas ? cui voluptas et exsultatio; nisi iis qui timent Dominum; qui Trinitatem colunt ; qui cum Patre Filium ac coæternum Spiritum sanctum venerantur ; qui animo, cogitatione et ore deitatem unam, in tribus personis indivise agnoscendam confitentur; qui denique Christum Dei Filium ac Deum, unam personam in duabus naturis, nec divulsis, nec confusis, earumque naturalibus proprietatibus intelligendam,norunt et prædicant?Nobis lætitia, et festivum omne gaudium : nobis Christus festa instituit; non enim est gaudium impiis 1. Omnis ergo mæstitia, qua nostra mens obscuretur, nec sursum attolli sinatur, nubem discutiamus. Terrena omnia nihili pendamus: non enim in terra est conversatio nostra. Mentem in cœlum erigamus, unde etiam Salvatorem Dominum Christum exspectamus 2. 2. Hodie inaccessæ lucis abyssus; hodie divini splendoris incircumscripta effusio, in monte Thabor apostolorum perstringit oculos. Hodie Jesus Β B Christus veteris ac novi testamenti Dominus A νέας διαθήκης Δεσπότης γνωρίζεται Ἰησοῦς Χριστός, agnoscitur : ille, inquam, mihi re ac nomine charus ille vere dulcissimus et summe expetendus, omnisque suavitatis cogitationem excedens. Hodie veteris testamenti auspex divinusque legislator, Moses in monte Thabor legum conditori Christo famuli more tanquam hero astat, ejusque incarnatione illustratur, quam figuris olim edoctus fuerat (hoc enim per Dei posteriora olim ostensum dixero 3), et jam deitatis gloriam liquido perspicit, sub foramine petræ protectus, velut Scriptura narrat. Petra autem Christus est, incarnatum Dei Verbum et Dominus, quemadmodum divinus Paulus aperte nos docuit: Petra autem erat Christus1: qui quidem carnis suæ quamdam veluti rimam aperuit, immensoque omnique oculorum acie validiori lumine astantes, perstrinxit. Hodie novi testamenti summus vertex, qui Christum Dei Filium disertissime prædicavit, dicens. Tu es Christus Filius Dei vivi 5, veteris auspicem utriusque conditori astantem videt, altaque voce 792 proloquentem : Iste est qui est " ; quem velut me exci tatum iri prædixi : velut me, inquam, utpote hominem, et non populi ducem 7 : supra me autem, utpote mihi, rebusque omnibus conditis dominantem; quique mihi et tibi utrumque testamentum, hoc est vetus et novum, sanxit. Hodie novi testamenti virgini, veteris virgo Dominum, qui de Virgine virgo est, fauste annuntiat (nimirum Elias Joanni). Agite igitur, David prophetæ morem gerentes. Psallamus Deo nostro, psallamus : psallamus regi nostro, psallamus . Quoniam rex omnis terræ Deus, psallamus sapienter: psallamus exsultationis labiis labiis sapientiæ psallamus, sermonum gustum sentientes. Nam guttur quidem escas degustat, mens vero sermones discernit, ait vir sapientissimus. Psallamus item spiritu.qui omnia scrutatur, etiam profunda Dei q, arcana illa, in illo Patris lumine, sive Spiritu quo cuncta illuminantur, lucem inaccessam, Dei Filium intuentes. Nunc conspecta sunt, quæ hominum oculis cerni non poterant corpus utique terrenum splendorem divinum emittens, mortale corpus deitatis gloriam fontis instar effundens. Nam et Verbum caro factum est 10, et caro Verbum facta, etsi neutrum horum a sua natura descivit. O miraculum mentem omnem superans ! non externe gloria corpori ac- D cessit,sed interne ex Dei Verbi deitate, inexplicabili modo ipsi secundum hypostasim unita.Quonam pacto quæ misceri nequeunt, inter se miscentur, et tamen ab omni confusione libera manent ? quomodo ea quæ simul coire non possunt.in unum conveniunt, nec a propriis naturæ suæ rationibus excedunt? hoc unionis secundum hypostasim effectum est qua fit ut quæ uniuntur, unum sint, unaque hypostasis, in divisionis experte distinctione 6 C τὸ φίλον ἐμοὶ πρᾶγμα καὶ ὄνομα, τὸ γλυκύτατον ὄντως καὶ ποθεινότατον, καὶ πάσης γλυκότητος ὑπερβαῖνον ἔννοιαν. Σήμερον ὁ τῆς παλαιᾶς ἔξαρχος Μωσῆς, ὁ θεῖος νομοθέτης, ἐν ὄρει Θαβώρ τῷ νομο δότη Χριστῷ δουλοπρεπῶς ὡς Δεσπότῃ παρίσταται, καὶ τούτου τὴν οἰκονομίαν αὐγάζεται, ἢν τυπικῶς πάλαι μεμυσταγώγητο· τοῦτο γὰρ φαίην ἂν ἐγώ γε δηλοῦν Θεοῦ τὰ ὀπίσθια· καὶ τρανῶς ὀρᾷ τὴν δόξαν τῆς θεότητος, σκεπασθεὶς ὑπὸ τὴν τῆς πέτρας ἐπὴν, ᾗ φησιν ή Γραφή Πέτρα δέ ἐστιν ὁ Χριστὸς, ὁ σαρκωθεὶς Θεὸς, Λόγος καὶ Κύριος καθὰ Παῦλος ὁ θεῖος διαῤῥήδην ἡμᾶς ἐξεπαίδευσεν. Η δὲ πέτρα ἦν ὁ Χριστὸς, ὃς τῆς ἑαυτοῦ σαρκὸς ὥσπερ τινὰ σμι κροτάτην ἐπὴν παρηνέῳξε, καὶ φωτὶ ἀπλέτῳ, καὶ πάτης στεῤῥοτέρῳ ὄψεως τοὺς παρόντας κατέστραψε. Σήμερον ὁ τῆς νέας διαθήκης κορυφαιότατος, ὁ τὸν Χριστὸν Υἱὸν Θεοῦ ἀναγορεύσας τρανώτατα, ἐν τῷ Φάναι· Σὺ εἶ ὁ Χριστὸς ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ τοῦ ζων τος, τὸν τῆς παλαιᾶς ἔξαρχον τῷ τῶν ἀμφοτέρων νομοδότῃ ὁρᾷ παριστάμενον, καὶ διαπρυσίως φθεγ γόμενον· Οὗτός ἐστιν ὁ ὤν, ὃν ὡς ἐμὲ προφήτην ἀναστήσεσθαι προηγόρευσα· ὡς ἐμὲ μὲν, ὡς ἀνθρω πον, καὶ τοῦ νέου λαοῦ ἔξαρχον· ὑπὲρ ἐμὲ δὲ, καὶ ἐμοῦ, καὶ πάσης κυριεύοντα κτίσεως· τὸν ἐμοί τε καὶ σοὶ τὰς διαθήκας άμφω, παλαιάν τε καὶ καινὴν, διαθέμενον. Σήμερον τῷ παρθένῳ τῆς νέας, ὁ παρθένος τῆς παλαιᾶς, τὸν ἐκ παρθένου παρθένον εὐαγγελίζεται Κύριον. Δεῦτε οὖν, Δαβὶδ τῷ προφήτῃ πειθόμενοι. Ψάλλωμεν τῷ Θεῷ ἡμῶν, ψάλλωμεν τῷ βασιλεῖ ἡμῶν, ψάλλωμεν. Οτι βασιλεὺς πάσης τῆς γῆς ὁ Θεὸς, ψάλλωμεν συνετῶς· ψαλλωμεν ἀγαλλιάσεως χείλεσι ψάλλωμεν συνέσει νοὸς, τῆς τῶν λόγων αἰσθανόμενοι γεύσεως. Λάρυγξ μὲν τὰ σἶτα γεύεται, νοῦς δὲ λόγους διακρίνει, φησὶν ὁ σοφώτατος. Ψάλο λωμεν καὶ τῷ Πνεύματι τῷ ἐρευνῶντι τὰ πάντα, καὶ αὐτὰ τὰ βάθη τοῦ Θεοῦ τὰ ἀποῤῥητα, ἐν τῷ φωτὶ τοῦ Πατρὸς, τῷ τὰ πάντα φωτίζοντι Πνεύματι, φῶς ὁρῶν τες τὸν Υἱὸν τοῦ Θεοῦ, τὸ ἀπρόσιτον. Νῦν ὠράθη τὰ τοῖς ἀνθρωπίνοις ἀθέατα ὄμμασι, σῶμα γήϊνον θείαν ἀπαυγαζον λαμπρότητα, σῶμα θνητὸν, δόξαν πηγάζου Θεότητος. Ὁ γὰρ λόγος σάρξ, ἡ σάρξ τε Λόγος ἐγένετο, εἰ καὶ μὴ θείας ἐξειστήκει φύσεως. Ὤ θαύ ματος πάντα νοῦν ὑπερβαίνοντος ! Οὐκ ἔξωθεν ἡ δόξα τῷ σώματι προσεγένετο, ἀλλ ̓ ἔνδοθεν ἐκ τῆς ἀῤῥήτα λόγῳ ἡνωμένης αὐτῷ καθ ̓ ὑπόστασιν τοῦ Θεοῦ Λόγου ύπερθέου θεότητος. Πῶς τὰ ἄμικτα μίγνυται, καὶ μένει ἀσύγχυτα ; Πως συμβαίνει εἰς ἕν τὰ ἀσύμε βατα, καὶ τῶν οἰκείων οὐκ ἐκβαίνει λόγων τῆς φύσ σεως ; Ενώσεως τοῦτο τὸ δράμα τῆς καθ ̓ ὑπόστασιν. Εν τὰ ἡνωμένα, καὶ μίαν ὑπόστασιν ἀπεργάζεται, ἐν ἀδιαιρέτῳ διαφορά, καὶ ἀσυγχύτῳ ἐνώσει τῆς ἑνότητος φυλαττομένης τῆς ὑποστάσεως, καὶ τῆς δυάδος τηρουμένης τῶν φύσεων, διά τε τῆς τοῦ Λόγου ἀμεταβλήτου σαρκώσεως, καὶ τῆς ὑπὲρ νοῦν τῆς βροτείας σαρκὸς ἀτρέπτου θεώσεως. Καὶ Θεοῦ μὲν τὰ 3 Exod. XXXII, 22. * I Cor. x, 4. * Matth. xvi, 15. * Εxod. II, 14. * Deut. xvii, 45. s Psal. xiv, 7 9 1 Cor. II, 10, 10 Joan. 1, 14. ἀνθρώπινα γίνεται, ἄνθρωπου δὲ τὰ θεῖα, τῷ τρόπῳ A et inconfusa conjunctione, personæ unitate ad naτῆς ἀντιδόσεως, καὶ τῆς ἐν ἀλλήλοις ἀσυγχύτου περιχωρήσεως, καὶ τῆς καθ' ὑπόστασιν ἄκρας ἐνώσεως. Εἰς γὰρ ἐστιν, ὁ κἀκεῖνο ὧν ἀϊδίως, κἂν τοῦτο γενόμενος ὕστερον. turarum dualitate servatis, tum per immutabilem Verbi incarnationem, tum per incommutabilem, supra quam mens capere queat, mortalis carnis deificationem.Atque mutua velut communicatione, hypostatica a primo momento unionis ratione, et inconfusæ circumincessionis naturarum, nec non tum Dei humana fiunt, tum divina hominis. Unus enim est, qui et illud ab æternitate fuit et hoc postea factus est. 3. Hodie ad hominum aures ea perveniunt, quæ audita non erant. Nam qui cernitur homo, Dei Filius esse perhibetur, tanquam unigenitus dilectissimus etconsubstantialis. Minime falsa significatio est, sed vera renuntiatio. Nam Pater ipse, qui genuit, edita voce renuntiator est. David adsit, γ. Σήμερον ἐξακούεται ἀνθρώπων ὡσὶ τὰ ἀνήκουστα. Ο γὰρ ὁρώμενος ἄνθρωπος, Θεοῦ Υἱός, ὡς μονογενῆς ἠγαπημένος μαρτυρεῖται καὶ ὁμοούσιος. Αψευδής ή μαρτυρία· ἀληθὴς ἡ ἀνάῤῥησις· αὐτὸς ὁ γεννήσας Πατὴρ ἐκφωνεῖ τὴν ἀνάῤῥησιν. Παρέστω Δαβίδ, καὶ τινασσέτω τὴν θέφθογγον λύραν τοῦ Πνεύματος, καὶ τρανότερον νῦν μελωδείτω καὶ ἐκτυ- Β divinitusque sonantem Spiritus citharam pulset,ac πώτερον ῥῆσιν, ἢν πάλαι προβλεπτικοῖς πόῤῥω ἀνέκαθεν, καὶ καθαροῖς προορώμενος ὄμμασι τοῦ Θεοῦ Λόγου τὴν πρὸς ἡμᾶς ἔνσαρκον ἔλευσιν, ὡς ἐσομένην προεφήτευσεν· Θαβώρ καὶ Ἑρμὼν ἐν τῷ ὀνόματί σου ἀγαλλιάσονται. Ερμὼν μὲν τὸ πρότερον, τὸ τῆς υἱότητος όνομα τρανῶς τῷ Χριστῷ ὑπὸ Πατρὸς μαρτυρούμενον ἀκοῦσαν, ἠγαλλιάσατο, ὅταν ἄρτι πρὸς Ἰωρδάνην ὡς παλαιᾶς καὶ νέας μεσίτης ὁ πρός δρομος βαπτίζειν ἐξεπορεύετο, τὸ κρυπτόμενον ἐν τῇ ἐρήμῳ κειμήλιον ὡς ἐν σκότει τῷ κόσμῳ φαῖνον, τὸ φῶς τὸ ἀπρόσιτον, καὶ λανθάνον τοὺς μυωπάζοντας, δημοσιεύειν ἀποστελλόμενον, ὅτε ἐν μέσῳ τῷ Ἰουρα δάνῃ τὸ ὕδωρ τῆς ἀφέσεως ἵστατο καθαῖρον τὸν κόσμον, οὐκ αὐτὸ καθαιρόμενον· ὅτε μὲν φωνῇ Πατρὸς οὐρανόθεν βροντώσῃ, Υἱὸς ἀγαπητὸς μαρτυρεῖται ὁ βαπτιζόμενος· περιστερὰ δὲ ὥσπερ, τῷ Πνεύ ματι δακτυλοδεικτεῖται ὁ μαρτυρούμενος. Νῦν δὲ Θαβώρ ἀγαλλιᾶται καὶ γήθεται, τὸ θεῖον ὄρος καὶ ἅγιον, τὸ ὑψηλὸν, οὐχ ἧττον τῇ δόξῃ τε καὶ λαμπρό τητι, ἢ τῷ ἀερίῳ μετεωρίσματι νῦν ἐπαξίως εὐφραί νεται. Οὐρανῷ γὰρ ἁμιλλᾶται τῇ χάριτι. ῳ γὰρ ἐν ἐκείνῳ οἱ ἄγγελοι ἀκλινὲς ἐνερείδειν τὸ ὄμμα μὴ σθένουσιν, ἐν τούτῳ ἀποστόλων οἱ πρόκριτοι τῇ δόξῃ τῆς αὐτοῦ βασιλείας ἐρῶσιν ἐκλάμποντα· ἐν τούτῳ νεκρῶν πιστούται ἀνάστασις, καὶ νεκρῶν, καὶ ζώντων αναδείκνυται Κύριος, ἐκ νεκρῶν μὲν τὸν Μωϋτην προηκάμενος, ζώντα δὲ τὸν Ἠλίαν προσαγόμενος μάρτυρα, τὸν πάλαι ἐκ γῆς ἁρματηλάτην πυρίπνοον πρὸς αἰθέριον τρίβον διφρηλατήσαντα. Ἐν τούτῳ καὶ νῦν προφητῶν οἱ ἔξαρχοι προφητεύουσι, διὰ σταυροῦ τὴν ἔξοδον τοῦ Δεσπότου μηνύοντες. Ὅθεν σκιρτᾷ, καὶ ἀγάλλεται, καὶ ἀρνῶν μιμεῖται τὰ ἅλω ματα, μαρτυρίαν τὴν αὐτὴν τῆς υἱότητος ἐκ τῆς νεφέλης, τοῦ Πνεύματος, τὸν ζωοδότης Χριστὸν ἀκουτισθέν ὑπὸ τοῦ Πατρὸς μαρτυρούμενον. Τοῦτο γάρ ἐστιν ὄνομα τὸ ὑπὲρ πᾶν ὄνομα, ἐφ ̓ ᾧ Θαβώρ καὶ Ερμὼν ἀγάλλεται. Οὗτός ἐστιν ὁ Υἱός μου ὁ ἀγα πητός. Τοῦτο πάσης τῆς κτίσεως ἀγαλλίαμα· τοῦτο γέρας ἀνθρώποις, καὶ ἀναφαίρετον καύχημα. Ανθρωπος γάρ, εἰ καὶ μὴ ψιλός, ὑπάρχει ὁ μαρτυρού μενος. Ω τῆς ὑπὲρ νοῦν ἡμῖν δωρηθείσης ἀγαλλιά planius nunc et expressius vocem hanc moduletur, qua olim, cum propheticis ac puris oculis carnalem ad nos Dei Verbi adventum tanquam futurum longe ante prospiceret, vaticinatus est: Thalor et Hermon in nomine tuo exsultabunt 11. Nam Hermon quidem prius, audito Filii nomine quod Patris testimonio celebrabatur, exsultavit, cum præcursor Joannes, veteris ac novi testamenti veluti mediator, nuper ad Jordanem baptizandi causa profectus esset; ille nimirum latens in deserto thesaurus, qui ad hoc missus erat, ut inaccessibilem illam lucem, in tenebris (mundo scilicet), lucentem, et cæcutientibus oculis incognitam,in 793publicum proferret cum in medio Jordane, remissionis ac venis illa aqua consisteret, qua mundus purgabatur, ipsa neutiquam purgata: cum paterna quidem voce cœlitus insonnante Filius dilectus declarabatur, qui baptismo tingebatur : columba interim, Spiritu nimirum, illum indigitante 1. Nunc autem Thabor exsultat et gestit, divinus et sanctus ille mons, nec minus gloriæ et splendoris ratione, quam ingenti sua celsitudine sublimis. Nunc jure gaudet, ut cum cœlo gratiæ ornamentis certet. Nam in quem illic angeli immotam oculorum aciem intendere non valent, hunc selecti apostoli regni sui gloria collucentem in isto monte conspiciunt. Hic mortuorum resurrectionis fides astruitur, ac Christus mortuorum et vivorum esse Dominus declaratur 13, accepto quidem ex mortuis Mose, adhibitoque teste Elia adhuc vivente 1, qui jam olim igneo curru subvectus in ætheream regionem fuerat 15. Hic nunc quoque prophetarum præstantissimi vaticinantur, Domini per crucem excessum significantes. Quapropter lætitia gestit et exsultat, et agnorum saltus imitatur, cum idem Filii testimonium ex nube Spiritu nempe) vitæ datori Christo a Patre tributum audit. Hoc enim nomen illud est, quod est super omne nomen, in quo Thabor et Hermon exsultant. Hic est Filius meus dilectus 16. Hæc rerum conditarum exsultatio est : hoc hominum decus, atque ejusmodi gloriatio, quam nemo 11 Psal. LXXXVIII, 13. 19 Matth. II, 17. 13 Rom. χιν, 9. 14 Matth. xvi, 3. 15 IV Reg. I, 11. 18 Matth. XVII, 15. |