καὶ τῶν αὐτῶν διαδόχων καὶ μαθήτῶν, ἡμετέρων δὲ A illorumque successorum ac discipulorum, Patrum Πατέρων καὶ διδασκάλων, καθὼς αὐτοὶ ἡμῖν παραδε δώκασιν ἐπὸ τοῦ κυριακοῦ πάθους καὶ τῆς σωτηρίου ἀναστάσεως, μέχρι τῆς παρούσης ἐνδικτιῶνος ὀγδόης, ἔτη ἑπτακόσια με λέγουσιν εἶναι, καὶ ἔκτοτε καὶ ἕως μέχρι καὶ νῦν αἱ σεβάσμιαι εἰκόνες ἦσαν καὶ εἰσὶν ὑπὸ τῶν πιστῶν, ὡς προείπομεν, προσκυ νούμεναι· ἐδείξατε ὅτι τὰ ἑπτακόσια ταῦτα ἔτη ἡ καθολικὴ καὶ ἀποστολικὴ Ἐκκλησία, καὶ οἱ διδά σκαλοι καὶ οἱ ποιμένες αὐτῆς ἐπλανῶντο, καὶ ὑμῖν τοῖς νεοκήρυξιν ἀπεκαλύφθη ἡ ἀλήθεια τῆς πίστεως ; Ἐξ ὅπου γὰρ τὴν ἔρευναν ταύτην ἤρξατε ποιῆσαι, εἰσὶν ἔτη πλεῖον ἢ ἔλασσον με. ̓Απὸ γὰρ ἐννάτης ἐπινεμήσεως ἤρξατε τῇ ἀληθείᾳ ἀντιπίπτειν καὶ ἐρευνᾶν τὸ πῶς διαστρέψετε τὰ ἀδιάστροφα. Επειδὴ ἐπὶ τὴν πέτραν τῆς ἀληθείας ᾠκοδόμησαν οἱ Β ἅγιοι ἡμῶν Πατέρες, καὶ πύλαι ᾅδου οὐ κατισχύ σουσιν αὐτῆς, ἅπερ εἰσὶ τὰ ἄδικα καὶ πονηρὰ τῶν αἱρετικῶν στόματα. Ἐπιστήσατε τοῖς πατράσι καὶ τῷ βαπτίσματι, ὅ παρ' αὐτῶν εἰλήφατι, καὶ οὐκ ἐδέξασθε αὐτῶν τὴν πίστιν καὶ τοὺς λόγους. Ἐδείξατε τρανῶς τίνων μαθηταί ἐστε καὶ διάδοχοι. Ὡς γὰρ ἡ ἄνοια ὑμῶν πρόδηλος γενησομένη ἐφάνη, ὅτι ἐκείνων ἐστὶ μαθηταί, τῶν κραξάντων σὺν "Αννα καὶ Καϊάφα πρὸς Πιλᾶτον, λέγουσιν· Ἡμεῖς βασιλέα οὐκ ἔχομεν εἰ μὴ Καίσαρα, εἰ καὶ προβάτου δορὰν ἐπέχετε καὶ ποιμένος στολὴν ἀμφιέννυσθε. Ὡς γὰρ ἐκεῖνοι τὸν Σωτῆρα ἠρνήσαντο κατὰ πρόσε ωπον Πιλάτου, καὶ τοῦτον σταυρῷ προσπήξαντες ἀνήλωσαν· αὐτὸς δὲ τῇ θεϊκῇ αὐτοῦ δυνάμει ἀνέστη, καὶ ἀνῆλθεν ἐν τοῖς ὑψίστοις, καὶ ἐκάθησεν ἐν δεξιᾷ τῆς μεγαλωσύνης τοῦ Θεοῦ καὶ Πατρός· Ο γὰρ ἔπαθεν ὑπὲρ ἡμῶν σαρκὶ, ἔπαθεν ἐφάπαξ, θάνα τος αὐτοῦ οὐκέτι κυριεύει, κἂν ὑμεῖς φιλοπόλεμοι ὄντες πρὸς ἡμᾶς φιλονεικεῖτε· ὡσαύτως καὶ ὑμεῖς, ἐν τῷ τὸν Σωτῆρα μὴ ἰσχύοντες ἐκ δευτέρου σταυρῶσαι, εἰς τοὺς τῆς ἐνσάρκου οἰκονομίας αὐτοῦ χαρα κτῆρας καὶ τὰς ὑπομνήσεις, σὺν τῇ κατὰ σάρκα αὐτοῦ μητρὶ, καὶ τοῖς ἁγίοις αὐτοῦ μαθηταῖς καὶ ἀποστόλοις πᾶσαν τὴν κακίαν ὑμῶν προδήλως ἐδεί ξατε. Καὶ γὰρ ἐν πυρὶ καὶ ἐν μυρίαις μηχαναῖς ἐχρήσασθε κατὰ τῶν ἁγίων εἰκόνων, νομίζοντες τὴν μνήμην αὐτῶν τελέως ἀπαλειφῆναι, κατὰ τῶν χαρακτήρων τῆς χρωματουργίας αὐτῶν ἀναμνήσεως μαι νόμενοι. Αλλ' ὅμως καὶ ταῦτα πράττοντες, καθ' ὑμῶν αὐτῶν ἀκονᾶτε το ξίφος τῆς δικαιοκρισίας τοῦ Θεοῦ, καὶ πολλῆς μακροθυμίας καὶ ἀγαθότητος. Διὸ παρα- D Nihilominus vel sic agentes, adversus vos ipsos καλῶ ὑμᾶς ἀποβλέψαι τὴν κενὴν διδασκαλίαν ὑμῶν, καὶ μέμψασθε ἑαυτοῖς καλῶς, ἐφ ̓ οἷς διεπράξασθε κακῶς. ̓Ανορθώσατε τὰ παρειμένα γόνατα τῆς ψυχῆς καὶ τραχείας ὀρθὰς ποιήσατε καὶ τὰς ἁγίας φωνὰς τῶν Πατέρων σὺν ἡμῖν ταῖς ἁγίαις εἰκόσι τὸ σέβας αναπέμψατε, όπως κοινῇ τῇ φωνῇ δόξαν ἀνα πέμψωμεν τῷ Κυρίῳ ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστῷ τῷ Υἱῷ τοῦ Θεοῦ, σὺν τῷ ἀνάρχῳ αὐτοῦ Πατρὶ, καὶ τῷ ζωοποιῆ αὐτοῦ Πνεύματι, νῦν καὶ ἀεὶ, καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Αμήν. C ac magistrorum nostrorum, quomodo ipsi nobis tradiderunt (a tempore Dominicæ passionis et salutiferæ resurrectionis usque ad præsentem octavam indictionem, annos esse aiunt septingen tos quadraginta quinque, atque, ab eo tempore usque hactenus venerabiles imagines fuerunt et sunt veneratæ a fidelibus quemadmodum præfati sumus). Vos ostendistis, quod per septingentos hosce annos catholica et apostolica Ecclesia doctoresque et pastores ejus erraverint, vobis vero recentibus prædicatoribus revelata fuerit veritas fidei ? Ex quo enim inquisitionem hanc instituistis, sunt anni plus minus quinque et quadraginta. Cœpistis namque a nona indictione veritati adversari illudque inquirere, quonam pacto quæ rectissima sunt pervertere possitis. At enim supra petram veritatis ædificaverunt sancti Patres nostri, et portæ inferi non prævalebunt adversus eam (n), quæ videlicet sunt iniqua et consceleratissima hæreticorum ora. Fidem præbere renuistis Patribus et baptismo, quem ab illis recepistis, nec eorum fidem sermonesque suscepistis. Ostendistis liquido quorumnam discipuli sitis ac successores. Amentia enim vestra manifesta futura visa est, quod nempe eorum sitis discipuli, qui eum Anna et Caipha ad Pilatum clamantes dicunt: Nos regem non habemus nisi Cæsarem (o), tametsi ovis pellem hebetis, et pastoris stolam induimini. Quemadmodum enim illi Salvatorem negarunt coram facie Pilati atque hunc ipsum cruci affigentes e medio sustulerunt; ipse tamen divina sua virtute resurrexit, ascenditque in cœlos seditque ad dexteram majestatis Dei et Patris; Quod enim passus sit pro nobis carne (p), passus est semel; mors ei amplius non dominatur (g), tametsi vos adversarii contra nos rixari contenditis. Haud aliter et vos, cum nequeatis Salvatorem iterum cruci affigere, in imagines et monimenta ipsius per carnem dispensationis, cum humana matre ejus, et sanctis illius discipulis atque apostolis, universam malitiam vestram evidenter ostendistis. Igne enim et infinitis machinationibus usi estis adversus sanctas imagines (rati memoriam eorum funditus oblitteratum iri), contra characteres depictæ eorum memoriæ furiose debacchati. gladium exacuitis justi judicii Dei, et multæ ejus longanimitatis et bonitatis. Quamobrem hortor vos, ut abjiciatis novam doctrinam vestram, beneque doleatis pro iis quæ mole epistis. Erigite dissoluta genua animæ, et rectos gressus facite, secundum sanctasque Patrum voces nobiscum sanctis iconibus cultum tribuite : quo communi voce gloriam demus Domino nostro Jesu Christo Dei Filio, cum æterno ejus Patre et vivificante ejus Spiritu, nunc et semper, et in sæcula sæculorum. Amen. (n) Matth. xνι, 18. (ο) Joan. ΣΙΣ, 15. (p) I Petr. IV, 1. (g) Rom. vi, 9. I. Aperiam os meum et spiritu implebo, et verbum Reginæ Matri eructabo, et eam hilariter aspiciam laudans; ejusque miracula lætabundus concinam. II. Juvenculæ Virgines, nunc simul cum Maria prophetissa Canticum De exitu alacriter fundite; Virgo enim et unica Deipara ad cœlestem hæreditatem transmittitur. III. Te merito quidem, o purissima et Divina, tanquam animatum cœlum, cœlestia tabernacula exceperunt; Regique ac Deo, o plane inculpata (Virgo), ornata veluti Sponsa, hilariter astitisti. A Tuarum laudum cantores, o Deipara, vive et incorrupte fons, spiritalem inter se chorum celebrantes confirma; et in divina memoria tua Β gloriæ coronis dignare. Ex mortali utero producta secundum naturam, convenientem pura exitum absolvisti; veramque enixa vitam, ad divinam subsistentemque vitam migrasti. Theologorum turba e finibus terræ, angelorum multitudo ab alto, omnipotenti nutu properarunt in Sion, tuæ, laudabilis Domina, sepulturæ ministraturi. IV. Divinum, investigabile consilium incarnationis ex te Virgine obstupescens Altissimi propheta Habacuc, exclamavit: Gloria potentiæ tuæ, Κανὼν εἰς τὴν κοίμησιν τῆς Θεομήτορος (α). Α'· 'Ανοίξω τὸ στόμα μου καὶ πληρωθήτομαι πνεύματος καὶ λόγον ἐρεύξομαι τῇ βασιλίδι μητρί καὶ ὀφθήσομαι φαιδρῶς πανηγυρίζων, καὶ ᾄσω γηθόμενος ταύτης τὰ θαύματα. Β ́. Παρθένοι νεάνιδες, σὺν Μαριάμ τῇ προφήτιδι ᾠδὴν τὴν ἐξόδιον νῦν ἀλαλάξατε· ἡ Παρθένος γὰρ καὶ μόνη Θεοτόκος πρὸς λῆξιν οὐράνιον διαβιβάζει ται. Γ ́. Αξίως ὡς ἔμψυχόν σε οὐρανὸν ὑπεδέξατο οὐ ράνια, πάναγνε, θεῖα σκηνώματα, καὶ παρέστεικας φαιδρῶς ὡραϊσμένη, ὡς [ω] νύμφη πανάμωμε τῷ βα σιλεῖ καὶ Θεῷ. Τοὺς σοὺς ὑμνολόγους, Θεοτόκε, ἡ ζῶσα καὶ ἄφθι τος πηγή, θίασον συγκροτήσαντας πνευματικὸν στερέωσον· καὶ ἐν τῇ θείᾳ μνήμῃ σου στεφάνων δόξης ἀξίωσον. Θνητῆς ἐξ ὀσφύος προαχθεῖσα τὴν φύσιν κατάλ ληλον ἀγνὴ τὴν ἔξοδον διήνυσας· τεκοῦσα δὲ τὴν ὄντως ζωὴν πρὸς τὴν ζωὴν μεθέστηκας τὴν θείαν καὶ ἐνυπόστατον. Δῆμος θεολόγων ἐκ περάτων, ἐξ ὕψους ἀγγέλων δὲ πληθὺς πρὸς τὴν Σιών ἠπείγοντο παντοδυνάμῳ νεύματι, ἀξιόχρεως, Δέσποινα, τῇ σῇ ταφῇ λειτουρ γήσαντες. Δ ́. Τὴν ἀνεξιχνίαστον θείαν βουλὴν τὴν ἐκ τῆς Παρθένου σαρκώσεως σου τοῦ Ὑψίστου προφήτης Αβακουμ ἐξεστηκὼς ἐκραύγαζε. Δόξα τῇ δυνάμει σου, Κύριε. Θάμβος ἦν θεάσασθαι τὸν οὐρανὸν τοῦ παμβασι λέως ἔμψυχον τοὺς κενεώνας ὑπερχόμενον τῆς γῆς. ὡς θαυμαστά τά ἔργα σου! Δόξα τῇ δυνάμει σου, Κύριε. Εἰ ὁ ἀκατάληπτος ταύτης καρπὸς δι ̓ ἣν οὐρανὸς ἐχρημάτισε ταφὴν ὑπέστη ἑκουσίως ὡς θνητὸς, πῶς τὴν ταφὴν ἀρνήσεται ἡ ἀπειρογάμως κυήσασα ; Ἐν τῇ μεταστάσει σου, μήτερ Θεοῦ, εὐρυχωρί τατον σώμα σου θεοδόχον τῶν ἀγγέλων στρατιαί ἱερωτάταις πτέρυξι τρόμῳ καὶ χαρᾷ συνεκάλυπτον. Ε ́. Εξέστη τὰ σύμπαντα ἐπὶ τῇ θείᾳ μνήμῃ σου. Σὺ γὰρ, ἀπειρόγαμε Παρθένε, γῆθεν μετέστης ὥσπερ ζωῆς κιβωτὸς πρὸς τὴν ἐπουράνιον μονὴν, πᾶσι τοῖς ὑμνοῦσί σε τὴν εἰρήνην βραβεύουσα. V. Cuncta in divina tua memoria obstupuere ; tu enim, inexperta viri Virgo, e terra, tanquam arca vitæ, ad cœleste domicilium transiisti, omnibus te concinentibus pacem pro mercede largiens. Theologorum hodie concrepent tubæ, multisona hominum nunc lingua prædicet; aer infinito cellucens lumine, circumsonet; angeli purissima D Περιηχείτω ἀὴρ, ἀπείρῳ λαμπόμενος φωτί. Αγγε dormitionem hymnis concelebrent. Κροτείτωσαν σάλπιγγες τῶν θεολόγων σήμερον γλῶσσα δὲ πολύφθογγος ἀνθρώπων νῦν εὐφημείτω. λοι ὑμνείτωσαν τῆς πανάγνου τὴν κοίμησιν. (α) IRIARTE, Catalog. cod. Græc. Matrit., p. 418. De hoc canone sive hymno nulla prorsus mentis in Lequiniana editione. Duos tamen hujusmodi ab Joanne Damasceno conscriptos operibus ejus ineditis annumerat Fabricius quorum alter ipse est de quo agitur. Τὸ σκεῦος διέπρεπε τῆς ἐκλογῆς τοῖς ὕμνοις σου Α ὅλος ἐξιστάμενος, Παρθένε· ἔκδημος όλος ἱερώμενος Θεῷ τοῖς πᾶσι θεόληπτος καὶ ὢν ὄντως καὶ δεικνύμενος, Θεοτόκε πανύμνητε. 5. Τὴν θείαν ταύτην καὶ πάνδημον τελοῦντες ἑορτὴν, οἱ θεόφρονες, τῆς Θεομήτορος δεῦτε τὰς χεῖρας κροτήσωμεν τὸν ἐξ αὐτῆς τεχθέντα πιστοῖς δοξά ζοντες. Ἐκ σοῦ ζωὴ ἀνατέταλκε τὰς κλεῖς τῆς παρθενίας μὴ λύσασα. Πῶς οὖν τὸ ἄχραντον ζωαρχικόν τέ σου σκήνωμα τῆς τοῦ θανάτου πείρας γέγονας μέτο όχος; Ζωῆς ὑπάρξασα τέμενος, ζωῆς τῆς ἀϊδίου τετύ χηκας· διὰ θανάτου γὰρ πρὸς τὴν ζωὴν μεταβέβηκας ἡ τὴν ζωὴν τεκοῦσα τὴν ἐνυπόστατον. Ζ ́. Οὐκ ἐλάτρευσαν τῇ κτίσει οἱ θεόφρονες παρὰ τὸν Κτίσαντα· ἀλλὰ πυρὸς ἀπειλὴν ἀνδρείως πατή σαντες, ἔχαιρον ψάλλοντες, Υπερύμνητε ὁ τῶν Πατέρων Κύριος καὶ Θεὸς, εὐλογητὸς εἶ. Νεανίσκοι καὶ παρθένοι τῆς Παρθένου τε καὶ Θεομήτορος τὴν μνήμην σέβοντες, πρεσβύται καὶ ἄρχοντες καὶ βασιλεῖς σὺν κριταῖς μελωδήσατε, Ὁ τῶν πατέρων Κύριος καὶ Θεὸς, εὐλογητὸς εί. Σαλπισάτωσαν τῇ σάλπιγγι τοῦ πνεύματος ὄρη οὐράνια, ἀγαλλιάσθωσαν βουνοὶ καὶ σκιρτάτωσαν θεῖοι ἀπόστολοι, ἡ πανήγυρις τῆς Θεοτόκου, σήμερον μυστικῶς πανηγυρίσωμεν. Ἡ πανίερος μετάστασις τῆς θείας σου καὶ ἀκηράτου μητρὸς τὰ ὑπερκόσμια τῶν ἄνω δυνάμεων ήθροισε τάγματα· συνευφραίνεσθε τοῖς ἐπὶ γῆς σοι μέλπουσιν· Ο Θεος, εὐλογητὸς εἴ. Η ́. Ηαῖδας εὐαγεῖς ἐν τῇ καμίνῳ ὁ τόκος τῆς Θεοτόκου διεσώσατο· τότε μὲν τυπούμενος, νῦν δὲ ἐνεργούμενος, τὴν οἰκουμένην ἅπασαν ἤγειρε ψάλο λουσαν, Τὸν Κύριον ὑμνεῖτε, τὰ ἔργα. Τὴν μνήμην σου, ἄχραντε Παρθένε, ̓Αρχαί τε καὶ Εξουσίας καὶ Δυνάμεις, "Αγγελοι, Αρχάγγελοι, Θρόνοι, Κυριότητες, τὰ Χερουβὶμ δοξάζουσι· καὶ τὰ φρικτά Σεραφίμ· ἀνθρώπων δὲ τὸ γένος ὑμνοῦμεν, καὶ ὑπερυψοῦμεν εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας. Ο ξένως οἰκήσας ἐν τῇ ἀχράντῳ σου νηδύϊσαρ κούμενος οὗτος τὸ πανίερον πνεῦμά σου δεξάμενος, ἐν ἑαυτῷ κατέπαυσεν ὡς ὀφειλέτης Υἱός. Διό σε τὴν Παρθένον ὑμνοῦμεν καὶ ὑπερυψοῦμεν. Ω τῶν ὑπὲρ ἔννοιαν θαυμάτων τῆς ἀειπαρθένου καὶ Θεομήτορος ! Τάφον γὰρ οἰκήσασα ἔδειξε παρά δεισον ᾧ παρεστῶτες σήμερον χαίροντες, ψάλλομεν· Τὸν Κύριον ἡμνεῖτε καὶ ὑπερυψοῦτε. Θ' Απας γηγενής σκιρτάτω τῷ πνεύματι λαμ παδουχούμενος. Πανηγυριζέτω δὲ αύλων νέων φύσις γεραίρουσα τὴν ἱερὰν μετάστασιν τῆς Θεομήτορος" καὶ βοάτω, Χαίροις, παμμακάριστε Θεοτόκε, ἁγνὴ, ἀειπάρθετε. Δεῦτε ἐν Σιὼν τῷ θείῳ καὶ πίονι ὄρει τοῦ ζώντος Θεοῦ ἀγαλλιασώμεθα τὴν Θεοτόκον ἐνοπτριζόμενοι· πρὸς γὰρ τὴν λίαν κρείττονα καὶ θειοτέραν σκηνὴν B C D Vas electionis inter alios claruit tuis. Virgo, canticis, totus in admirationem raptus; peregri nus omnis sacrificans Deo, et quicunque omnibus est, et vere ostenditur divino numine afflatus, o Virgo omni prorsus cantu dignissima. VI. Divinam hanc et publicam Dei matris colentes festivitatem, o Divina sapientes, agite, manibus plaudamus, ex illa natum fidelibus celebrantes. Ex te orta est vita Virginitatis claves minime solvens. Quomodo igitur, cum immaculatum atque in primis vitale tabernaculum tuum fuerit, mortis experientiæ facta es particeps ? Vitæ ipsa templum, vitam nacta es perpetuam; per mortem enim ad vitam transiisti, quæ vitam vere subsistentem pepereris. VII. Divina sapientes viri creaturam pro Creatore non adoraverunt; sed ignis minas viriliter patientes, lætabantur, canentes: Summe laudabi lis Patrum Domine ac Deus, benedictus es. Juvenculi et virgines, tum Virginis, tum Dei Matris memoriam venerantes, senes et principes et reges cum judicibus cantate: Patrum Domine ac Deus, benedictus es. Tuba spiritus montes cœlestes clangant, colles gaudeant et exsultent. Hodie, apostoli divini, Deiparæ laudatio; mystice laudemus. Sanctissimus divinæ et incorruptæ Matris tuæ transitus cœlestia supernarum Potestatum agmina tremefecit. Cum illis gaudendum, qui tibi in terra canunt : Denedictus es, Deus. VIII. Sanctos pueros servavit in fornace Dei Genitricis partus, tunc figuratus quidem; nunc vero impletus, universum orbem excitavit canentem : Laudate, opera, Dominum. Tuam, immaculata Virgo, memoriam Principatus, Potestates ac Virtutes ; Angeli, Archangeli, Throni, Dominationes, Cherubim ac tremenda Seraphim laudibus concelebrant; hominum vero genus canimus et superextollimus in omnia sæcula. Qui in tuo immaculato ventre hospitatus, carnem induit, is sanctissimum spiritum tuum excipiens, in ipso, tanquam debitor Filius, requievit. Ideo te Virginem canimus et superextollimus. O intellectu altiora semper Virginis ac Dei Genitricis miracula! Postquam enim sepulcrum habitavit, paradisum ostendit, cui astantes hodie læti canimus: Cantate et superextollite Dominum. IX. Terrigena omnis spiritu exsultet, facem ferens. Mentium vero materiæ exsortium natura in laudes eat, sanctum Dei Genitricis transitum venerans ; et exclamet : Salve, beatissima Deipara, pura, semper Virgo. Agite, in Sion, divino et pingui Dei viventis monte exsultabimus, Deiparam velut in speculo intuentes ; hanc enim ille, tanquam matrem. ad præstantius diviniusque tabernaculum in San- A ὡς μητέρα ταύτην εἰς τὰ ̓Αγια τῶν ἁγίων μετατιcta sanctorum transtulit. Agite, o fideles, ad Dei Genitricis sepulcrum accedemus, illudque amplectemur,pectora, labra, oculos, frontem sincere affigentes ; indeque hauriemus copiosa medicaminum munera, e perenni fonte manantia. Accipe a nobis, Dei viventis Mater, canticum De exitu; nosque luciferæ ac divinæ tuæ gratiæ sub umbra protege; regi triumphos, Christicolæ populo pacem, canentibus veniam animarumque salutem elargiens. θησι. Δεῦτε, οἱ πιστοὶ, τῷ τάφῳ προσέλθωμεν τῆς Θεομή τορος· καὶ περιπτυξώμεθα, καρδίας, χείλη, ὅμματα, μέτωπα εἰλικρινῶς προσάπτοντες· καὶ ἀρυσώμεθα ἰαμάτων ἄφθονα χαρίσματα ἐκ πηγῆς ἀεννάου βλασ στάνοντα. Δέχου παρ' ἡμῶν ᾠδὴν τὴν ἐξόδιον, Μῆτερ τοῦ ζῶντος Θεοῦ, καὶ τῇ φωτοφόρῳ σου καὶ θείᾳ ἐπισκίασον χάριτι τῷ βασιλεῖ τὰ ορόπαια, τῷ φιλοΧρίστῳ λαῷ τὴν εἰρήνην, ἀφεσιν τοῖς μέλπουσι καὶ ψυχῶν σωτηρίαν βραβεύουσα. Ad angelos si convertat oculos, irrite deprecatur? [σώματος. Heu me ! quantum plorat, nec est qui misereatur Οἴμοι, τότε πόσα δακρύει, καὶ οὐχ ὑπάρχει ὁ ἐλεῶν [ejus. [αὐτήν. Πρὸς τοὺς ἀγγέλους τὰ ὄμματα βέπουσα, ἅπρακτι [καθικετεύει. Πρὸς τοὺς ἀνθρώπους τὰς χεῖρας ἐκτείνουσα, οὐκ [ἔχει τὸν βοηθοῦντα, Διὸ, ἀγαπητοί μου ἀδελφοὶ, ἐννοήσαντες ἡμῶν τὸ [βραχὺ τῆς ζωῆς, C Si ad homines tendat manus, opem qui ferat, non [invenit. Idcirco, dilecti fratres, brevitatem vitæ contem[plati, Requiem defuncto huic, a Christo deprecemur. Τῷ μεταστάντι τὴν ἀνάπαυσιν παρὰ Χριστοῦ αίτη Οὐ παραμένει ὁ πλοῦτος, οὐ συνοδεύει ἡ δόξα. Επελθὼν γὰρ ὁ θάνατος ταῦτα πάντα ἐξηφάνισται, Διὸ Χριστῷ τῷ ἀθανάτῳ βοήσωμεν. [ Τὸν μεταστάντα ἐξ ἡμῶν ἀνάπαυσον. Ποῦ ἐστιν ὁ χρυσὸς καὶ ὁ ἀργυρος ; Ποῦ ἐστιν τῶν οἰκετῶν ἡ πλημμύρα καὶ ὁ θόρυβος ; Πάντα τέφρα, Πάντα σκιά. ̓Αλλὰ δεῦτε, βοήσωμεν τῷ ἀθανάτῳ βασιλεῖ. (α) ARRM. ADAL. DANIEL, Thesaurus hymmologicus, III, 96. Legitur etiam in Officio exsequiarum apud I Goar : Euchologium sive Rituale Hræcorum ed. 2. Venetiis, 1730, 428 ; ed. Paris. 532. Κρόιε, τῶν αἰωνίων σου ἀγαθῶν ἀξίωσον τὸν μετα- A Domine æternis tuis bonis dona cum qui a nobis [migravit, In indeficienti beatitudine data illi requie. [στάντα ἐξ ἡμῶν, Αναπαύων αὐτὸν ἐν τῇ ἀγήρῳ μακαριότητι. MONITUM IN SEX HYMNOS SEQUENTES. (ANG. MAI. Spicileg. Rom. IX, p. xxi, 713 sqq.) In evolendis Græcis vaticana bibliothecæ codicibus res insperata mihi accidit. Dum enim poeticum volumen inspicerem, in quo non sine multo scholiorum comitatu sunt Pindarus, Hesiodus, partes Homeri, Æschyli, et Theocriti, animadverti paulo differente charactere scripta folia sex in diversis codicis partibus, ibique totidem deprehendi prosaicos sancti Joannis Damasceni hymnos, quos Græci xxvóvac appellant, ineditos prorsus et incognitos Allatio ipsi, Fabricio, et Lequinio, qui de sancti viri lucubrationibus tam accurate scripserunt. Neque vero hæc folia aliena sunt a codice, vel obtrusa; sed quia scholia ad prædictos poetas interdum rarescentia spatium vacuum si non universi folii at partis ejus maximæ relinquebant, idcirco amanuensis aliquis vel codicis dominus vacantem nactus locum, Damasceni hos hymnos, quibus præcipue delectabatur, illic descripsit profanis scholiis interpositos: et si eorumdem hymnorum partes aliquot, consuetis codicum casibus perierunt. Ego igitur et tanti auctoris nomine, quod in singulorum hymnorum titulis occurrebat, et ipsa re delectatus, pati non potui, ut hæ Christianæ non contemnendi pretii reliquiæ in ethnico diutius tumulo dispersæ jacerent. Hymnorum ordo in codice hic est. I fol. 4 et 5; in sanctum Basilium Magnum (1) I, f. 5, in sanctum Joannem Chrysostomum III, f. 107, in sanctum Nicolaum Myrensem. IV. f. 107 b, in sanctum Petrum apostolorum principem. V, f. 153, in sanctum Georgium martyrem, VI, f. 172 et 173, in sanctum Blasium æque martyrem : in quibus rite ad Græcæ liturgiæ normam ac leges constituendis commodam mihi operam præbuit R. Petrus Matranga Græco-Siculus, quem et alias honoris causa appellavi. Sane occasio forte non deerit, qua hos pulchros hymnos Latinitate simul et idoneo commentario donare lice. bit: nunc hi tamen vix in angulo pleni jam voluminis hospitari queunt. Interim prædictorum divorum rebus gestis, scriptis, miraculis, ac martyriis novus ac fide dignus accedit testis Joannes Damascenus. Basilii atque Chrysostomi celebrantur sapientia et pietas, Nicolai virtutes et prodigia: quarto in hymno dicit Damascenus commendatam Petro Ecclesiam a Christo, quam ille egregie navis instar gubernavit. Appellat insuper Petrum Romæ tutorem, regni cœlestis divitiarum custodem, fidei petram, et catholicæ Ecclesiæ firmum fundamentum. Reditum quoque ejusdem Petri Hierosolymam (sub Claudio imp.) memorat, nec ejus de Simone Mago triumphum reticet. Hymnus in Georgium martyrem eo fortasse studiosius legetur, quia divi hujus historia multis tenebris adhuc est obvoluta. Hymnus denique in martyrem Blasium vix brevi aliqua lacuna laborat; quare continentem gestorum ejus ac prodigiorum descriptionem videmus. Porro Damasceni vim hymnographicam cur ego laudem ? jampridem dilaudatama Joanne Hierosolymitano ejus biographo cap. 31 et seqq., et a Suida quoque voc. 'Twav. Azpzsx. his verbis amplissimis: Συγγράμματα αὐτοῦ καὶ οἱ ᾀσματικοί κανόνες ἰαμβικοί τε καὶ καταλογάδην· οἱ γοῦν ᾀσματικοί κανόνες Ἰωάννου τε καὶ Κοσμᾶ σύγκρισιν οὐκ ἐδέξαντο, οὐδὲ δέξαιντο, μέχρις ἂν ὁ καθ' ἡμᾶς blog пερxш0σεta! Inter Joannis scripta numerantur canticorum canones, tum iambis tum etiam soluta oratione scripti. Hi canticorum canones, tam Joannis quam Cosmæ nullam cum aliorum paris generis scriptis comparationem unquam admiserunt, neque admittent, quandiu hominum vita durabit. NOTE. (1) Diversus plane hic est hymnus ab alio ejus dem Damasceni in sanctum Basilium, qui legitur in Menæo Græcorum die 1 Januarii, et cujus verba aliquot recitavimus, t. VI. Præf. p. 36. Sane ut ejusdem sæpe oratoris complures homilias de uno eodemque argumento vel sancto viro in libris habemus, prout annua solemnitas recurrebat, sic hymni quoque ob eamdem anniversariam causam multiplicabantur. Hæc in loco præfato refert ANG. MAI: In codice [Val. 225] f. 250. legitur: Δαμασκηνὸς ἐν τῷ εἰς τὸν μέγαν Βασίλειον κανόνι, Εἰκὼν φησί, τοῦ Πατρὸς ὁ Υἱὸς, καὶ τοῦ Υἱοῦ τὸ Ilva Damascenus in canone (tropario) de magno Basilio ait: imago est Patris Filius, Filii autem imago Spiritus. » ED. PATROL. |