DOCUMENT LXXI.

DESTITUTION OF THE CLERGY IN ICELAND.1

"Pro Episcopo Islandico de Providendo. A.D. 1440.

"Rex omnibus ad quos etc. Salutem. Sciatis quod Cum per quamdam supplicationem, Nobis per Johannem secheford et Joannem Candeler exhibitam, acceperimus qualiter confessor carissimi fratris nostri Regis Daciæ, qui in Episcopum de Scalhelte in Islandia nuper est creatus, panem, vinum, servisiam, neque alium liquorem, nisi lac et aquam, ad manducandum et bibendum, seu pannum ad se et servientes suos induendum non habeat,

"Pro qua quidem causa idem Episcopus dictos Johannem et Joannem, ad licentiam pro duabus navibus, extra regnum nostrum Angliæ in terram prædictam cum victualibus et panno (solutis prius costumis et aliis deveriis nobis debitis) libere transeundis, habendam, penes nos prosequi desideravit.

"Nos præmissa considerantes, ac etiam quod Divinum servitium Communionemque, et Baptismum in terra prædicta, absque relevamine et auxilio nostris in hac parte, verisimile est deficere et cessare, eo quod in dicta terra neque frumentum, vinum neque sal existant, ut informamur, de Gratia nostra speciali concessimus et licentiam dedimus eisdem Johanni et Johanni, quod ipsi duas naves cum mercatoribus et marinariis eisdem necessariis, in dicto Regno nostro, cum centum quarteriis frumenti, in utraque videlicet navium prædictarum, ac aliis victualibus et panno onerare et carcare, ac extra dictum regnum nostrum in terram prædictam (solutis prius costumis ac aliis deveriis Nobis debitis) libere transire ac ibidem easdem naves ad usum dicti Episcopi exonerare et discarcare, ac ab eodem Episcopo et deputatis suis hujusmodi mercandisas, prout in eadem terra existunt, recipere, et cum eisdem mercandisis naves prædictas onerare, et in Regnum nostrum prædictum cariare valeant licite et impune; aliquo statuto sive ordinatione in contrarium factis, non obstantibus. In cujus etc. Teste Rege apud Castrum suum de Wyndesore, XXVI die Februarii [1440.]"

1 Rymer, Fœdera, t. x. p. 762. (Ref. to p. 454.)

DOCUMENT LXXII., a.

JAMES BLAA MADE BISHOP OF GARDAR.'

"Sixtus IV etc. Dilecto filio Jacobo Blaa electo Garden. etc.

Apostolatus officium etc. Dudum siquidem b. m. Andrea episcopo Garden. regimini ecclesiæ Garden. præsidente, Nos provisionem ejusdem ecclesiæ ordinationi ac dispositioni nostræ duximus ea vice specialiter reservandam etc. Postmodum vero dicta ecclesia, cui dudum tunc certo modo vacanti de persona ejusdem Andreæ episcopi providimus, per obitum ipsius Andreæ qui possessione vel quasi regiminis et administrationis ac bonorum dictæ ecclesiæ per eum non habita extra Romanam curiam debitum naturæ persolvit, pastoris regimine destituta, Nos... ad te Ordinis Prædicatorum professorem in theologia lectorem et in presbyteratus ordine constitutum . . . direximus oculos nostræ mentis ac de tua persona . . . eidem ecclesiæ providemus teque illi præficimus in episcopum et pastorem etc. Datum Roma apud S. Petrum anno incarn. Domini MCCCCLXXXI decimo septimo Kal. Julii a. X.

Simili modo populo civ. et dicc. Garden.

Simili modo archiepiscopo Nidrosien.

Simili modo Johanni regi Daciæ illustri."

DOCUMENT LXXII., b.

RESIGNATION OF BISHOP BLAA AND PROMOTION OF MATTHIAS CANUTSON TO THE SEE OF GARDAR.3

"Die lune VIIII mensis Julii 1492 Smus d. nr. in suo consistorio secreto, ut moris est ad relationem Rmi d. Vicecancellarii admisit resignationem ecclesie Gaden. in manibus sue Stis factam per R. patrem dnum. Jacobum blaa illius ultimum epum Et illi de persona Dni Mathie Canuti providit."

DOCUMENT LXXIII.

ALEXANDER VI. ORDERS ALL BULLS TO BE EXPEDITED FREE OF CHARGE TO MATTHIAS CANUTSON.1

[In the margin:] "Mandatum de expediendo gratis ecclesiam Gadensem etiam quoad minuta servitia."

"Cum ut accepimus Ecclesia Gadensis in fine mundi sita in terra Gronlandia in qua homines commorantes ob defectum panis vini et olei siccis piscibus et lacte uti consueverunt et ob id ac propter rarissimas navigationes ad dictam terram causantibus intentissimis aquarum congelationibus fieri solitas navis aliqua ab ottuaginta annis non creditur applicuisse et si navigationes hujusmodi fieri contingeret profecto has non nisi de mense augusti congelationibus ipsis resolutis fieri posse non existimentur Et propterea eidem ecclesie similiter ab ottuaginta annis vel circa nullus penitus episcoporum vel presbiterorum apud illam personaliter residendo prefuisse dicitur Unde ac propter presbiterorum catholicorum absentiam evenit quamplures diocesanos olim catholicos sacrum per eos baptisma susceptum proh dolor regnasse [for renegasse] et quod incole eiusdem terre in memoriam xpiane. religionis non habent nisi quoddam corporale quod semel in anno presentetur super quo ante centum annos ab ultimo sacerdote tunc ibidem existente corpus xpi. fuit consecratum hiis igitur et aliis consideratis considerandis fe. re. Innocentius ppa. VIII. predecessor noster volens dicte ecclesie tunc pastoris solatio destitute de utili de [for et] ydoneo pastore providere de fratrum suorum consilio de quorum numero tunc eramus Venerabilem fratrem nostrum Mathiam electum Gadensem ordinis sancti benedicti de observantia professum ad nostri instantiam dum adhuc in minoribus constituti eramus proclamatum ad dictam ecclesiam summopere ac magno devotionis fervore accensum pro deviatorum et renegatorum mentibus ad viam salutis eterne reducendis et erroribus hujusmodi ericandis vitam suam periculo permaximo sponte et libere submictendam navigio etiam personaliter profisci intendentem Eidem episcopum prefecit et pastorem Nos igitur eiusdem electi pium et laudabile propositum in domino quamplurimum commendantes sibique in premissis aliquo subventionis auxilio propter eius paupertatem

1 Archivium Apostolicum Secretum Vaticanum, Armarium 29, no. 50: Alex. VI. Diversa Cameræ,

1492 and 1495, lib. i. fo. 23. (Ref. to pp. 462, seq.)

qua ut similiter accepimus gravatus existit succurrere cupientes Motu proprio et cetera et ex certa nostra scientia de fratrum nostrorum consilio et assensu Dilectis filiis Rescribendario Abbreviatoribus nec non sollicitatoribus ac plumbatoribus illarumque registratoribus Ceterisque tam cancellarie quam Camere nostre apostolice officialibus quibuscunque sub excommunicationis late sententie pena ipso facto incurrenda commictibus [for committimus] et mandamus ut omnes et singulas literas apostolicas de et super promotione dicte ecclesie Gadensis pro dicto Electo expediendas in omnibus et singulis eorum officiis gratis ubique pro deo absque cuiuscunque taxe solutione seu exactione expediant et expediri faciant omni contradictione cessante Necnon camere apostolice clericis et notariis ut literas seu bullas huiusmodi dicto electo absque solutione seu exactione alicujus annate seu minutorum servitiorum et aliorum iurium quorumcunque in similibus solvi solutorum [for solitorum] libere tradant et consignent motu et scientia similibus ac sub penis predictis commictimus et mandamus in contrarium facientibus non obstantibus quibuscunque.

"Fiat gratis ubique quia pauperrimus etc. "As[canius] Ma[ria Sforza] vicecanis

Jo. datarius."

DOCUMENT LXXIV., a.

VINCENT PETERS (KAMPE), BISHOP OF GARDAR.'

"Rome die Lune XX. mensis Junii MDXIX. . . . Providit in titulum D. Vincentio Petri ordis Minor. de observantia de Ece Gadden., quæ est in Insula Gronlandia suffr. Metropoli Nidrosien. ab Infidelibus detenta certo modo vacan', ad instantiam et preces Regis Daciæ cum assignatione pensionis ducentorum Ducatorum auri de Camera, centum viginti super fructibus monasterii Monialium B. Nicolai, Ripen. ordis Sancti Benedicti per clericos seculares teneri soliti, et aliorum octuaginta super certis preposituris et Ecclesiis parrochialibus per modernos prepositos et successores suos integre persolvendorum.

"Redditus ignorantur cum sint in partibus Infidelium."

1 Romæ, Cancellaria, Archivium S. Consistorii, Acta Consistoralia,

1492-1523, fo. 138. (Ref. to p. 467.)

DOCUMENT LXXIV, b.1

Pro

"Romæ die Lunæ, 20 Junii 1519 fuit consistorium. vidit in titulum d. Vinc° Petri Ordis Min. de Observantia de Ecc Gadden. quæ est in Insula Gronlandia sub Metrop. Nidrosien. ab Infidelibus detenta certo modo vacante, ad instantiam Regis Daciæ, cum pensione 200 duc. super nonnullis aliis beneficiis etc."

DOCUMENT LXXV.

TESTIMONIES TO THE VOYAGES OF THE CORTERREAL.3

Tafel VIII. On a map drawn shortly after 1502 (anonymous) are noted "Terra de Corte Reall" and "Terra Lavorador."

Tafel IX., No. 1: In 1503-1504 Salvat de Pilestrina notices "Terra de Cortte Reall."

Tafel IX., No. 2: In 1505 Pedro Rainel notes at the right location "Y[sla] dos bacalhas."

Tafel XI., No. 3: Leonardo da Vinci, about 1515, marks down the Spanish discoveries, together with a northern island, "Bacalar."

Tafel XII., No. 2: A Portuguese map anterior to 1520 locates,

1 Archivium Apostolicum Secretum Vaticanum, Armarium XII., no. 122: Anno 1517 usque ad 1534, Acta Consistorialia Diversa, fo. 36. (Ref. to p. 467.)

This memorandum was lately published in the Records of the American Catholic Historical Society of Philadelphia, vol. ix. p. 390, as found in the Pontifical Secret Archives, “Armadio II."— the number of the volume should have been added-"fo. 50 vo," as follows:

"Last Bishop of Greenland. "Consistory 20 June, 1519. "Diocese Gardar in Greenland under Metropol. Drontheim [Nor

way], Vincent of Peter, O. S. Franc., elected, presented from the king of Denmark [Christian II.].

"Providit in titulum D. Vincentio Petri Ord. Min. de Observantia, de Ecclesia Gaden. quæ est in insula Gronlandiæ sub Metropolit. Nidrosien., ab Infidelibus detenta, certo modo vacanti, ad instantiam Regis Daniæ, cum pensione 200 ducatorum super nonnullis beneficiis.-Redditus ignorantur.

"Cf. Gams, p. 344: 1520 [sic] nom. tant. Vincentius Kampe.'

3 Kretschmer, Die Entdeckung Amerikas (und Atlas). (Ref. to p. 488.)