runt et oculos suos compresserunt : ne fortè videant oculis, et auribus audiant, et corde intelligant et convertantur, et sanem eos. (Act. xxvIII, 25, 26, 27.)

Sicut scriptum est, dedit illis Deus spiritum compunctionis, oculos ut non videant, et aures ut non audiant; usque in hodiernam diem. (Rom. x1, 8.)

(142) Et erit in die illâ, non adjiciet residuum Israël, et hi qui fugerint de domo Jacob, inniti super eo qui percutit eos. Sed innitetur super Dominum sanctum Israël in veritate. Reliquiæ convertentur, reliquiæ, inquam, Jacob, ad Deum fortem. Si enim fuerit populus tuus Israël quasi arena maris, reliquiæ convertentur ex eo: consummatio abbreviata inundabit justitiam; consummationem enim, et abbreviationem Dominus Deus exercituum faciet in me. dio omnis terræ. (Is. x, 20 et seq.)

(143) Dies multos sedebunt filii Israël sine rege, et sine principe, et sine sacrificiis, et sine altare, et sine Ephod, et sine Theraphim. Et post hæc revertentur filii Israël : et quærent Dominum Deuni suum, et David regem suum; et pavebunt ad Dominum, et ad bonum ejus, in novisimo dierum. ( Osée 111, 4,5. ) (144) Jerusalem calcabitur à gentibus, donec impleantur tempora nationum. (Luc. xx1, 24.)

(145) Nolo enim vos ignorare, fratres, mysterium hoc; ut non sitis vobis ipsis sapientes: quia cæcitas eâ parte contigit in Israël, donec plenitudo gentium intraret. (Rom. xi, 25.)

(146) Quin et illud animadverte, præcedent vos in regnum Dei, quod Israëlem à regni Dei ingressu non prohibeat. Neque enim præcedit eum qui hoc loco nunquam futurus est, in quo ipse præcessit. Vide ergo num illud significatur futurum; nempè ut salutem universus Israël consequatur, cum gentium plenitudo advenerit. (Origines comment. in Matt., tom. xvII, no 5.)

(147) Reliquiæ enim in principio fidei salæ fient, et in fine mundi: ut cum subintraverit plenitudo gentium, tunc omnis Israël salvus fiat. (S. Hyeronimus in cap. VIII Amos, lib. 3.)

(148) Illos autem carnales Israëlitas, qui nunc nolunt credere in Christum posteà credituros, id est filios eorum. (Nam utiquè isti in suum locum oriendo transibunt) idem propheta testatur, dicens : Quoniam multis diebus sedebunt filii Israël, sine rege, sine principe, sine sacrificio, sine altari, sine sacerdotio, sine manifestationibus. Quis non videat sic esse Judæos? Sed quid adjungat audiamus: Et posteà, inquit, revertentur filii Israël, et inquirent Dominum Deum suum; et David regem suum : et stupescent in Domino : et in bonis ipsius in novissimis diebus. Nihil est istâ prophetiâ manifestius : cum David regis nomine intelligatur Christus, qui factum est, sicut dicit Apostolus, et semine David secundùm carnem. (S. Augustinus de Civit. Dei, lib. xv111, cap. 28.)

(149) Dicitur Israël primogenitus inter filios. Cum autem in Christum debaccharentur gentibus subditi sunt; et secuudum velut classem sortiti sunt. Habent enim et illi destinatum sibi tempus suæ conversionis nam scriptum est, Quandò vero plenitudo gentium intraverit, tunc omnis Israël salvus erit. (S. Cyryllus Alex. comment. in Isaïam, lib. 11, cap. 4; V. idem, Glap. Hyr. in Gen., lib. Iv, versùs finem, et comment. in Oseam, cap. II.)

(150) In die illâ abjiciet vir idola argenti sui, et idola auri sui, quæ fecerunt vobis manus vestræ, in peccatum. (Is. xxxi, 7.)

(151) Erit in die illâ, dicit Dominus exercituum, disperdam nomina idolorum de terrâ, et non memorabuntur ultrà. (Zachar. xIII, 2. )

(152) V. tome II, no viii, note 116.

(153) Omnia autem ex Deo qui nos reconciliavit

sibi per Christum, et dedit nobis ministerium reconciliationis. Quoniam quidem Deus erat in Christo mundum reconcilians sibi, non reputans illis delicta ipsorum. (2 Cor. v, 18, 19.)

Ipse est pax nostra, interficiens inimicitias in semetipso: et veniens, evangelizavit pacem vobis qui longè fuistis, et pacem iis qui propè. (Ephes. 11, 14, 15.)

Et per eum reconciliavit omnia in ipsum, pacificans per sanguinem crucis ejus, sive quæ in terris, sive quæ in cœlis sunt. (Coloss. 1, 20.)

(154) Pacem relinquo vobis; pacem meam do vobis, non quomodò mundus dat, ego do vobis. (Joan. XIV, 27.)

(155) Mandatum novum do vobis, ut diligatis invicem. Sicut dilexi vos, ut et vos diligatis invicem. In hoc cognoscunt omnes, quia discipuli mei estis, si dilectionem habueritis ad invicem. (Joan. xIII, 34, 35.)

Nulli malum pro malo reddentes, providentes bona, non tantùm coràm Deo, sed etiam coràm hominibus, si fieri potest, quod in vobis est, cum omnibus hominibus pacem habentes. ( Rom. xII, 17, 18; et alibi multoties.)

(156) Sedes tua Deus in sæculum sæculi: virga directionis, virga regni tui: dilexisti justitiam, et odisti iniquitatem proptereà unxit te Deus tuus oleo lætitiæ præ consortibus tuis. (Ps. XLIV, 7, 8.) (157) Voyez tome II, no vIII, note 116.

(158) Congregatis autem pharisæis, interrogavit eos Jesus, dicens: Quid vobis videtur de Christo? cujus filius est? Dicunt ei: David. Ait illis: Quomodò ergo David in spiritu vocat eum Dominum, dicens: Dixit Dominus Domino meo, sede à dextris meis; donec ponam inimicos tuos scabellum pedum tuorum? Si ergo David vocat eum Dominum, quo

modò filius ejus est? Ét nemo poterat ei respondere verbum. (Matth. xxII, 41 et seq.)

(159) V. tome II, art. Iv, s 3, no 1 note 25. (160) V. tome I, art. Iv, § 3 no v, note 186; tome II, note 33.

(161) Deus ipse veniet, et salvabit nos. (Is. xxxv, 4.)

(162) Parate vias Domini; rectas facite in solitudine semitas Dei nostri. (Is. XL,

3.)

(163) Dic civitatibus Juda: Ecce Deus vester ; ecce Dominus Deus, in fortitudine veniet. (Is. XL, 9.) (164) V. tome I, art. 1, § 4, no 1, note 203. (165) Ecce dies veniunt, dicit Dominus, suscitabo David germen justum (juxtà targum Jonathan, David Messiam justorum): et regnabit rex, et sapiens erit, et faciet justitiam, et justitiam in terrâ. In diebus illis salvabitur Juda, et Israël habitabit confidenter. Et hoc est nomen quod vocabunt eum, Dominus justus noster. (Hebr. Jehovah Tsedi Kemi. Joan. xxIII, 5, 6.)

(166) Ecce dies veniunt, dicit Dominus, et suscitabo verbum bonum quod locutus sum ad domum Israël et ad domum Juda.

In diebus illis, et in tempore illo, germinare faciam David germen justitiæ, et faciet judicium et justitiam in terrâ. In diebus illis salvabitur Juda, et Jerusalem habitabit confidenter; et hoc est nomen quod vocabunt eum, Dominus justus noster. (Hebr. Jehovah Tsedi Kemi. Joan. xxx, 14, 15, 16.) (167) Dominus dixit ad me: Filius meus es tu, ego hodiè genui te. (Ps. 11, 7.)

(168) Ex utero antè luciferum genui te. (Ps. cix, 4.) (169) Egressus ejus ab initio à diebus æternitatis. (Mich. v, 7.)

(170) Generationem illius quis enarrabit? (1s. LII, 8.)

(171) S. Athanase rapporte une suite de prophéties relatives aux diverses circonstances de la vie de Jésus-Christ en deux endroits, dans le livre de Incarnatione Verbi Dei, no 33 et suiv. ; et dans celui intitulé Quæstiones ad Antiochum. Quæst. cxxxvII, no 5 et suiv. Ces passages sont trop longs pour être transcrits ici.

(172) Vox in excelso audita est lamentationis, luctûs, et fletûs; Rachel plorantis filios suos, et nolentis consolari super eos, quia non sunt. (Jerem. XXXI, 15.)

(173) Mortua est ergo Rachel, et sepulta est in viâ quæ ducit Ephratam : hæc est Bethleem. ( Gen. XXXV, 19.)

(174) Tunc Herodes videns quoniam illusus esset à Magis, iratus est valdè. Et mittens, occidit omnes pueros qui erant in Bethleem et in omnibus finibus ejus, abimatu et infrà, secundùm tempus quod exquisierat à Magis. Tunc adimpletum est quod dictum est per Jeremiam prophetam, dicentem: Vox in Ramâ audita est, ploratus, et ululatus multus; Rachel plorans filios suos; et noluit consolari, quia non sunt. (Matth. 11, 16, 17, 18.)

(175) Cùm audisset (Augustus) inter pueros quos in Syria Herodes rex Judæorum intrà bimmatum jussit interfici, filium quoque ejus occisum, ait: Meliùs est Herodis esse porcum quam filium. (Macrobius, Saturnalis, lib. 11, cap. 4, de Jocis Augusti.}

(176) Vox clamantis in deserto: Parate vias Domini, rectas facite in solitudine semitas Dei nostri. Omnis vallis exaltabitur, et omnis mons et collis humiliabitur. Et erunt prava indirecta at aspera in vias planas, et revelabitur gloria Domini; et videbit omnis caro pariter, quod os Domini locutum est. (Is. XL, 3, 4, 5.)

(177) V. tome I, art. III, S 4, no 1, note 203.