nia quæ auctor edisserit, utilia cum primis atque illustria, insignis ille præmonstrandus est locus, ubi ad cap. 1, vers. 4, de by varia significatione et scriptura disputat: quo uno ab enormi luxatione nunc primum a nobis restituto, verus tandem, isque elegantissimus elucet S. Doctoris sensus, ejusque summa Hebræarum litterarum peritia contra æmulorum calumnias quæ integris constant libris, asseritur. Rursus post paucos dies ab eo Commentario ad inscriptam Ephesiis Epistolam enarrandam, quemadmodum in præfatione testatur, se contulit. Hoc autem in opere ita sibi videtur perplacuisse, ut ex eo voluerit aliquando suam fidem, quæ favoris in Origenem notabatur ab æmulis, æstimari. Denique ad Titum quæ inscribitur, paulo post brevi Commentario exposuit. Tempus ipse designat ad capitis primi versum undecimum, ubi se ait: Ante paucos menses tria volumina in Epistolæ ad Galatas explanatione dictasse. Jam vero ex tota Expositionum istarum serie colligimus, ad eumdem omnes annum pertinere, cujus et paucos menses explevisse, subducta uniuscujusque ratione, compertum est. Qui autem his proprie fuerit, ex eo quem in Catalogo obtinent loco, ubi Quæstionibus in Genesim proxime præponuntur, facile intelligas, eoque magis confirmes testimonio quod habes in cap. v Epist. ad Ephesios, ubi eo ipso tempore. Quæstionum Hebraicarum opus moliri se animo profitetur. Si recte igitur constituimus suo loco, ad annum 388 Quæstiones Hebraicas in Genesim pertinere istas superiori proxime octogesimo septimo supra trecentesimum tribuendas, nihil erit dubium. Tomum explet Appendix, quæ Brevarium in Psalterium (a), aliosque in Psalmos Tractatus falso ascriptos Hieronymo continet, de quibus in peculiari iis præfixa Admonitione satis abundeque diximus. Reliquum modo est unum, ut quando non ultima Hieronymiani nominis laus est Principibus placuisse viris; hanc scias editionem nostram debere plurimum illustrissimo nostræ hujus Ecclesiæ pontifici Jo. BRAGADENO, qui eam et summa pridem cum benignitate excepit, et præsidio humanitatis suæ fovit; denique et in premii fecit spem erigi. Quod ego non tam eo dico animo, ut publicum favoris ejus monimentum ære perennius exstare velim, quam ut litteratus orbis ejus prolixissimæ in litteras voluntati fausta omnia precetur, et majora in dies speret scientiæ ac pietatis incrementa. (a) In nostræ editionis appedice primas obtinet Commentarius in Jobum, quem eo loci, propter rationes in exordio ipsius commentarii expositas, transtulimus. EDIT. 1-2 Plures fuisse, qui Evangelia scripserunt, et A multi conati sunt ordinare narrationem rerum, quæ Lucas evangelista testatur,dicens: Quoniam quidem 1 Sex mss. codices huic recognoscendo in Matthæum Commentario suppetias tulerunt. Unus prægrandi forma, probæ autem notæ, ex Bibliotheca S. Crucis in Jerusalem de Urbe, Tres Vaticano - Palatini numeris 176, 177 et 181 prænotati, e quibus in nobis completæ sunt, sicut tradiderunt nobis, qui priores duo vetustate atque emendatione insignes. Item alius Palatinus sub num. 5.quem vexatis tantummodo locis in consilium adhibuimus. Denique unus Vaticanus, olim Reginæ Suecorum, num. 40, quem bonæ frugis cum primis experti sumus. ab initio ipsi viderunt 1 sermonem, et ministraverunt ▲ (Cant. v, 4), similis damulæ hinnuloque cervorum ei (Luc. 1, 1, 2): et perseverantia usque ad præsens tempus monimenta declarant, quæ a diversis auctoribus edita, diversarum hæreseon fuere principia, ut est illud juxta 2 Ægyptios, et Thomam, et Matthiam, et Bartholomæum, duodecim quoque 34 apostolorum, et 3 Basilidis atque Apellis, ac reliquorum, quos enumerare longissimum est: cum hoc tantum in præsentiarum necesse sit dicere, exstitisse quosdam, qui sine spiritu et gratia Dei conati sunt magis ordinare narrationem,quam historiæ texere veritatem. Quibus jure potest illud propheticum coaptari: Væ qui prophetant de corde suo: qui ambulant post spiritum suum, qui dicunt: hæc dicit Dominus et Dominus non misit eos (Ezech. VIII, 3, 6). De quibus et Salvator in Evangelio Joannis loquitur: Omaes qui ante me venerunt fures fuerunt et latrones (Joan. x, 8). Qui venerunt: non, qui missi sunt. Ipse enim ait: Veniebant et ego non mittebám eos (Jerem. xiv, 14; et xx, 21). In venientibus, præsumptio temeritatis; in missis,obscquium servitutis est. Ecclesia autem quæ supra petram Domini voce fundata est, quam introduxit rex in cubiculum suum (Cant. 1, 3), et ad quam per foramen descensionis occultæ misit manum suam B 1 Cod. S. Crucis, et sermones ministri fuerunt. 2 Hoc nimirum pseudo-evangelio Encratita, Jannes Cassianus, Valentiniani et Sabelliani passim usi sunt. Quædam ex eo laudat exponitque loca Clemens Alexandrin. Stromat. III. Memorat et Origenes Homil. 1 in Lucam, et Epiphanius hæresi 62, ut recentiores præteream Conferendus tamen est S. Ambrosius Proæmio in Lucam, qui et Evange- C lium juxta Thomam memorat. Hoc porro idem videtur esse, quod Evangelium infantiæ Salvatoris apud allos audit. puta Irenæum. Epiphanium. Athanasium, Eusebium, Chrysostomum. Cyrillum, pluresque alios, exstatque hodienum Arabice: in Græco autem fragmente Thomæ apostolo ascribitur. Aliud Evangelium juxta Matthiam, idem Ambrosius loco laudato novit, quanquam ex Origene deli. basse testimonium videri possit. Jam et Evangelium Bartholomæi aliis Patribus memoratur, Gelasio in decreto de Apocryphis libris, et Bedæ Commenrio in Lucam. At non temere docti viri suspicantur, illud pro Bartholomæi habitum Evangelio, quod Matthæi Hebraicum fuisse, a Bartholomæo in Indiam delatum, ibique a Pantano inventum, narrant Eusebius lib. v Hist. c. 10, et Nicephorus lib. Iv, c. 32. Denique et Evangelium duodecim Apostulorum sæpe laudatus Ambrosius, Theophylacius atque alii noverunt. Ubi vero ejus iterum meminit D noster Hieronymus Dialogo 3 advers. Pelagian, initio, illud ipsum, quod vulgo juxta Hebræos dicebatur, et quo utebantur tum temporis Nazareni, ipse secundum Apostolos vocat. Recole quæ in hunc nos locum pridem observavimus. 3 Laudati Origenes atque Ambrosius in Lucam Evangelii Basilidis meminere. Eusebius lib. IV Hist. c. 7, Viginti quatuor libros in Evangelium a Basilide conscriptos ex S. Irenæo memorat, qui validissimam confutationem illis opposuit. Denique novit Apellis Evangelium Beda sub initium Commentarii in Lucam. Quanquam non novi ille auctor Evangelii, sed veterum germanorum corruptor atque interpolator potius videatur, idque ex Origenis Epist. ad Charos suos in Alexandria colligant eruditi viri. * In præstantissimo codice monasterii nostri S. 6 Primus omnium Matthæus est publicanus, cognomento Levi, qui Evangelium in Judæa Hebræo sermone edidit, ob eorum vel maxime causam, qui in Jesum crediderant ex Judæis, et nequaquam Legis umbram, succedente Evangelii veritate, servabant. Secundus Marcus, interpres apostoli Petri, et Alexandrinæ Ecclesiæ primus episcopus,qui Dominum quidem Salvatorem ipse non vidit, sed ea quæ magistrum audierat prædicantem, juxta fidem magis gestorum narravit quam ordinem. Tertius Lucas medicus, natione Syrus Antiochensis (cujus laus in Evangelio). (II, Cor. vIII, 18) qui et ipse discipulus apostoli Pauli, in Achaiæ, Bæotiæque partibus volumen condidit, quædam altius repetens, et ut ipse in proœmio confitetur, audita magis, quam visa describens. Ultimus Joannes apostolus et evangelista, quem Jesus amavit plurimum, qui supra pectus Domini recumbens (Joan. XIII, 23 et XXI. 25), purissima doctrinarum fluenta potavit, Andreæ secus Avenionem, lignis mobilibus vehitur : in altero codice monasterii, item nostri S. Remigii, ita legimus: lignis imputribilibus vehitur. Quæ varia lectio vera esse potuisset propter vectes de lignis Setim. Exod. xxv, 13, nisi versu consequenti 15 diceretur. Qui semper erunt in circulis, nec unquam extrahentur ab eis. Hinc error prioris codicis ms. redarguitur. Vectes itaque immobiles ligna immobilia dixit Hieronymus. MART. Tres e nostris mss. mobilibus, duo imputribulibus, secunda manu pro immobilibus, quod probe notatum Martianæo est, retineri debere ex eo, quem S. Doctor alludit, versiculo Exod. xxv, 15. de hisce lignis, quæ semper erunt in circulis, nec unquam extrahentur ab eis. At quæ Græce primum ab ipso Matthæo scriptum Evangelium tenet, doctissimorum hominum sententia veritati propior et nobis videtur: quædam adeo in eam rem argumenta congessimus ad Catalogi cap. 3, quæ hic piget recoquere. Contrariæ opinionis, quam et Hieronymus probat, auctor habetur Papias apud Eusebium Hist. Eccl. II, 39. Interim opinari malim, hanc ex Origene sententiam, ut et pleraque alia in Commentariis, S. Doctorem delibasse. Verba quidem pene eadem sunt ex Fragmento Tomi primi Commentarior, in Matthæum, quæ hic libet describere: Hotov uέv yéypantai tó xará tóv ποτε τελώνην, ὕστερον δέ ἀπόστολον Ἰησοῦ Χριστοῦ Ματθαίον, έκδεδωκότα αὐτό τοῖς ἀπό Ιουδαϊσμοῦ πιστεύσασι, γράμμασιν Εβραϊκοῖς συντεταγμένον. Δεύτερον δέ το κατά Μάρκον, ὡς Πέτρος υφηγήσατο ποιήσαντα, etc. Primum Evangelium scriptum est a Matthæo, prius quidem publicano, postea vero apostolo Jesu Christi qui illud Hebraico sermone conscriptum Judæis ad fidem conversis publicavit. Secundum fuisse accepimus Evangelium Marci, qui, prout Petrus ipse exposuerat, in litteras retulit. 6 Plerique mss. Bithyniæque proferunt. Et Hieronymianæ quidem opinioni de Achaia et Boeotia multa adversantur veterum testimonia, et cum primis Syriacæ versionis auctoritas, quæ in Ægypto, sive Alexandriæ, elucubratum a Luca Evangelium tradit. et 5-6 qui solus decruc e meruit audire: Ecce A (Ezech. 1, 8). Unde et Apocalypsis Joannis, post expositionem viginti quatuor seniorum qui tenentes citharas et phialas, adorabant [1. adorant] Agnum Dei, introducit fulgura, et tonitrua, et septem spiritus discurrentes, et mare vitreum et quatuor animalia plena oculis (Apoc. iv, 4-6), dicens : Animal primum simile leoni, et secundum simile vitulo et tertium simile homini, et quartum simile aquila volanti (Ibid. 7). Et post paululum: Plena erant, inquit, oculis, et requiem non habebant die ac nocte, dicentia: Sanctus, Sanctus, Sanctus Dominus Deus omnipotens, qui erat, et qui est, et qui venturus est (Ibid. 8). Quibus cunctis perspicue ostenditur, quatuor tantum Evangelia debere suscipi, et omnes apocryphorum nænias mortuis 2 magis hæreticis, quam ecclesiasticis vivis canendas. B Satisque miror, Eusebi dilectissime, cur Romam subito navigaturus, hanc tibi a me quasi sitarciam 8 dari volueris, ut Matthæum breviter exponens, verbis stringerem, sensibus dilatarem. Si meminisses responsionis meæ, nunquam in paucis diebus rem annorum peteres. Primum enim difficile est omnes legere qui in Evangelia 7-8 scripserunt. Deinde multo difficilius, adhibito judicio, quæ optima sunt recipere. Legisse me fateor ante omnes plurimos in Matthæum Origenis vinginti quinque volumina, et totidem ejus Homilias, commaticum. que interpretationis genus: et Theophili Antiochene urbis episcopi Commentarios: Hippolyti quoque martyris, et Theodori Heracleotæ, Apollinarisque Laoliceni, ac Didymi Alexandrini; et Latinorum, Hilarii, Victorini, Fortunatiani, Opuscula; e quibus etiamsi parva carperem, dignum aliquid memoria scriberetur. At tu in duabus hebdomadibus, imminente jam Pascha, et spirantibus ventis, dictare me cogis: ut quando notarii excipiant, quando scribantur schedule, quando emendetur, quo spatio digerantur ad purum 5, maxime cum scias me ita tribus mensibus languisse, ut vix nunc ingredi incipiam; nec possim laboris magnitudinem brevitate temporis compensare. Igitur, omissa auctoritate Veterum, mater tua (Joan. xix, 27). Is cum eset in Asia, et 1 Editi legunt: Unde et ecclesiastica narrat, etc. In aliquot mss. codicibus post vocem prorumpere, sequitur; ut ecclesiastica narrat, etc. Alii retinent quod edidimus. MART.-Continenti scrie duo Pala- D tini vetustiores mss. legunt, prorumpere, ut Ecclesiastica narrat Historia. Alii cum pridem vulgatis libris. Unde et ecclesiastica, etc. 2 Unus S. Crucis mss., et omnia apocryphorum venena mortuis, etc. Eusebius porro, quem S. Doctor compellat, celeberrimus ille Cremonensis est, cui et in Jeremiam Commentarios inscripsit, et quem passim ibi laudat. 3 Eusebius iste Cremonensis est, cui etiam in Jeremiam Commentarios dedicavit Hieronymus. Porro non fuit Hieronymo longior vita ad perficiendos Commentarios in Matthæum, uti se facturum speraverat, neque scripsit in Canticum canticorum, quia ab his operibus ægrolatione diuturna ac tandem morte ipsa exclusus est. MART. Nostri mss. minus recta scriptura, que tamen in veteribus libris obvia est, sistarchiam aut sistar ciam. Græce scapula dicitur, sonatque commeatum in Latino sæpius pro canistro sumitur, quo edulia continentur. Duo mss., Legi, fateor: et mox Adamantii nomen pro Origenis; demum, commaticum quoque pro commaticumque præferunt. In aliis mss. Fortunatus appellatur, de quo lib. de Viris Illustribus. cap. 97. Mox pro carperem, quod nostri mss. substituunt, lectum antea caperem 7 Satis commode duo Palatini mss. addunt, minime attendas. Cæterum huc sunt omnino referenda, quæ de ægravaletudine, deque ipso Matthæi Commentario paria his ipse memorat Hieronymus in fine epist. 73 ad Evangelum: «Ego, ait post longam ægrotationem vix in Quadragesimæ diebus febri carere potui, et cum alteri me operi præpararem, paucos dies qui supererant in Matthæi expositione consumpsi: tantaque aviditate studia omissa repetivi, ut quod exercitationi linguæ profuit, nocuerit carporis valetudini. » quos nec legendi, nec sequendi mihi facultas data A Nec hoc de arrogantia et fiducia ingenii dictum est, historicam interpretationem, quam præcipue postulasti, digesti breviter: et interdum spiritualis intelligentiæ flores miscui, perfectum opus reservans in posterum. Si autem mihi vita longior fuerit, aut tu in redeundo tua promissa compleveris, tunc nitar implere quod reliquum est, imo jactis fundamentis, et ex parte constructis parietibus, pulcherrimum culmen imponam, ut scias quid intersit inter subitam dictandi audaciam, et elucubratam scribendi diligentiam. Certe nosti, et mendacii mei erubescerem te testem vocare, quod præsens opusculum tanta celeritate dictaverim, ut aliena magis legere, quam mea condere me putares. 1 Penes Victorium, Vita largior, id est, quæ non ægra subinde laboret valetudine: placetque adeo B magis hæc lectio. Nimirum Hieronymus viginti plus minus annos ab hac elucubratione in vivis superfuit: satisque imperite notatum est Martianæo, non fuisse in posterum, S. Doctori longiorem vitam ad perficiendos Commentarios in Matthæum, ut se facturum speraverat, neque scripsisse in Canticum canticorum, quia ab his operibus ægrotatio putes, sed quod ostendere tibi cupiam quantum apud me valeas, qui periclitari magis apud doctos voluerim, quam tibi sedule postulanti quidquam negare. Unde obsecro, ut si incomptior sermo est. et non solito lapsu fertur oratio, festinatio hoc tribuas, non imperitia, et des exemplaria, cum Romam veneris, virgini Christi Principiæ, quæ me rogavit, ut in Canticum canticorum scriberem 2. a quo opere exclusus ægrotatione diuturna, spem in futurum distuli: hac te lege constringens, ut si tu ei ad te scripta subtraxeris, illa quoque armariolo sibi postea scribenda concludat. ne diuturna ac tandem morte ipsa exclusus fuerit. Liquet enimvero ex rerum Hieronymianarum serie aliis eum de causis tam ab isto recognoscendo, quam ab illo inchoando Commentario abstinuisse. 2 Huc refer epistolæ 65, ad eamdem Principiam, postrema verba: « ut tu quæ partem intellexisti carminis, si vita comes fuerit, et totum Canticum canticorum intelligas. » LIBER PRIMUS. Aminadab. Aminadab autem genuit Naasson. >> (Vers. 4-8.) « Nasson autem genuit Salmon. Salmon (a) autem genuit Booz de Rahab, Booz autem genuit Obed ex Ruth. Obed autem genuit Jesse. Jesse autem genuit David regem. 10 David autem rex gennit Salomonem ex ea quæ fuit Uriæ. Salomon autem genuit Roboam. Roboam autem genuit Abiam. Abia autem genuit Asa. Asa autem genuit Josaghat. Josaphat autem genuit Joram. » Iste est Naasson princeps tribus Judæ, sicut in Numeris legimus (Num. 1, 7). (Vers. 1, 2.) « Filii David, filii Abraham 1. Abraham genuit Isaac. Isaac autem genuit Jacob. Jacob autem genuit Judam et fratres ejus. » Ordo præposterus, sed necessario commutatus. Si enim primum posuisset Abraham, et postea David: rursus et repetendus fuerat Abraham, ut generationis series texeretur. Ideo autem, cæteris prætermissis, horum filium nuncupavit; quis ad hos tantum est facta de Christo repromissio, ad Abraham: In semine, inquit, tuo benedicentur omnes gentes terræ (Gen. xxII, 18), quod est Chri- D Achaz. Achaz autem genuit Ezechiam. Ezechias stus (Gal. 11, 16). Ad David: « De fructu ventris tui ponam super sedem tuam (Psal. cxxx1, 11.) (Vers. 3.)« Judas autem genuit Phares, et Zaram de Thamar, Phares autem genuit Esron. Esron autem genuit Aram. Aram autem genuit 1 Quæ hine subsequuntur Scripturæ verba, Abraham genuit, etc. in nostri mss. desiderantur, quibus solemne est, ea duntaxet proferre commata, quæ subsequens expositio enarrat. Rabanus legit de peccatricibus. 3 Hic quoque reliquum Scripturæ textum mss. nostri tacent. Continuant vero sic: Iste est Sul (Vers. 8-11.) « Joram antem genuit Oziam. Ozias autem genuit Joathan. Joathan autem genuit autem genuit Manassen. Manasses autem genuit Amon. Amon autem genuit Josiam. Josias autem genuit Jechoniam et fratres ejus in transmigratione Babylonis. » In quarto Rogum volumine (capp. III, VIII et seqq.) legimus de Joram Ochomon princeps tribus, etc. Sic olim vulgati Salmon pro Naasson præferebant perperam. Ad eum modum et in subsequenti pericope a verbis, Joathan autem genuit Achaz, reliquos versus prætereunt: denique, In quarto Regnorum, pro Regum legunt. ziam fuisse generatum, quo mortuo, Josabeth, filia A cundum legem ei pater sit. Scimus enim hoc per regis Joram, soror Ochazia tulit Joas filium fratris sui, et eum internecioni, quæ exercebatur ab Athalia [Al. Atholia], subtraxit. Cui successit in regnum filius ejus Amasias, post quem regnavit filius ejus. Azarias, qui appellatur et Ozias [Al. Ochozias]: cui successit Joathan filius ejus. Cernis ergo quod secundum fidem historiæ tres reges in medio fuerint, quos hic evangelista prætermisit: Joram quippe non genuit Oziam, sed Ochoziam et reliquos quos enumeravimus. Verum quia Evangelistæ propositum erat tres tessarescedecades in diverso temporum statu ponere, et Joram generi se miscuerat impiissimæ Jezabel, idcirco usque ad tertiam generationem ejus memoria tollitur, ne in sanctæ nativitatis ordine poneretur. : B (Vers. 12-15.) « Et post transmigrationem Babylonis, Jechonias genuit Salathiel. Salathiel autem genuit Zorobabel. Zorobabel autem genuit Abiud. Abiud autem genuit Eliacim. Eliacim autem genuit Azor. Azor autem genuit 11 Sadoc. Sadoc autem genuit Achim. Achim autem genuit Eliud. Eliud autem genuit Eleazar. Eleazar autem genuit Matthan. Matthan autem genuit Jacob. » Si voluerimus Jechoniam in fine primæ tessarescedecadis [Al. tesseradecadis] ponere, in sequenti non erunt quatuordecim, sed tredecim. Sciamus igitur, Jechoniam priorem ipsum esse quem et Joacim secundum autem, filium, non patrem 2: quorum prior per c et m, sequens per ch et n scribitur: quod scriptorum vitio, et longitudine temporum, apud Græcos Latinosque confusum C 2 Duo Palatin. mss. Secundum autem Joachin filium non patrem, etc. Recole, quod et notatum Martianæo est, ipsum Hieronymum latius hac de re disputantem in Commentario in Daniel. cap. 1: « Nemo, inquit, putet eumdem in Danielis princi- D pio esse Joacim, qui in Ezechielis exordio Joachim scribitur: iste enim extremam syllabam chim habet, ille cim. Et ob hanc causam in Evangelio secundum Matthæum una videtur deesse generatio, quia secunda τεσσαρακαιδέκας in Joacim desinit filio Josia, et tertia incipit a Joachim filio Joacim. Quod ignorans Porphyrius calumniam struit Ecclesia, suam ostendens imperitiam, dum evangelista Matthæi arguere nititur falsitatem. » Vide et quæ in hunc locum observamus. Mox iidem Palatini mss. legunt, prior per K et M, sequens per X et N, Græcis litteris. Rectius penes Rabanum. Hunc locum objecit nobis Julianus Augustus de Dissonantia evangelistarum. Africani verba subnectit Rabanus ex Moysen, Deo jubente, præceptum, ut si frater aut propinquus absque liberis mortuus fuerit, alius ejus accipiat uxorem ad suscitandum semen fratris vel propinqui sui (Deut. 11). Super hoc et Africanus temporum scriptor et Eusebius Cæsariensis in libris διαφωνίας εξαγγελίων plenis disputarunt. (Ibid.) « Virum Mariæ, de qua natus est Jesus, qui vocatur Christus. » Cum virum audieris, suspicio tibi non subeat nuptiarum; sed recordare consuetudinis Scripturarum, quod sponsi viri, et sponsæ vocentur uxores. (Vers. 17.) Et a transmigratione Babylonis usque ad Christum, generationes quatuordecim. » Numera a Jechonia usque ad Joseph, et invenies generationes tredecim. Quarta decima ergo generatio in ipsum Christum reputabitur. (Vers. 18.) « Christi autem generatio sic erat. » Quærat diligens lector et dicat: Cum Joseph non sit pater Domini Salvatoris, 12 quid pertinet ad Dominum generationis ordo deductus usque ad Joseph? cui respondebimus primum, non esse consuetudinis Scripturarum, ut mulierum in generationibus ordo texatur. Deinde ex una tribu fuisse Joseph et Mariam: unde ex Lege eam accipere cogebatur ut propinquam, et quod simul censetur in Bethleem, nt de una videlicet stirpe generati. « Cum esset desponsata mater ejus Maria Joseph . » Quare non de simplici Virglne, sed de desponsata concipitur? Primum, ut per generationem, Joseph, origo Mariæ monstraretur. Secundo, ne lapidaretur. a Judæis ut adultera. Tertio, ut in Ægyptum fugiens haberet solatiuni mariti 5. Martyr Ignatius etiam quartam addidit causam, cur a desponsata conceptus sit: ut partus, inquiens, ejus celaretur diabolo, dum eum putat non de Virgine, sed de uxore generatum. « Antequam convenirent, inventa est in utero habens de Spiritu sancto. » Non ab alio inventa est nis ... Epistola ad Aristidem de Evangeliorum dissonantia Nobis ergo imminet . ., secundum veritatem gesta sua tradiderunt; quæ plurimum variant ab Eusebio, qui hoc ipsum testimonium Africani lib 1 Histor. cap. 7, recitat. Confer Nicephorum lib. I cap. 11. MART. Pro Joseph nomine quod mss. omnes tacent unus Cisterciens. substituit, Quæritur quare etc. 5 Vocem mariti plerique vulgati libri tacent Unus ms. Sorbonic., Martianæo teste, habet mari tale, quæ et ipsa videtur abundare. Pseudo Theophilus Antiochenus lib. 1 Commentariorum in Evangelia, cum hunc ex Hieronymo locun totidem exscripsisset verbis, viri tamen pro marit legit. Demum quæ ex S. Ignatio martyre quart additur causa, sub finem ejus Epistolæ ad Ephe sios utcunque innotescit. Hanc ex Hieronym pericopem affert vetus ms. codex capituli Veronen sis, continens Alchuini Opuscula: in quo nomer S. Ignatii martyris reticetur, legiturque tantum modo Quarto ut partus, etc. Verum S. Hieronymu potius ex Origene Homil. vi in Lucam, quam e Ignatio ipso recitarit. |