Oldalképek
PDF
ePub

rum: quod et postmodum confirmastis sub pollici- A grandi minime possunt haberi. Histrionibus et luso

tatione juramenti, in vestræ religionis ingressų. Nullus umquam inter vos sermo habeatur de nobilitatibus generis, de prosapia carnis. Sit æqualis in Dei obsequio, filia regis, sive rustici. Omnes simul nobilitatem, et dignitatem unam habetis ex sponso. Exeatis continue extra castra cum Christo: ut cum Christo crucifigamini mundo et vitiis, portantes cum ipso improperia: et amore ejus, officiorum domus labor dulcis appareat.

ribus regum et principum sæculi, mollia sunt relinquenda. Joannis de pilis camelorum interest vestiri. Pudeat igitur religionis nomen habere, et se cultu vestium histrionem ostendere. Ideoque, charissimæ, volo vos mortuas sæculo, quæ totaliter mundum calcastis, procedere sic deformi et incomposita veste: quod si impudicis oculis liceret intueri vos, risus potius provocaretur quam cogitatio mala. Fateor quidem illos mentiri, qui gloriantur se servare castitatem : et in vestibus lubricitatem sectantur. Pannus itaque vester, et si albus et candidus, tamen grossus et vilis sit: ut et color candorem castitatis intrinsecum, et unitas contemptum terrenorum exhibeant. Hæc gloria monacharum : hoc stu

rum Dei æterni: hoc signum mortuarum sæculo et sepultarum cum Christo.

CAPUT XXXII.

De austeritate exquirenda in stratu.

Non disputetur de majoritate officiorum, sed de devotione et affectu implorandorum. Numquam murmur, numquam verborum turpium, numquam litium sonitus, inter mortuas sæculi sonent. Sepulta cadavera numquam inter se jurgia peragunt in sepuleris, numquam blasphemant, numquam conten- B dium religiosarum mentium hoc indicium sponsadunt: sic et vos, charissimæ, sopita somno quietis et pacis exspectetis sponsum et judicem vestrum: exspectetis magnum et terribilem diem judicii, diem videlicet iræ, diem calamitatis: ubi cœlum simul cum terra pavebit, cœlorum omnes movebuntur virtutes, trementes erunt angeli simul cum sanclis omnibus: tunc singulorum vitæ discutientur discrimina, et merita apparebunt. Semper tuba illa terribilis vestris perstrepat auribus: Surgite, mortui, venite ad judicium. Ecce rex in manu potenti venit: a cunctis vult exigere rationem, certe de cogitationibus minimis, certe de levibus et otiosis verbis. Si reddere de singulis rationem paratæ non eritis, projiciemini in carcerem exteriorem: audietis a judice : Ite, maledictæ, in ignem æternum paratum diabolo et angelis ejus.

CAPUT XXXI.

De abjectione exquirenda in vestibus. Heu cor infelicissimum, mens infortunatissima, quæ diem judicii tam horrendam non meditatur quotidie et si meditatur, fatuissimum, si appetit quidquam de sæculo et pompis ejus. Nullo vos die, nulla vos bora transeant hæc omnia. Quilibet paries domus, quilibet angulus, vestris demonstretur in oculis, ista die depictus. Si hæc non prætermittatur lectio: tunc abjectio vestium, cujus tædet mulierculas fatuas, vos delectabit. Tunc rusticanus et abjectus pannus, purpuræ præponetur et bysso. Tunc crassa et rudis velamina capitis æstimabuntur ex sericis. Certe tanta erit deformitas in melotis, tanta grossities in cucullis, caputia tam rudi artificio praeparata, quod si hic forent sæcularium, indumenta, artificum panoi brevi tempore periret omuis industria.

Ista, charissimæ, decent monachas : non strictis manicis, pretiosis et compositis pannis, subtili velamine velatis superciliis, cor meretricum non tam prætendere quam habere. Non tales existimo monachas, sed pessimas meretrices, et scortum vilissimum. Non est enim opus cadaveribus mortuorum pretiosis et compositis ornamentis in sepulcris. Monumenta non indigent talibus, monasterii lapides non appetunt gloriam vestium, quæ sine peccato

C

Conjugatæ et viduæ quæ manent in sæculo, circa plurima, circa laboriosa sollicitæ sint : quotidie circa frequens ministerium occupatæ cum Martha salventur per opera pietatis, Jesu ministrantes in paupere, frangant esurientibus panem suum: egenos et vagos domum inducant: cooperiant nudos, insistant misericordiarum operibus proculdubio tam fructuosis et bonis, quod impossibile est quod Deum non placent iratum. Colligationes impietatis dissolvant et fasciculos dissolventes, et omne onus dirumpant.

Vos autem, charissimæ, quæ meliorem partem, immo optimam elegistis cum Maria, sedete continue secus pedes Jesu, sacrarum Scripturarum volumina sacris revolvendo lectionibus. Lavate ejus pedes assiduis compunctionis et gaudii, charitatis ac devotionis lacrymis, contemplationis intenta dulcedini. Capillis extergatis, terrenorum omnium superfluitatem per eam expellentes de corde. Audiatis de ore Jesu verbum quasi gladium anceps pertransiens corda scindens compagem membrorum usque ad divisionem spiritus. Hoc verbum dulce erit faucibus vestris super mel et favum. Hoc verbum per quod D facta sunt omnia : hoc verbum quod centurionis poscebat devotio, ut sanaretur puer ejus. Hujus verbi dulcedinem solum norunt, qui audiunt. Hoc verbum audire non possunt somnolenti et ignaviæ dediti.

Quapropter, charissimæ, volo vos singulis noctibus brevi et duro stratu jacere in cellulis vestris : non in plumis et mollibus, sed aut in paleis aut straminibus, sive in ligneis potius capsis quam lectulis : ut et membra domata, potius stratum horreant quam affectent: potius somni imminentis quietem magis compellat necessitas quam voluntas. Sic ob duritiem brevis et levis occupet sopor, quod non sit fas solitis illusionibus noctium, mentem sopitam torqueri.

A modum, aut orandi, aut legendi sacra volumina, sive aliter operandi quæ sancta sunt. Deinde doct puellulas novitias de evangelica vita, de sanctis moribus, de officiis domus, de reguloribus disciplinis usque ad refectionis horam instruant. Præparentur et interim cibi, quibus corpora refocillentur ad pœnitentiæ jugum.

CAPUT XXXIII. De matutino et modo dicendi divinum officium. Ad matutinas excubias media nox vos præparet. Nullam ex vobis dormientem reperiat campanilis sonitus. Non ignoretur an fuerit ob soporem : sed potius ob contemplationis extasim. De cellulis oratione præmissa, mediæ noctis summa quiete ad ecclesiam singulæ sorores advenientes, sponsum dilectum matutinis excitent laudibus, ut exsurgat in earum auxilium. Sic distincte alternatim psalmi lectionesque sacræ proferantur, ut ob collisiones et hiatus ac barbarismos, ad risum non provocentur angelici spiritus. Sic semper moderatus, attentus, quietus, et suavis sonus in vocibus, ut nulla pompa, nullaque carnalis delectatio habeat locum in divinis præconiis summa devotio, crebra suspiria et lacrymas fundat.

B

Nullo umquam detur otio animus, ne quando cogitationes et motus, mentibus titillent illicita: quod si aliqualiter insurgere inceperint, statim elidar tur in semine, ne crescant zizania cum tritico: aut laboribus aut operibus manuum quidquid male concipitur, evanescat. Adeat sanctam sororem ut locutionibus sacris projiciatur immundum. Tutissimum valde est fidelem et justum habere amicum: cui quidquid arcano cordis sinu latet, protinus reseretur. Non enim in suis sæpe potest homo negotiis rectum habere judicium.

Adveniente vero refectionis hora, qua reddere corpori debitum natura compellit: diebus communibus laudes Tertiæ et Sextæ horarum prius Deo devote solvantur. Postmodum cum omni modestia, benedictione ab abbatissa præmissa, cibum sumant, parsque ministret. Postquam vero cæteræ comederint, et ipsæ quæ ministraverant, comedant, et sibi ministretur ab aliis. Cum vero jejunii tempus refectionem tardiorem effecerit, sacra mysteria Missæ, Tertia et Sexta et Noua præveniantur: cæteris diebus post refectionem Nona dicatur hora statula, cum jam sol in medio gyro diem exhibet me

Sic morositas, sie velocitas teneatur in modo : quod nec fastidium, nec impeditio linguæ possit oriri. Nulla umquam verba quantumcumque utilissima proferantur inter psallentes: sed illud in mentis arcano, summa cum diligentia ruminetur intrinsecus, quod pertractatur extrinsecus. Nullius est meriti orare divina officia verbositate: et misera mente quæ extrinsecus imminent, vagando circumire. Expletis vero laudibus matutinalibus, nec tunc somnus arripiat ne differatur quid sponsus petitionibus sponsarum respondeat. In capitulo mox attentis et devotis sororibus, sanctorum librorum devota lectio de voluntate Domini sui pandat quidquid agendum sit. Et sic cedant illusiones: et dæmonum C dium. phantasmata, quæ dormientes illuderent. Illico lectioni alia succedat brevissima lectio, de his quæ ad apostolicæ vitæ instructionem pertinent, qualicumque stylo præsenti opusculo pertractato: ut sic singulis diebus quasi quodam bolo pia mens depasta, dulcedinen appetat nec retardetur fastidio, et de modicis eximia cogitet. Sequantur lectioconfessiones criminum in regularibus disciplinis coram abbatissa domus et cæteris sororibns.

nes,

Prodantur in publicum quæcumque gesta sunt contra regulares observantias et obedientias, ut jam nullatenus quidquam inemendatum et impune pertranseat, nec lateat matrem et sorores uniuscujusque conditio: quatenus et verecundia et discipli- D na quam mater imponit circa futurum tempus unaquæque reddatur astuta. Extra vero capitulum aliquid de his umquam qualicumque verbo vel nutn proferre, sit anathema. Hoc itaque fine nox sancta clausa discedat.

CAPUT XXXIV.

De ordine dicendarum horarum primæ, tertiæ, exlæ et nonæ.

Cum laudibus Primæ dies salutaris incipiat: quibus expletis, sacræ Missæ mysteria ob sponsi præsentiam, sponsarum corda lætificent, charitatis inebrient populo, [devotionis et fidei satient pabulo in convivio salutari. Sit postmodum unicuique com

CAPUT XXXV.

De cibis et ordine comedendi. Quando enim vos ad refectionem hora debita adunaverit, in cibis vestris minime refulgeat cocorum industria. Non ciborum nobilitas appetitum moveat, sed fames: non apponantur incitativa libidinum, sed quæ possint famem exstinguere : aut legumina, aut olera condiantur in oleo, Carnes vero solum sint ex licentia abbatissæ indultæ debilibus et infirmis: alioquin cujus sint saporis, ignoret coenobium. Ova et lactentia post jejunia debilitatis sororibus et præcipuis festivitatibus permittantur ex gratia.

Karo sciantur quæ in aquis oriantur et vivant, nisi parvi pisciculi. Gulæ horridum scelus, genitrix luxuriæ, et castitatis carnifex, cum Dei ancillis nullam habeat sortem. Ideoque tanta sit in sumendo sobrietas, tanta talisque parcitas ut venter potius conqueratur quam gaudeat. Non egeat in digerendo stomachus medicinis ructus potius vacuatio quam nimia repletio inducat. Nec cinguli ampliatione sit opus ut et sic mens a Dei meditationibus minime retardetur per crapulam, et corpus non egeat medicinis. Sit semper ordinata et composita in suo modo comestio. Non sit in sumendo lerculo talis velocitas faucium, et tam velox masticatio boli, quod merito de ingluvie aliqua possit oriri suspicio. Non tam in comestione cibus, quam turpis modus reprehendendus est. Sæpe etenim in fabis et panibus

dentia injiciat, et improvisio doceat.

hordeaceis nimia aviditas grande peccatum causat. A habere virtutis, quod indiscretio facit, quod impruNequaquam avidi et vagabundi oculi per discumbentes huc illucque vagando, hanc vel illam magis vel minus denotent comedentem. Non prandentium numerus animum occupet uniuscujusque.

CAPUT XXXVI.

De sobrietate et jejunio.

Vinum quoque, in quo est luxuria, sponsis Christi tamquam venenum suspectum sit. Potius stomachi languor, et afflictæ naturæ debilitas consulat, quam delectatio aut ingluvies. Quod si sumere cogit pene ipsa necessitas: tunc aut sic debile vinum, aut sic aqua permixtum præbeatur in potum, quod nequaquam ex fumositatibus repletum caput, ridiculosa aut puerilia verba depromat. Sacrilegium reputatur ebrietas, in femina præcipue, sed infinito plus in Domini sponsa. Noe denudatio verendorum, et Lot incestus ob ebrietatem, vos`cautas instituat, vos semper reddat timidas semperque suspectas. Vere credatis quod ignem portat in gremio, qui assiduo utitur vino.

CAPUT XXXVII.

De lectionibus ad mensam.

Sic dulcia sano palato eloquia Domini sunt, quod numquam degustata fastidiunt. Semper novos generant præ suavitate et dulcedine appetitus. Vos semper ea degustare decet. Nullo umquam tempore vobis est ab oratione cessandum. Semper vos orare Apostolus instruit, quæ non pro carnis illecebris vacare ad tempus obligamini velut conjugatæ. Ideoque semper pro posse oretis: ut dum corpus saginatur cibo, saturetur anima lectione. Non est fas etiam sæcularibus simul cibum terere, et inania verba Bructare.

Nequaquam, quæso, inter mortuas corpori, quæ omnibus voluptatibus se abdicarunt pro Christo, de gulæ horrendo facinore, et ebrietatis immunditia sermo etiam minimus habeatur. Ventris ingluvies et ebrietas, tam animæ infirmitatis, quam corporis, causam et materiam tribuunt. Ideoque medicinale jejunium omnem auferat languorem, omnem tribuat virtutem et gratiam. Hoc vos legislator edoceat cui lex non datur priusquam jejunium qua- C d.agesimale perficitur. Elias in fortitudine subcinericii panis, jejunus per quadraginta dies perrexit ad montem Dei Oreb. Quid vero virtutis contineat sacrum jejunium, a vestro investigemini sponso : qui quadragenario peracto jejunio, tentationem diaboli vicit. Viri Ninivita non sileant, qui jejuniis commune evaserunt exitium, et irrevocabilem Dei mutaverunt sententiam. Hæc vos, charissimæ, imitamini: sed assequamini sapienter, ne dicatur a Domino: Non est hoc jejunium quod elegi.

Castigate membra vestra, sed nolite interficere. Non causet jejunium verecundiam, ut scandalum sit cæteris non dolore capitis et debilitate corporis sacræ omittantur lectiones, nec orationes deficiant, ne necesse sit contemplationes deserere. D Unaquæque suæ salutis per jejunium sibi medelam adhibeat. Frangatur corpus jejuniis castigetur in cella verberibus. Si quidquam concupiscit illicitum, multiplicentur abstinentix, adhibeantur gravissimæ disciplina: donec sic humile, sic benignum fiat, quod nihil sibi vendicet noxium, nihil exigat quod non vultis. Erigatur domina, principetur in omnibus: subjiciatur, suppeditetur et conculcetur ancilla. Quod si iterum atque iterum erigit se contra dominam, ejiciatur ancilla, denudetur, fatigetur et humilietur ad votum. Si vero quietum corpus ultra vires, ultra condecentiam velitis exasperare, indignatum vos in foveam dejiciet indiscretas. Nil quippe potest

Sacram de veteri Testamento, et de novo, sanctorum gestis et dictis, singulis hebdomadibus deputata soror comedentibus lectionem legat. Tunc uniuscujusque mens sobria intenta sit dulcedini verbi Dei, suspiret anxia, cum propheticus aut historicus sermo Dei sævitiam monstrat in pravos. Gaudio repleatur immenso, cum benignitas Dei annuntiatur in bonos. Respiret spes, cum erga poenitentes indulgentiam posse exhiberi monstratur promisso vel facto. Erigatur fides, cum in promissis Deus fidelis ostenditur. Charitas accendatur, cum tot privilegiis et muneribus ex Christi nativitate, et ejus vita et passione ac resurrectione, nostra dotatur humanitas, atque nostra vilitas sublimatur. Non resonent verba, sed gemitus: non risus et cachinnus, sed lacrymæ. Non occupentur manus incisionibus inutilibus sed ex recordatione criminum tundantur pectora. His enim frenis agitata sæva gulæ rapacitas sobrietatis non excedit limites: foribus ventris non aderit crapula: demum æstuans libido non nocebit quidquam.

CAPUT XXXVIII.

De operibus sororum post prandium. Sumpto denique cibo, nec tunc adeundum est fabulas, sed Christi exemplo, cum Dei laudibus ad gratiarum actiones consurgant, Deoque in ecclesia hymnos persolvant. Deinde cum omni silentio, ut sacra lectio lecta proficiat, ut menti inscribantur narrata: unaqueque sigillatim relegat et confirmet, aut in ecclesia de his qua didicit meditetur : quousque simul diebus communibus, post prandium horæ Nonæ, in Ecclesia celebraverint dignas laudes: aut si forte prandium prævenerit hora Nona diebus jejuniorum, quousque campanella in claustro pulsabitur interim si brevitas noctium et temporum conditio et naturæ necessitas exegerit: post aliquam horulam in qua legendum est post prandium, vel orandum, liceat paulisper volentibus quiete potius quam somno corpus refocillare, ut fortius reddatur laboribus.

Post quietem quidem hora Nona decursa vel pulsata campanella, nec quidquam otiosum possit diabolus invenire; ne vanis desideriis pateat cordis

aditus altera sororum libros scribat, ut et manus A get protinus in auxilium sponsæ suæ. Scuto circum

dabit eam, ne jam timeat a timore nocturno. Et cadent statim a latere ejus mille, et decem millia a dextris ejus nec appropinquabunt ad eam. Postremo angelis suis mandabit, ut custodiant eam in omnibus viis ejus, ne forte offendat ad lapidem pedem suum.

CAPUT XL.

labore, et mens divino repleatur pabulo. Suat altera cucullas sororum, et tunicas et melotas. Plantas olerum plantet altera in bortulo, ut crescentes vobis præbeant escas. Altera semina jactet. Irrigentur areolæ, ut seminibus aptæ fiant. Inserantur fructiferæ arbores infructuosis; ut ars vim repellat naturæ. Ex his resurgat mens propter visibilium horum inspectionem ad meditandum de invisibilibus Dei : oriatur admiratio divinæ potentiæ in semine, quod ex sic parvo, sic arido, tantæ magnitudinis et viriditatis, et pulchritudinis creatura formetur. Ex admiratione crescat devotio, ex devotione elevatio mentis ita ut jam ipse hortulus fiat oratorium, et creaturæ insensibiles creatoris magnitudinem prædicent. Sed cavendum est potissime, ne manus ves- B incendium, non vult ut ardeat. Ista decent miserritræ quidquam contingere audeant, quod vanis usibus

possit aptari.

CAPUT XXXIX.

De horis vespertinis, et Completorio.

Serpens morum, omnis otiosus sermo expellatur de medio vestri. Numquam risus, numquam cachinnus cor vanum pronuntiet. Sic sancti, sic pudici sint actus corporis cuncti, ut mentis sanctitatem exponant. Homo nempe exterior, interioris index est. Sancto vos in labore, sancto vos in opere debellantes diabolum, vespertina hora reperiat ; qua in Ecclesia sanctis Deus laudetur officiis.

Si festivitatis celebritas, si nimia debilitas communem conulam brevemque refocillationem corporis potius quam ad delectationem paratam indulserit: C vespertinæ laudes Deo tempestivius persolvantur quam cæteris jejuniorum diebus ut nec etiam debitæ laudes in ultima hora diei, vel omittantur, vel in aliquo detruncentur ob cœnam. Post peractam cœnam, vel si omittitur post aliquam horulam, juxta exigentiam temporis ad ecclesiam sorores campanella vocet: ubi vel de sanctorum gestis vel de aliis mirabilibus Dei lectio devota dicatur. Cui succedant Completorii laudes ut ex his roboratæ mentes divino pabulo, nocturnis phantasiis occultisque fallaciis diaboli occurrere non formident, nec timeant dimicare et sic a divinis obsequiis exortus dies, divinis finiatur in laudibus.

Post Completorium vero nihil aliud quam silentium sentiatur, ut sorores quieta semotæ totaliter D corporeis sensibus quæ in præterito tempore divinis audierunt lectionis, ruminent mente, et restringant in corde. Hæc meditans unaquæque suam cellulam adeat, benedictione matris suscepta, et religionis habitum gestans, ut si natura exegerit se in stratu ad quiescendum componat. Si vero dormientem dæmon insequi cœperit quam vigilantem metuerat, si illusiones immiserit, si turpia cogitatui opposuerit, mox ut Dei sponsa persenserit, exsurgat, cedatque ignaviæ et sopori velox excubitus. Inde protinus horrendum et tremendum diabolo signum crucis opponat, sponsi dilecti invocet auxilium, et sponsus zelotypus, qui nimio zelo sponsam custodit, exsur

De charitate servanda erga infirmas sorores. Balnearum mollitiem, caro sponsæ Dei non suscipiat. Harum usus castis corporibus non competit. Satis nos ipsi experti quotidie quantus in membris nostris libidinis ignis exurat, sentimus, etiam si ignis fomenta auferantur pro posse. Nimis est demens et fatuus, qui materiam præparans igni ad

mas mulierculas, cum periclitantur naufragio partus. Tamen si extrema necessitas infirmanti consuluerit, servato omnis pudicitiæ honore, cum omni modestia fiat. Alias in servis Dei talia cogitare sit nefas. Summopere servetur in vobis, ut erga infirmantes sorores, cum omni sollicitudine, omnis exhibeatur cura hospitalitatis, et præbeantur integræ et totius pietatis obsequia. Si periculum exegerit, medicum sobrium et pudicum, et omni suspicione carentem, protinus consulant: ét quæ mandaverit sanitati congrua, omni domus necessitate postposita, benigne fiant. Si vero desunt necessaria: vendantur quæ monasterii sunt, ne temporale aliquod misericordiarum impediat opera.

Nulla lex escæ, vel potus aut stratus astringat infirmam vel debilem. Tamen sollicite cavendum est ne ingluvies gulositatis sub infirmitatis velamine, sua commoda quærat, et ne infirmitas sub specie sanctitatis, corpus abstinentiis conterat ultra vires, ne corpus duplici fractum stimulo, apud justum judicem deficiens, impium criminetur cœnobium et homicidam. Deputentur custodes infirmantibus discrete et sanctæ sorores, quæ sollicitæ præcaveant pericula, quæ imminere possunt infirmis ne quid aliqualiter contingat adversi. Onera, quæso, non aggravent servitrices. Semper Christum cogitent in infirma sorore latentem: semper se cogitent posse in futurum talibus indigere. Semper lex illa naturæ astricta teneatur sinu mentis, hominem debere aliis id exhibere, quod ab ipsis ipse deposceret. Non inficiat, quæso, hospitalitatis opera murmur, sed quod fieri decet, cum omni mansuetudine fiat, juxta Apostolum dicentem: Hospitalitatem sectantes, invicem in charitate sine murmuratione.

CAPUT XLI.

De auctoritate Episcopi et præpositi, circa observationes ordinis.

Ecce vobis, mea domina Eustochium, et cæteræ dilectissimæ filiæ Christi, apostolicam vitam rudi et crasso stylo his chartulis scriptam, senex pater et propinquus jam morti, utpote centenarius in ætate, devoto affectu transmisit. Hoc speculum æternum, per hoc ænigmate in præsenti vita, felicitatis viam

unaquæque filiarum, assidua meditatione cernat. A tur defectus, quæ aliquando correctione non egeat. Non causet grossities corticis, medullam requirendi contemptum. Non imperitus et rusticanus sermo fastidium generet. Talia decent poeticas fabulas. Non est opus pietatis et totius veritatis legi rhetorum pompis. Hæc omnia juvenum intersunt. Ex bac singulis diebus velut ex delectabili ferculo, singulorum vobis sumite bolum. Hunc non transglutiendo, sed magna morositate masticando, hinc inde transferte per ora, ut sentire valeatis dulcedinem. Fateor enim vobis quod ex his quæ scribuntur, si sedula sit meditatio, exsurgent vobis talia, qualia lingua humana non novit, quamquam et hoc imperfectum sit opus. Nulla enim tam sancta, tam justa, et diu provisa est constitutio, quæ in futurum plurimos non patia

Propterea si quid in hac normula apostolicæ vitæ et religionis, dispensatione, correctione, vel immutatione indiget, episcopo vestro, aut præposito vestro presbytero sancto committo, ut secundum plenitudinem Spiritus sancti dispenset, mutet et corrigat. Sic itaque, charissimæ filiæ, sanctos vivite dies. Sic Christo nuptiali fœdere copulatæ, ut non vacua lampade paratas vos semper media in nocte cum venerit sponsus vocaturus ad nuptias inveniat, nequaquam vobis per exteriora quærentibus oleum, ne tamquam fatuis ex tarditate, thalami negetur introitus. Senectutem vestri devoti Hieronymi sanctis vestris juvate orationibus.

ADMONITIO DE SEQUENTI OPUSCULO.

Primus supposititiis Hieronymi scriptis Canones istos Pœnitentiales Martianæus adjunxit ex ms. codice S. Andreæ prope Avenionem, qui annos, ut ipse ait, 400 refert. Excerpti autem sunt, quod nemo statim non sentiet, ex variis Canonum compilationibus: conveniuntque interdum zarà dei cum iis decretis, quæ falso etiam Eutychiano papa ascribuntur, tum his quæ alii Pœnitentialibus, quos vocant, libris complexi sunt. Non perdet operam qui hos comparare cum illis, quorum sane ingens est numerus, velit. Martianæus inquit, Canones isti multis indigent animadversionibus, et castigationibus: hos vero, prout in ms. codice inveniuntur, descripsimus hoc loco, castigatis solummodo exscriptoris antiqui erroribus non paucis. Neque vero Canones id genus sunt tanti momenti, ut diligentius a nobis expendendi ac notis illustrandi digni habeantur.

CANONES POENITENTIALES.

De ebrioso Episcopo et de Presbytero et Diacono. Bluerit, et non potuerit, I annis poeniteat. Si quis Si quis episcopus, aut aliquis ordinatus, in consue- nolens homicidium fecerit v annis poeniteat, I ex tudine vitium habuerit ebrietatis: aut desinat, aut de- his in pane et aqua. Si quis occiderit episcopum vel ponatur. Si monachus per ebrietatem facit [Suppl.vo presbyterum, regi dimittendum est judicare. Qui mitum], xx dies poeniteat. Si presbyter aut diaconus per occidit monachum vel clericum, judicium episcopi ebrietatem vomitum facit, XL dies poeniteat, abstinens est. Arma relinquat et Deo serviat, vel xi annis sex dies pœniteat. Si vero pro infirmitate, aut quia poeniteat. Si quis occiderit hominem per iram, x longo tempore se abstinuerit, et in consuetudine non annos pœniteat. Qui vero propter vindictam patris erit ei multum bibere, vel manducare, aut præ gaudio vel fratris, annis poeniteat. Si composuerit pain natale Domini, aut in Pascha, aut pro alicujus rentibus, dimidium spatii. Si quis laicus occiderit sanctorum commemoratione, et tunc plus non ac- alterum odio, si non vult arma relinquere, vii annis cepit quam decretum est a senioribus, nocet. Si poeniteat sine carne et vino. Si quis cum rege in episcopus jusserit, non nocet illi, nisi ipse similiter prælio hominem occiderit, XL dies pœniteat. Si faciat. Si laicus fidelis per ebrietatem vomitum facit, mater filium suum occiderit, xv annis, et numquam xv dies pœniteat. Qui vero inebriatus contra Domini mittet nisi die Dominica. Si paupercula occiderit interdictum, si vomitum satietatis habuerit, vi dies filium suum, vII annis pœniteat. Si quis aliquem per poeniteat in aqua, vel xx dies sine pinguedine. Si iram percusserit, et sanguinem fuderit, aut debililaicus sine vino per nequitiam inebriat alium, XL taverit, solvat ei opera, et medicum quærat. Et si dies pœniteat. Qui per satietatem vomitum facit: laicus est, XL dies pœniteat in pane et aqua. Si clein. pœnit. Sicut sacrificio, vi dies. Si infirmitatis ricus, duas quadragesimas. Si diaconus, vi menses. causa, sine causa est. Si quis homicidium fecerit Si presbyter, unum annum integrum. Parvuli se inepiscopus, xv annis poeniteat et deponatur, et vicem percutientes, vir dies poeniteant. Si vero adocunctis diebus vitæ suæ, peregrinando finiat vitam lescentes, XL dies. Si quis infantem suum oppresserit, suam. Presbyter xn annis poeniteat, I ex his in III annis pœniteat, unum ex his in pane et aqua, et pane et aqua poeniteat et deponatur. Diaconus x, abstineat se a luxuria tempore pœnitentiæ. Si quis I ex bis in pane et aqua. Clericus vel laicus vn conceptum mulieris deceperit, annis poeniteat ir, annis in pane et aqua, et ad honorem sacerdotii unum in pane et aqua. Si qua mulier abortum volunascendere non præsumat. Si vero bene egerit pœni- tarie fecerit, annos pœniteat. Si nolens, I quatentiam, reconcilietur. Item si quis ad homicidium dragesimas. Mulieres quæ fornicantur, et partus suos faciendum consenserit, et factum fuerit, vi annis necant, et illæ quæ agunt, ut conceptos excutiant, pœniteat, tres ex eis in pane et aqua. Si autem vo- D antiqui constituerunt usque ad exitum vitæ; nunc

[ocr errors]

PATROL. XXX.

14

« ElőzőTovább »