natione carnali futura enuntians ei, et cum Jacob luctatus est et quemadmodum humana fragilitas capere poterat, condescendens infirmitatibus omnium, diversorum genera approbat, aliis in gloria, timoris omnium causa, aliis in humilitate, eminentis ejus bonitatis agnoscendæ. Si ergo sempiternus Filius de Patre est genitus, quippe et omnia sciens, omnia potens, et omnia salvans, omnia continens, judicans, creans cum Patre semper et Spiritu sancto, accipe igitur quod creatura Deus verus non potest esse, neque creatura creaturam salvare, dicente Scriptura: Et coluerunt, et servierunt creaturæ potius quam Creatori, qui est benedictus Deus in sæcula (Rom. 1, 25). Vides igitur, quod paganitatis est hoc magis Unde Ariani Salvatorem videntes in carne, putave- A sciens, et Adæ in paradiso visus est, et in prædestirunt ejus divinitatem talem esse qualem et carnem, passibilem, et mutabilem, convertibilem, comprehensibilem, et quasi formidantem, et quasi nescientem omnia, et proficientem ætate et sapientia, et nihil facientem ex se, et subjectum, et orantem ad Patrem, et gratias agentem, et edentem, et patientem, et lacrymantem, et gementem, et quiescentem. Et postremo quæ sunt creaturæ propria, hæc carni creatæ Salvatoris ascribenda sunt utique, non divinitati, quia dicitur in Scriptura Deus et homo. Quia ergo propter nos et homo dicitur, non debemus quæ sunt carnis Deo ascribere, et quæ sunt Dei, carnis æstimare propria.Si quid igitur minus, aut inæquale, aut impotens dicitur in Scriptura, aut subjectum, aut humile, carnis ejus est assumptæ. Quia vero na- B quam Christianitatis? Et quod non tempore est natus est de carne, et quia cum hominibus triginta et plus annos conversatus est, et vere habebat pati : et ideo et verus homo propter carnem accipitur, et verus Deus incarnatus est, in carne passus natura passibili, non deitatis. Hæc enim quæ pati debuerat caro hominis transgressoris, pro hominibus pati dignatus est Deus per carnem passibilem ut et divinitatis ejus inenarrandam potentiam in re visibili prædictam sentiamous: et bonitatis ejus divitias, id est, per passionem, remissionem peccatorum credentes in eum consequamur. C II. Quale est igitur malum hoc, ut audeat quis gratiam Domini nostri Jesu Christi, quam pro nobis fecit se humilians, ut nos exaltemur, humanis sensibus et voce hæretica, non solum non intelligere, insuper etiam periculosis blasphemiis, et ad irritum eam adducere, atque ultro ei adversari, dicente Scriptura: Scitote enim gratiam Domini nostri Jesu Christi, quoniam dives cum esset, propter nos pauper factus est, ut nos ejus paupertate divites existamus (II Cor. VIII, 9)? Absit igitur in Filio Dei aliquid plus minusve, aut in loco, aut in potentia aut in scientia, aut in æqualitate, aut in tempore, aut in subjectione cum dicitur, hæc ut divinitati ejus, non carni ascribantur. Si enim plus minusve aut tale aliquid invenitur, excepto hoc, quod genuit Pater Filium, et excepto hoc, quod Filius non a semetipso natus est, sed de Patre natus est proprie, non in tempore, sed semper, non aliunde, sed de sua substantia: forte sccundum verbum eorum, aut invidens, aut impotens D Pater putatur, insuper etiam et temporalis agnoscitur. Et cum aperte hoc vetet Scriptura et exsecretur: quomodo temporalem Deum, quemadmodum Gentiles venerantur, ipsi etiam similiter adorant? Nam si temporalis est, nec verus potest esse et si non verus, nec potens omnia. Et quid jam huic tali Deo credendum est, qui erat aliquando, quando non erat, et ex nihilo natus est, dicente Scriptura: Si audieris me, Israel, non erit in te Deus recens (Psal. LXXX,9)? Si ergo Deus recens, non debet verus credi. Si autem sempiternus: quippe hic sempiternus Deus erat, qui loquebatur in omnibus sanctis, et legem dedit Moysi in monte Sina, et omnia potens, et omnia tus, sed semper natus erat de Patre, dicit Apostolus beatus Invisibilia enim ejus a creatura mundi per ea quæ facta sunt, intellecta conspiciuntur, sempiterna quoque ejus virtus et divinitas (Ibid., 20). Vides igitur, quod Christus Filius Dei est, non temporalis, sed sempiternus? Quod de substantia divina Patris natus est semper, ipse ait Salvator in Evangelio: Quod nascitur de carne, caro est : et quod nascitur de Spiritu, Spiritus est, quoniam Deus Spiritus est (Joan. III, 6). Et quod verus est Filius Dei, dicit Scriptura: Erat lumen verum, quod illuminat omnem hominem venientem in hunc mundum (Joan. 1, 9). Et iterum ipse Evangelista beatus Joannes: Hic est Jesus Christus Deus verus. Et quod semper erat, ait ipse: In principio erat Verbum et Verbum erat apud Deum, et Deus erat Verbum (Joan. 1, 1). Et quod omnipotens est Filius omnium creator, ait ipse Evangelista beatus: Omnia per ipsum facta sunt. Si ergo omnia per ipsum facta sunt, visibilia et invisibilia: quomodo dicit ante passionem Salvator, quod de die et hora nemo novit, neque angeli cœlorum, neque filius hominis nisi Pater? Attendens igitur vides, quod propter utilitatem hominum, dixit se nescientem præfinitionem, ne negligentiores efficiantur homines. Nam et humilitatis suæ causa hoc dixit propter carnem passibilem, quia quasi, homo hominibus videbatur, et causa utilitatis omnium tacuit: res quidem gerendas in sæculo annuntians atque enumerans, diem autem et horam non eis aperiens. Quod ergo pro utilitate nostra tacuit, et se humiliavit, non debemus ultro ei esse ingrati et non solum non intelligentes, insuper etiam Judaico more, et hominem æstimantes, ejusdem ætatis et ignorantiæ et impotentiæ participem judicantes quomodo Judæi. Quod non divinitas naturaliter patiebatur, sed caro, ipse ostendit Judæis, dicens: Solvite hoc templum, et in tribus diebus ego suscitabo illud (Joan. 11, 19). Et cui hoc dubium est, quod Deus hoc dicebat, id est, Filius Dei æternus, Verbum vivens Patris, et sapientia Dei, et virtus Dei æterna et sempiterna, et imago Dei invisibilis, ab invisibili natus, non factus? Facta autem est caro et plasmata, in qua Deus erat, quam et indutus erat propter invisibilitatem et impossibilitatem visionis tem vobis dixi, quoniam ille de meo accipiet : quia omnia quæ Patris sunt, mea sunt. Si igitur ea quæ Patris, ea Filii sunt, et omnia quæ Filii sunt, ca omnia Spiritus sancti sunt, nihil ergo in omnibus deest Filio, quod non attineat ad ejus potestatem, nihil qued non ab eo factum sit, ct ejus nutu ac moderamine non regatur. Cum ergo omnia Filius habeat in potestate, in omnibus nihil ci deest. Horum igitur omnium habet potestatem et Spiritus sanctus, quorum et Filius. Sic enim dicit de Spiritu Salvator: Ille judicabit mundum et convincet, et docebit de peccato et de justitia, et de judicio. De peccato quidem, quod non crediderunt in me : de justitia autem, quoniam vado ad Patrem meum : de judicio au nostræ. Neque enim intrinsecus erat solum, sed ex- A non imparem : solvit interpretans, et dicit : Ideo au- arbitratus est cum esset æqualis Deo, sed semetipsum scatur. (Joan. xvi, 8 seqq.). Vides igitur quod Spiritus sanctus annuntiat Filium, et docet de Filio : et Filius de Patre et Spiritu sancto: et Spiritus sanctus docet de Patre et de Filio? Trinitas igitur quia vera est, inenarranda est, invisibilis est, omnipotens est, sese prædicat, sese annuntiat diguanter omni creaturæ, visibili et invisibili, non valenti dignanter, aut narrare, aut mirari, aut comprehendere, aut investigare, aut quemadmodum est humanis eam sensib: s occupare. Constat igitur infirmari hominem, sanctæ venerandæque Trinitatis in enarranda gloria, majestate, aut potentia. Hujus igitur vim Trinitatis narratio gloriæ si excedit, quanto magis frustra buntur, qui audent inter Patrem et Filium, et Spiritum sanctum, aut locum, aut tempus, aut aliquam causam humanam ponere: qui non solum quid sit Deus non intellexerunt: sed nec etiam quid sit homo attendere potuerunt? Nihil ergo in Trinitate subitaneum, nihil nuperrimum, nihil temporale, nihil impotens, nihil minus, nihil inæquale Trinitas veneranda, deprecanda, Trinitas inenarranda, investiganda, incomprehendenda. Et quod invisibilium rerum fides est, nobis dicit Apostolus: Est autem fides sperandarum substantia, rerum invisibilium examinatrix (Heb. x1, 1 ). In hac enim testimonium meruerunt seniores. Et iterum in Evangelio: Deum nemo vidit umquam. Et iterum: Spiritus ubi vult spirat, et vocem ejus audis, sed nescis unde veniat, et quo vada: (Joan. 1, 18; 1, 8). Quod Deus est Spiritus, dicit III. Quid quod et Spiritum sanctum verum Deum invenimus in Scriptura, et de Patre proprie esse, el cum Patre et Filio semper, sed et regnare, et creare, et ubique esse, et salvare, et vivificare, et peccata dimittere, et omnia implere, et sanctificare, et judicare, et docere, et omnia scire, et inhabitare : et quemadmodum Filius Dei, ita et Spiritus sanctus, persona tertia sicut Filii et Patris? Tres enim per. sonæ sunt quibus credimus, vere æquales divinæ, D beatus Petrus apostolus: Ut quid mentitus es Spiri uniusque substantiæ, id est, de Patre Filius, et Spiritus sanctus proprie et vere de Patre Filioque procedit. Primum igitur accipe quod de Patre est proprie Spiritus sanctus, dicente Scriptura: Verbo Domini cœli firmati sunt, et spiritu oris ejus omnis virtus corum (Psalm. XXXII, 6). Et Salvator ait: Cum autem venerit Paracletus, Spiritus veritatis qui de Patre procedit, ille de meo accipiet, quoniam ipse me glorificabit, et veniens annuntiabit vobis ( Joan. xv, 26). Et solvit statim interpretans Dominus, ostendens primum quidem quod persona sit Spiritus sanctus, dicens: Ille de meo accipiet. Et ut ne sicuti servum, aut creaturam, aut Patrem putemus, monstret Patri tui sanclo, Anania? Non es mentitus hominibus, sed Deo ( Act. v, 4, 5). Non dixit Patri et Filio, sed Spiritui sancto. Vides igitur quod Deus est Spiritus sanctus. Et quod ubique est, dicit sanctus Propheta : Quo fugiam a spiritu tuo, Domine? aut a facie tua quo vadam (Psalm. cxxxvm, 7)? Et quod omnia complet Spiritus sicut Filius, ait Propheta: Spiritus Domini replevit orbem terrarum (Sap. xv, 7). Et ita in Actis apostolorum Hæc dicit Spiritus jubens: Separate mihi Barnabam et Paulum in opus ad quod vocavi eos mittere ( Actor. xш, 2). Et iterum Apostoli : Placuit Spiritui Sancto, et nobis (Actor. xv, 28). Et in libro Regnorum dicit Deus in Judæos: Regnave runt non per me, neque per spiritum meum (Ose. viii, 4). A sub finem epistolæ : Necdum annus completus est, Et in Prophetis ita Dominus: Israel concitavit spiri quo principem Gratianum, prodente exercitu suo, ante foeda captivitas, dehinc miserabilior oppressit interitus. Visus autem est doctis criticis, et cum primis Erasmo, Hieronymi stylum æmulatus, ut pote qui ex hujus epistolis ad Heliodorum ac cæteros, sententias quasdam et verba sublegerit. Mihi non imitatus modo, aut anxio, quod fieri amat, Hieronymum vestigio secutus, sed ipsum ferme videtur Hieronymianum ingenium, ac salivam tota orationis serie, con textuque sententiarum referre. Verum hoc est ipsum, quod me magis movet; si enim recte temporum rationes inimus, nondum erat anno 378, ex Hieronymianis scriptionibus tam bene conformando stylo exemplum, neque adeo ipsa dudum laudata epistola ad Heliodorum salis erat, qua cum si præsentem ad præsidium componas, magis argumenti similitudine, et Scriptoris ingenio perspicies convenire, quam sublectis ex illa verbis aut sententiis: quarum etiam splendidiores nonnullæ in ea æque atque ista ex Tertulliani libro ad Martyres videri possunt delibatæ. Porro autem ex aliis Hieronymi scriptis, quæ posteriorum sunt temporum, noster quæ paria habet, mutuo tamen accepisse non potest. Ejusmodi est, ut unum atque alterum expresse laudem, quod ait Hieronymus epist. 20, ad Marceilam, quæ anni est 584, ut si quid forte nescimus sine teste, sine judice in fida aure moriatur: quod noster sub finem cap. 1. totidem fere verbis habet. Tum illud illustrius epist. 128, ad Gaudentium, post annos trigintaquinque, seu 413 data: In Domini sacrificiis mel non offertur, ceraque contempta, quæ mellis hospitium est, oleum accenditur in templo Dei, quod de amaritudine exprimitur olivarum : quæ, ut alia mulla quæ prætermittimus, ita noster expressit, ut cum certum sit ex iis locis desumi non potuisse, duæ unius ejusdemque auctoris epistolæ, si ex hoc licet uno argumento judicare, videantur. tum Domini (Isa. LIII, 10). Et quod habitet in homine Spiritus Sanctus quomodo Filius, dicit Apostolus: Quoniam membra vestra templum sunt Spiritus sancti qui habitat in vobis. Et iterum: Nescitis quoniam templum Dei estis, et spiritus Dei habitat in vobis (I Cor. vi, 19)? Et quod omnia noverit Spiritus, dicit sanctus Apostolus ita: Alii datur per spiritum verbum sapientiæ, alii verbum scientiæ in eodem spiritu, alii fides, alii linguarum genera, alii interpretationes in eodem spiritu, alii gubernatio. Hæc autem omnia operatur unus atque idem spiritus, dividens omnibus sicut vult (I Cor. x1, 7, seqq.). Non dixit, sicut jubetur, sed sicut vult, ostendens non creaturam, sed verum Deum Spiritum de Deo esse, et B omnia posse sicut Filium. Unde ait statim Apostolus: Quemadmodum nemo novit hominum quæ sunt in homine, nisi spiritus hominis qui est in eo: sic et quæ sunt Dei nemo novit, nisi spiritus qui de Deo est. Spiritus enim Dei perscrutatur etiam alta Dei. Vides, quemadmodum omnia scientem Spiritum sanctum, et omnia potentem, et ubique esse, et omnia creasse, et omnia salvare, sancta nobis Scriptura annuntiat. Unde et Salvator in Evangelio, blasphemiam Spiritus sancti, neque hic, neque in futuro hominibus statuit dimittendam, dicens: Ideo dico vobis, quod omnis blasphemia, et omne peccatum dimittetur hominibus blasphemia autem Spiritus sancti, neque hic, neque in futuro hominibus dimittetur (Matth. xn, 31): non utique blasphemiam dicebant aliam Spiritus C sancti Judæi, nisi hoc quod Deus non erat, aut de Deo proprie non est. Nam invenimus quoniam Judæi non audent denegare spiritum : sed in Scripturis animantium scripserit, esse àпoonaaμation, sane ris sicubi legentes, aut creaturam accipiunt, sicut Angelum, aut ipsum Patrem existimant, et tertiam personam accipiunt, aut compositum arbitrantur Deum Patrem, cum sit proprie naturæ Spiritus Pater. Ex his etiam spiritum alterum putant eum consistere et Verbo, cum sit hoc magis rei composititiæ et realis, quam veræ, divinæ, incorporeæ simplicisque. Solet a Judæis hoc sic intelligi, et a paganis interdum. Nobis igitur unus Pater, et unus Filius ejus verus Deus, et unus Spiritus sanctus verus Deus et hi tres unum sunt, una divinitas, et potentia, et regnum. Sunt autem tres persona, non duæ, non una, non secundum revelationem, aut collectionem, aut confusionem, sed semper manentibus personis divinis. Harum fides datur in baptismo, ab his et remissio datur peccati, et vita æterna sine aliqua dubitatione speratur. Huic Trinitati credentes vere sancti et beati patriarchæ, prophetæ, apostoli, martyres, et martyrii gloriam meruerunt, et spem vitæ perennis adepti sunt, et regnum cœlorum hæreditatione non ambigua sortiti sunt. MONITUM IN EPISTOLAM SEQUENTEM. Auctor circa annum trecentesimum septuagesimum octavum scribebat, quod manifestum ex his debet esse D At non ideo genuinum hunc quoque esse Hieronymi fetum pronuntio dicam hac de re latius in præfatione: Scias interim ab his verbis: Pelicani cum suos a serpente filios occisos, etc., quæ interposito spatio sejunximus, non ut Erasmus putabat ab illis, itaque Placentiam te remitto, alterius auctoris, qui de natu nec doctum, nec ad rem quidquam pertinens, et quod videtur errore eorum, qui concinnant codicum paginas, ut alias usuvenit, temere subjunctum. EPISTOLA XVIII. AD PRÆSIDIUM. De Cereo paschali. I. Nulla res (vetus inquit Comicus) tam facilis est, quin difficilis fiat, si invitus facias. Quod si ille rem facilem difficulter fieri invito animo putavit, quid me facere posse existimas in re maxima, et nullius umquam edisserta eloquentia? Nam quicumque volue runt de laudibus Cerei dicere, plenisque, ut aiunt, ventis ingenii sui intendere vela, et quasi quædam pelagi alta penetrantes, vicina abscondere littora: statim in orationis foribus retinet oratorum clamor, florum, pratorumque descriptio, et in modum sonantis auræ molliter verba cadentia, dum describuntur apes, quod sine coitu generantur et generant, quod solæ a concubitu liberæ, natos ore legunt, arte componunt, et quadam ratione vitali, animas apiculis, non de suo inserunt. Præterea Virgilii totus Georgicorum liber profertur in medium, rex advolans agmen inducit, tantoque strepitu diversa narrantur munia, ut militaribus castris interesse te credas. Sed cum hæc audieris sive legeris, laudabis oratoris eloquentiam. Et ut breviter signem, puto A accolæ eremi sunt, cœlestes'illos choros, per eosdem erupisse tramites, iisdem institisse vestigiis. Et ut longam orationem compendio breviem (epistola quippe librum redolere non debet) aut parva aut magna sunt, quæ tibi deserenda suademus. Si parva, non difficile putes parva contemnere. Si magna, majora magnis præmia præparantur. Sed dicis Volo prius paternum rus vendere, et exiguis sumptibus congregatis, sive viaticum viæ sternere, sive in pauperum me alimoniam præparare. Et hic Evangelicam audi sententiam : Si vis perfectus esse, vade, vende omnia quæ habes, et da pauperibus, el veni, et sequere me (Matth. xix, 21). Plures jam anni sunt quod cœpisti servire Deo. Mens Christum se. quens non diu sæculi sustinet onus, nec se patitur te Quintiliani controversiæ recordari, in qua pauper causatur, dolens ob interitum apum, flores ab impotentissimo divite venenatos. Esto hæc jucunda sint, et aurem composito pede mulceant, quid ad diaconum [Al. tacet quid ad diaconum], quid ad Ecclesiæ sacramenta, quid ad tempus Pascbæ quo agnus occiditur, cum accinctis lumbis carnes cum ossibus devorantur : cum tacente episcopo, et presbyteris in plebeium quodammodo cultum redactis, Levita loquitur, docetque quod pene non didicit: et festivissimo prædicans tempore, toto dehinc anno Justitium vocis ejus indicitur? Videsne quam grandia sint? intelligis te difficilia postulare. In eodem quippe momento et prædicanda conscribere, et cur ita prædicata sint docere, omnium difficillimum est. Nam B istiusmodi vinculis alligari. Quin potius timendum, illud pene me præteriit, quod divinis magis quam humanis vocibus disserendum est. Lege Pentateuchum, Instrumentum percurre vetus nusquam in Dei sacrificiis mella, nusquam ceræ usum, sed lucernarum lumina, et oleo fotos videbis igniculos. Quid causer de veteri Testamento? Novos percurre libros. Hi, ut opinor, sunt Evangelia quatuor, apostolorum Actus, Epistolæ, Joannis Apocalypsis. Nihil præter ista; numquid alicubi cereus? Nonne in fine [Al. fide] Evangelii detonantis inter septem candelabra et lucernas aureas, sponsus revelatur incedens? Ad hæc respondebis : Et ego a te fieri idcirco postulavi, quia scivi esse difficile quod petebam. Leviter omnis solvitur quæstio, et par pari refertur sententia. Et ego me idcirco facere debere non putabo', quia rem difficillimam postulasti: attamen ne te causando differam, si coram pariter fuerimus, audies universa quæ sentiam: ut si quid forte nescimus, in tua aure moriatur. Nam qui scribit, multos sumit judices alius in alterius livet ac grassatur ingenium. Ille si unus sermo defuerit, quasi claudam oratiunculam diffugit. Alius si paululum se loquentis cothurnus extulerit, non presbyterum latrabit esse, sed rhetorem. II. Itaque si vis te mihi hoc obligari munere, Placentinas delicias desere, sectare Abrahæ habitum, relinque natale solum, spretisque urbibus ad deserta secede, ut possis orare cum Christo. Erit quidem durus et mucidus, et hordeaceus forte panis. Sed delicatum militem rex non amat. Jerusalem, quæ similam et mel, et oleum manducavit, fornicationis arguitur non quod mali sint cibi, quos paterna indulget clementia; sed quod mollis præliator ad primam statim aciem concidat,et post umbram solem ferre non qucat: post sudarium galeam oneri potius reputet, quam tutamini. Quod si exire cupienti mater obsistit in limine, loquere ei verbis Domini tui : Mater et mea fratres mei hi`sunt qui faciunt voluntatem Patris mei, qui in cœlis est. Si vernaculæ, cum quibus nutritus es, flere, et paterni ruris memoria, ipsius quoque domus anguli, et secreta retinere te cœperint, in quibus infans volutatus es, Jusisti puer, adolescentulus lascivisti : recordare omnes, qui nune C ne dum occasio distribuendi patrimonii prætenditur, dum non vis rem majoris pretii minoris vendere, sit impedimentum in proposito tuo. Decem aliquid emptum est nummulis, vel unum libenter accipiam, dum me ad prælium festinantem nullæ præpediant more. Matthæus sedens ad teloneum audit: Sequere me (Matth. x, 9). Numquid prius ratiocinia supputavit, et reversus domum suorum passus est lacrymas, prædiorumque auctione sollicitus, nequaquam potuit Domini sequi vestigia, nisi mundi se prius onere liberaret? Ille discipulus qui renuntiare parentibus ante cupiebat, voce Salvatoris arguitur. Et certe multum est inter eum, cujus brevis ad domum recursus statim venturi reprehenditur, et te, qui tanto jam tempore, aut non vendis tua, quod cito potes facere, aut non contemnis: sed vides mulia tibi impedimento esse ne facias. III. Cum hæc legeris, ad asylumn Romuli fugies, et Comœdiæ conscendens aram, verba Domini sæ. vientis eludes. Diaconus, inquies, ecclesiam tuto deserere non possum vereor ne incurram sacrilegium, si altaria derelinquam. Euge, meus, plus de te exacturus sum, si ad vitam monachi, clerici aliquid dignitatis accedit: si in apostolico stans ordine, quotidie Christi corpus pia plebi famulatione distribuis. Sed considera, obsecro, satis esse difficile locum Stephani implere vel Pauli, in angelico stare ministerio, et populos subjacentes cadenti desuper veste despicere. Pretiosum est margaritum, sed cito D frangitur, fractumque non potest instaurari. Navis quamvis sit rudis, et solidis confixa clavis, tumentes fluctus tabulata non sentiant: cito tamen si periculose navigat, perforatur et licet plenis ventis lucrosius ad optata perveniat: tamen magis secura sunt quæ tranquilla; et ut apertius loquar, plus te quidem dicis habere mercedis, si in media urbe consistens, monachorum vitam victites. Hæc sunt vera quæ dicis, sed non tam facile explentur opere quam dicto. Ut enim cætera prætermittam, quæ nos ab austeriore vita retrahunt, illud inferam, ad cujus comparationem etiam quæ dissimulaverim, immo timuerim dicere, intelliges. Alius barbam cædit æqualiter et hilaritatem frontis, nitenti desuper hic Nonne B quodam carcere detentus exclama : coma protegit. Tu si paululum, ut nos solemus facere A Illa quotidie cogita, tracta, desidera, et quasi Heu me, rusticani, capillum usque ad cutem persequeris, risum præbebis omnibus. Quod si pulla fuerit tunica, etiam prætereuntium digitis denotaberis. Cave, inquam, ut non strictæ sint caligæ ne crura non candeant. Nisi formosus fueris, sanctus esse non poteris. Aliquis invitat de optimatibus ad praudium, omnes volivis pergunt feriis: certe aut cundum tibi est, aut negandum. Si ieris, aut eisdem vesceris cibis, aut aliis. Si aliis, convivarun offendentur oculi. Si jisdem, perit abstinentia. Quod si ire nolueris, tunc miser in prandio comederis. Ad singulas quasque phialas et delibuta mellis vina potaberis. Alius in tuum vultum cavillabitur, ille incessum ridebit, habitum. Et imitatores forsitan Judæorum hic est, inquient, filius fabri? Nonne fratres ejus et sorores apud nos sunt (Matth. x111, 55)? Ego illum memini ante tot ferme annos illud fecisse turpe, dixisse tarpius. Alius furem clamabit et mœchum, seque sceleris finget fuisse participem. Omnia pariter prandia consonabunt, et in te temulentum convivium dissolvetur. Quod si vilibus abstinueris carnibus, et non crebro balneas frequentaveris, tunc fere per omnes columnas Manichæi tibi titulus ascribetur. Si volucrum edulium refutaveris, et tenellas columbas, crassosque turtures expetenti gutturi durior dominus denegaveris, sacrilegii crimen affigetur. Statimque alent: Ili sunt qui creatorem mundi contemnuut : in usus nostros facta sunt omnia. Audivi, teste Domino, non mentior, quemdam in suam gulam disertum, cum me rumore cognovisset esculentioribus C cœperimus, perpetuæ vitæ januam morbum putecibis abstinere; dixisse: Numquid porcellus ideo factus est, ut togatus in senatu sententiam diceret? Quo videlicet me stultitiæ condemnaret, qui putarem ea quæ sunt in hominum usus creata, non sumere. Hæc et istiusmodi cum vitam in urbibus lacerent bonam, quid facies, frater, in medio? aut vitiis, aut anathemati colla submittes: id est, aut sectaberis quæ sunt adversa continentiæ aut si facere nolueris, ipse damnaberis. Prætermitto crebras salutationes, obsequia matronarum, variasque illecebras, quibus etiam rigidissimi emolliuntur animi, et sireneo cantu ad naufragia pertrahuntur: quod ad speciosas quasque formas oculus sæpe invitus abstrahitur, quod aures obscœna dicta feriunt; nunc illud affirmo, quod etiamsi ista non essent, ad comparationem tam ingentis boni, minora deserere debueras. IV. Adde quod diaconus es, sed abscessu tuo, ecclesiæ damna non sentient. Пelias vixit in eremo. Heliseum Prophetarum secutus est chorus. Pra cursor Domini Joannes nutritus in solitudine, ad hoc tandem descendit ad Jordanis ripas, ut populos argueret confluentes, et pharisæos intelligens, clericos Judæorum generationes vipereas denotaret. Nuper Ægypti deserta vidisti: intuitus es angelicam familiam. Quanti ibi flores sunt? quam spiritualibus gemmis prata vernantia? Vidisti serta, quibus Dominus coronatur. Ille tibi in pectore ignis exæstyet. mus, plenamque victoriam. Quia Scriptura docente cognoscimus, nullum ante vitæ hujus finem plene beatum esse dicendum. Quanti in mediis opibus, et inter infulas consulatus repentina morte subtracti sunt? Nuper imperator Valentinianus, cum adversus Sarmatas, Quadosque propter Illyri vastationem in consistorio savus infremeret, et totius gentis excidium rigidus minaretur, sanguine crumpente discrepuit. Quid loquar de fratre ejus, quem contra regale fastigium Thraciae ignis absorbuit? Necdum annus completus est, quo principem Gratianum, prodente exercitu suo, ante fœda captivitas, dehinc miserabilior oppressit interitus. Et, ut ista taceam, etiam qui communi fine perierunt, post D mortem pari cum omnibus conditione sociantur. Quotusquisque eorum in die judicii minimo de monachis comparabitur? Sectemur saltem mulierculas, sexus nos doceat infirmior. Quantæ divitiis pariter et nobilitate pollentes (nolo enim vocabula dicere, ne adulari videar) relictis facultatibus, pignoribus. que contemptis, id factu facile judicaverunt, quod tu proprio putasti timore difficile? Id de cerci carmine disce. Illud tibi de variis floribus lumen excrna. Esto et ipse apis. Debbora victoriam imitare. Barach tecum Sisaram persequatur, et liberato Israel, Judicum carmen ingemincs, ut Christi mella componas. Si sic lampadem præparas, sponso veniente non dormies, cubiculum regis intrabis. Plura |