stis, surgite, et Deum Salvatorem laudate. Mox A rare; palmis erectis in aera omues uno ore, Анхіabiit. Evigilantes mutua narratione quod viderant liare Deus, clamarunt. Nullus tantæ multitudinis buinvicem conferebant. Confestim se sanitati redditos consenserunt. Protinus velociter surgentes; grandisonis laudibus Deo jubilarunt: qui timentes, si cito redirent, ne Deus illis ingratitudinem imputaret, diebus aliquot remanserunt, et quod illis evenerat, fideliter notificabant.

Nee quoddam memorabile præteribimus, quod Alberto Cenedensi contigit. Hunc dum feroces caperent hostes non capturæ contenti gloria, nec [CLXXVI] aliis satiati flagitiis, contra jus et fas illatis, ignito ferro lumina combusserunt. Orbatus luce sedebat in tenebris repentina privationis querulus, importunus nocte dieque Deum judicem plorando implorabat. Dum consuetudo mali jam verecundiam minueret, a latebris B prodire cœpit, alieno ductus regimine, et non parvo tempore suum sequebatur ducem. Jam erat gravis atque odibilis suis, et sæpe Deum rogabat, ut sibi infelicem vitam truncaret. Cui repente fuit cordi ad S. Zenonis præsidium festinare: tunc a cognatis, et amicis subsidium itineris exigebat. At illi eum amentem vocabant, et ei pro tali petitione insultabant. Omissis reliquis, prævium suum, olim sibi pædagogum, misericorditer rogavit, ut suis cœptis annueret. Mox ille paruit, et quod herus suus vellet, se acturum spopondit. Incipit iter bilaris: sed alii ex suis humaniter agentes, secum profecti sunt. Ductus est ad antrum, in quo prius Zeno quievit. Stratus humi flebilibus modis invoeat, ad quem venerat, ut consueta medicinæ juvamen præberet. Cum Miserere C frequenter iteraret, inopinate circumstantes vidit. Repente se videre clamavit. Cumque qui secum venerant, non crederent, alter alterum præsentabat, et quis esset, et quid indueret, explorabat. Dum index inquisitorum esset, omnes cœperunt plaudere, et Deum et fidelem ejus Zenonem laudare. Hoc audientes tortores illius, ducti pœnitentia, eum audacter aggressi sunt, ut pro ejus amore illis daret veniam, a quo et ipse consecutus est misericordiam. Ille impiger pepercit culpam, nullamque recepit mulctam. Abbatem S. Zenonis adiit et loricam S. Benedicti, ibique per quatuor lustra fideliter militavit.

Neque te silebo, Wezilla dæmone capta, adhuc puella, quo sub teneris membris modo latente, modo furente facta est juvencula. Hæc parentibus debuerat esse solatium, sed erat illis inconsolabile spectaculum: quos dæmon sæpe fefellerat, se exiturum jurans, si ad illius aut illius Sancti duceretur aram. Sic multo tempore spem illorum luserat, et eorum studiosam curam fatigaverat. Sed ea tempestate, qua sanguis Christi Mantuæ inventus esse ferebatur, dum illuc a parentibus duceretur, digressionem ad Zenonis ædem fecerunt: Dum ingrederetur, dæmon atrocius solito puellam concutiebat, velut eurus arbusculam : et ut erat terminus rogatiouum, magnus illuc populus psallendo præcedebat. Qui cum cerneret caput rota. re, capillos volitare, manus et brachia vibrare, pedes saltare, plures viros in una muliercula tenenda labo

jusmodi studii abstinebat. Videres alios pronos orare,
alios misericorditer plorare, alios sacerdotes ad of-
ficium instigare, qua commotione omnis regia into-
nuit. Confestim fortior armatus venit, et a domo
propria abusive eliminavit. O dæmon cum quanto do-
Jore et quam magno clamore et quam sulphureo fœtore
lapsus est! Stetit in medio populi puella, pallida, per-
territa, tremula, fatigata. Vix fari poterat, quæ dudum
omnes voce superabat; pedibus et omnibus membris
vacillabat, quæ dudum fortes viros fatigabat. Aberat ille
qui vexavit, et vires ingentes inspiravit. O quam ma-
gua laus et gloria, et quanta ibi edita sunt præconia !
[CLXXVI] Cum ille iniquus spiritus abiret, circumiens
quem devoret,videt monachum manentem juxta celsam
turrim, quæ tunc ædificabatur, super quem de emi-
nenti pinna lapidem devolvit, et in vertice graviter
vulneravit inde quasi mortuus a fratribus est su-
blatus, et hoc habetur memoriale, quod iam patens
vulnus non fuit exitiale. Protinus velut sagitta præ-
cipitavit se in mensam cujusdam indigenæ, et quid-
quid erat in ea, eminus, velut nimbosus turbo, dis-
persil. Deinde citius dicto irruit in plaustrum onu-
stum spinis, quod nec ullum animal movebat, nec
venti ulla vis erat. Tuin perversus auriga huc rota-
bat, illuc exagitabat, ac si feroces tauri et indomiti,
juncti jugo forent. His actis ludibriis illico impulit
gubernatorem navis transvehentis lapides ad specia-
bile ædificium S. Zenonis, ratus et hominem in flu-
mine demergere, et navim naufragare. At ille infra
puppim ruit, et navis sine jactura portum tenuit.
Eodem momento ab Athesi ad amuem, qui Flubius
(id est Fibius amnis) dicitur, se intulit, aratoribus
prope amœnam ripam meridiantibus; ubi dum paci-
fice sua tractarent, nihilque rixarum apud illos esset,
Satan illorum præcordia titillare cœpit, unde quid.m
illorum insolenter locuti et arroganter, socios et fa-
miliares amicos ad contumeliam verba exagitarunt.
Extemplo hostiliter animati baculis graviter conflixe-
runt, et si militaria arma præsto forent, mutua
strage perirent. Sed forte sacerdotes ibi aderant, qui
mediastini atrociter saucios dirimerunt. In se re-
versi alter alterius vulnera adhue stillantia, quæ ipsi
fecerant, lavabant, et ex vestibus ligaturas præci-
dentes, cum charitate et lacrymis plagas vinciebant.
Deinde elam magis, quam palam artifex dirus no-
cuit, qui magis dolis et technis, quam viribus confidit.
Protinus sacerdotes apertis insidiis Satan inter filios
Dei venisse cognoverunt.

D

Fragmentum carminis de miraculis sancti Zenonis
scripti a Jacobo presbytero.

Vir clarus, dum festa dies Zenonis adesset,
Bis sex pauperibus solvebat laute quotannis
Prandia; cui misero, facienti talia, patri
Ecce ferunt, natum diris Acheronta petisse
Vulneribus. Sed cœpta pater, licet unicus esset
Filius ille sibi, nec tali morte reliquit :
At sibi præsidio Zenonein semper adesse
Prædixit, clausitque pater convivia lætus :

Exhibitisque Deo, Zenoni, ac civibus altis
Laudibus immensis, confestim Zeno parenti :
Morte sua, veluti sono, revocavit alumnum.
Quid quod de castello cum superatus ab hoste
Quidam Veronæ Venetam volitasset ad urbem,
Et sibi crudeles injuste cerneret omnes,
Supplex vota tulit Zenoni, talia dicens:

Tu mihi, Zeno, pius, precor, adsis jure Patronus,
[CLXXVII] Quem primo Verona ducem veneratur honore.
En subito Venetum populus totusque Senatus
Ejus jura videns, tum denique fronte benigna
Zenonis famulum victorem fecit; et ipse
Retulit ore suo, quod Zeno scripserat illa,
Quæ jam caussidici sibi doctoresque negabant

Oratio

A

Prævidisse, licet cribrassent singula dudum :
Sic voti composque fuit, memor, atque recepit.
Te, Catharina, precor, Saracena fatere petenti,
Zeno quanta tibi multis jam mensibus ægræ
Munera grata tulit; nam vir Benedictus et ipse
Testis adest, quod febris ei capitisque dolorem
Abstulit in visu dicens: Lætare fidelis,
Sospes eris, capiti si digna umbracula nudo
Zenonis facies: nam nudus sic tibi visus
Ille fuit, cui cuncta nitent sincera; grabatum
Incolumisque, domo tota jubilante, relinques
Quam primum: haud frustra mater Zenonis ad aures
Vota suis precibus ludit, curata podagris.

[CLXXIX] MISSA SANCTI ZENONIS

E VETUSTIS MSS. SACRAMENTORUM LIBRIS VERONENSIS ECCLESIÆ.

MISSA I.

(1) Sancti Zenonis Sacerdotis et confessoris tui, Domine, veneranda hodierna festivitatis illuminati congratulantes lætamur; concede propitius dignis ejus precibus exoratus, ut spiritalis alimoniæ jocunditate refecti, salutis, quam docuit, imitando viam sectemur. Per Dominum.

Alia oratio (2). — Deus qui nos Sancti Zenonis Sacerdotis et Confessoris tui annua beatæ confessionis solennitate lætificas, præsta quæsumus, ut callida hostis incursione, tua freti virtute, devicta, pervenire ad gaudia ipso intercedente mereamur æterna. Per.

Secreta. Oblatis tibi muneribus, quæsumus, Deus pater omnipotens, propitiatus intende, et intercedente B. Zenone Sacerdote atque Confessore tuo et ab occulta insidiatoris impulsione fragilitatem nostram tueantur illæsam, et Angelicis devote manibus suscepta sacratis ante conspectum gloriosæ et tremendæ majestatis tuæ in odorem suavitatis alacriter deferantur. Per.

Præfatio. Vere dignum. Qui B. Zenonem tui sancti nominis copiosa amoris dulcedine uberius satiatum, ad contemplandam Deitatis tuæ desideratam perducere dignatus es claritatem : quem ita miserationis tuæ invicta pietatis clementia inter mundanas validius reddidit pompas illæsum, ut nec blanda prosperitatis magnitudine tumeret, nec adversitatum undosa procellosæ falsitatis [cLxxx] incursione flecteretur: in fide enim stabilis, in charitate longanimis, in castimoniæ puritatis vivacitate decorus, et ir virtutum miraculis exstitit famosissimus operator salutis, nec non etiam in commissa sibi dominicæ dignitatis ex

MISSA 1.—(1) Hac oratione monachi monasterii S. Zenonis in cursu seu officio utebantur eo die, quo festum depositionis celebrabatur, ut ex duobus libris mss. ritualibus ejusdem monasterii discimus.

(2) Ecclesia Veronensis hac oratione singulis S. Zenonis festis, in officiis usa apparet ex ms. Capitulari, et alio monialium S. Maria de Campo Martio.

(3) Tò et desideratur in mss. Missali Zen. (4) In aliis mss. sic: Et S. Zenonis saluberrimæ beatæ intercessionis præsidio fulti.

Missa 11. — (4) Hæc oratio non solum a monachis

B sequenda doctrina, cotidiana populos erudiendo reficiebat divini sermonis alimonia vitæ, et quod fideliter cœlestis prædicabat miles sequendum decorus, hoc opere adimplere indesinenter mirabilis dispensator curabat devotus. Ideoque te, Domine omnipotens, rerum omnium auctor, bonorum supplices exoramus, ut cujus pretiose mortis celeberrimum hodierna festivitatis recolimus diem, sacratissimis ejus precibus nobis exoratus concedas, ut et a peccatorum nostrorum nexibus absoluti, et ab hostium callida impugnationis ferocitate defensi, cœlorum mereamur, te ducente, pervenire ad regna. Per Christum.

Ad communionem. -Sumptis, Domine, sacrosanctæ redemptionis mysteriis deprecamur, ut (3) et salutaris hujus remedii plenitudine roborati, et (4) S. SaCcerdotis et confessoris tui Zenonis saluberrimis beatæ intercessionis præsidiis suffulti, ad plenæ festivitatis gaudia pervenire mereamur æterna. Per.

D

Alia.-Custodi nos quæsumus, Domine, Sanctorum tuorum natalitia frequentantes, et ad salutifera mandatorum tuorum exsequenda præcepta nostras sewper excita voluntates. Per.

MISSA II.

Oratio (1). Deus, qui es tuorum Antistitum potentissimus illustrator, tribue, quesumus, ut beatissimi Sacerdotis et Confessoris tui Zenonis magnificis exemplis informati, sæculi istius caliginem sine periculo transeamus. Per.

Secreta. Oremus omnipotens Deus: culparum nostrarum apud te veniam beati Zenonis impetret grata precatio. Per.

[CLXXXI] Postcom. Concede, quæsumus, omnipotens Deus, ut qui venerendam gloriosi Confessoris tui

Zenonianis in cursu diei festi Translationis S. Zenonis adhibebatur, ut patet ex ipsorum libris ritualibus mss., sed etiam a Benedictinis cujusdam monasterii Ticinensis in festo vi id. Decembris, ut constat ex ms. Breviario pergameno xv sæculi, ubi in secundis vesperis Conceptionis B. M. V. hac leguntur: Et fit comme moratio de SS. Zenone et Syro. In S. Zenonis Episcopi et Confessoris oratio. Deus, qui es, etc. Ex ms. Capitulari apparet, hanc orationem paucis immutatis ab ecclesia Veronensi adhibitam fuisse ad preces sive suffragia Sanctorum in commemoratione S. Zenonis.

Joannem.

solvimus. Per Christum Dominum.

[LXXXIV] (4) Tempore Paschali Domini. Secundum A mine, bonorum omnium largitori gratiarum vota perIn illo tempore dixit Jesus discipulis suis, Ego sum vitis vera, etc. usque ad verba et gaudium vestrum impleatur.

Offertorium. Veritas mea et misericordia mea cum ipso et in nomine meo exaltabitur cornu ejus. Communio. Domine, quinque talenta tradidisti mihi ecce alia quinque superlucratus sum. Euge, serve bone et fidelis, quia in pauca fuisti fidelis, supra multa te constituam, intra in gaudium Domini tui.

MISSA VI.

(Ex Missalibus Ambrosianis mss. et editis.)

In Festo S. Zenonis episcopi vii Decembris (1). Super populum. Omnipotens sempiterne Deus, B qui beatum Zenonem Confessorem tuum pontificalibus infulis decorasti, fac nos, quæsumus, ejus exemplo et magnifico interventu, mundi gloriam mente despicere, et cœlum semper ambire. Per Dominum. (2)

Super Sindonem. Deus, qui præsentem diem beati Zenonis Pontificis tui gloriosa (3) exitu fecisti solemnem, præsta ipsius nos apud te continuis adju vari suffragiis, et magnificis (4) intercessionibus confoveri. Per Dominum.

[CLXXXV] Super oblata.—Adsit Ecclesiæ tue, Deus, præclara B. Zenonis intercessio, quæ et munera nostra oculis tuæ majestatis acceptabilia faciat, et te nobis placabilem reddat. Per Dominum.

Præfatio. Æterne Deus, Beati Pontificis et Con- C fessoris tui Zenonis (5) merita recolentes, quem tua gratuita benignitate in pontificatus officio et fidei munere sublimare dignatus es, ut et immensis virtutibus coruscaret, et sanctæ humilitatis propositum non desereret. Nam et Gallieni Principis filiam a potestate dæmonis eripuit, et multorum languores potenti virtute curavit. Præsentit etiam Athesis fluvius, quod tanti valeat Præsulis virtus, dum suum ultra morem excedens littus, templi sacrati non ausus est ingredi aditus. Digne igitur in tuo nomine ipsius præconia non tacemus; digne ipsius miracula festivis laudibus conclamamus digne cum ipso tibi, DoS. Zenonis præfert, Evangelium est secundum Lucam. Homo quidam vsque ad verba auferetur ab eo. Idem Evangelium, Peretto referente in scholiis ad vitam S. Zenonis, erat in membranaceo Lectionario S. Euphemiæ.

(4) Hoc ipsum Evangelium in Lectionario per Perettum laudato paschali tempore legendum indicabatur.

MISSA VI. —(1) Hanc inscriptionem præfert Missale Ambrosianum a Pamelio editum. In ms. Vaticano Palatino 506, sic: VI Idus Decembris Natali S. Zenonis Episcopi et Confessoris.

(2) Post hanc orationem in ms. Vaticano Palatino hæc rubrica legitur: Epistolam et Evangelium require de Confessoribus. In editione autem Missalis Mediola nensis 1548, hæc adduntur: Post Evang. Zeno Episcopus bonus et sanctissimus sedebat super lapidem, et piscabatur in Alice.

(3) Excessu in ms. Vaticano Palatino, et in editis 1518 et 1560.

D

Postcommunio. Beati Pontificis et Confessoris tui Zenonis, quæsumus, Domine, a malis omnibus gloriosa nos semper merita tueantur, in cujus solemnitate percipimus tua Sancta lætantes. Per Dominum. ORATIONES (1) TRES

́(Ex monumentis monasterii S. Zenonis Hallensis in diœcesi Salisburgensi.)

(4) Editi: jugiter intercessionibus consolari. (5) Idem ms. cum editis: Zenonis præferenda merita. ORAT. TRES.-(1) Has orationes typis damus, uti a Canonico Regulari monasterii llallensis ad P. Benedictum de Cavalesio strictioris observantie S. Francisci Tridentinum, ab hoc autem ad nos transmiss fuerunt, cujusmodi scilicet hodie tribus festis S. Zenonis in eodem monasterio recitantur. Nihil porro ambigimus, quin Martyris nomen recens fuerit inductum, quem admodum et apud Frisingensem Ecclesiam; postquam videlicet cultum de S. Zenonis martyrio Veronensis Ecclesia invexit, cujus ad exemplum alias non nullas se se conformasse diss. 3, cap. 2 et 4, § 2, observavimus. Si quis ejus monasterii codices, e quibus hasce orationes derivare certissime credimus, consulat; quidquid id est, exploratius cognoscet.

(2) In hanc diem Ordinatio Saucti Zenonis translata, uti et apud nostram Ecclesiam, cum dies octava Conceptionis B. M. V. festo impedita sit.

Ant. Et resp.~(1) In ms. monasterii S. Zenonis,