Oldalképek
PDF
ePub

illam, sol contenebrabitur et luna non dabit splendorem A

suum.

3. Ezech, xxx, 7. Καὶ κατακαλύψω ἐν τῷ σβεσθῆ καί σε οὐρανὸν, καὶ συσκοτάσω τὰ ἄστρα αὐτοῦ, ἥλιον ἐν νεφέλῃ καλύψω, καὶ σελήνη οὐ μὴ φάνῃ τὸ φῶς αὐτῆς. Et operiam, cum exstinctus fueris, cælum, et tenebrescere faciam stellas ejus: solem in nube operiam, el luna non ostendet lumen suum.

4. Matth. xxiv, 29. Εὐθέως δὲ μετὰ τὴν θλίψιν τῶν ἡμερῶν ἐκείνων ὁ ἥλιος σκοτισθήσεται, καὶ ἡ σελήνη οὐ Swσel to péyyos avτns. Statim autem, etc., ut supra in Matth. Vulg. edit.

Marc. xu, 24. 'Αλλ' ἐν ἐκείναις ταῖς ἡμέραις μετὰ τὴν θλίψιν ἐκείνην, ὁ ἥλιος σκοτισθήσεται, καὶ ἡ σελήνη οὐ δώσει τὸ φέγγος αὐτῆς. Sed in illis diebus, etc., ut supra in Mare. Vulg. edit.

5. Ezech. xxx11, 7. Et cooperiam cœlum, cum exstingueris, et obscurabo astra ejus : solem in nube conlegam, et lunæ non lucebit lumen ejus.

6. Ezech XXXII, 7. Et operiam, cum exstinctus fueris, cœlum, et nigrescere faciam stellas ejus: solem nube tegam, et luna non dabit lumen suum.

7. Matth. xxiv, 29. Verceli., Sta... .. post.... bulationem dierum illorum sol obscurabitur, et luna non dabit lumen suum. Veron. et Brix., Statim autem post tribulationem dierum illorum sol obscurabitur, et luna non dubit lumen suum. Corb., Confestim post illos dies tribulationum sol convertetur in tenebras, et luna non dabit lumen suum.

Marc. xi, 24. Vercell., Sed in illis diebus post illam pressurum sol obscurabitur, et luna non dabit splendorem suum. Veron.. illis diebus post tribulatio

nem.

והגביר ברית לרבים שבוע אחד וחזי .11,27 Daniel .1 השביע ישבית זבח ומנחה ועל כנף שקוצים משמם Et roborarit pactum ועד כלה ונחרצה תתך על-שומם

multis hebdomada una: et dimidio hebdomadæ cessare faciet sacrificium. et munus: et super alam abominationum stupefaciens, et usque ad consummationem et decisam effundet se super obstupescentem.

2. Matth. XXIV, 15. Cum ergo videritis abominationem desolationis, quæ dicta est a Daniele Propheta, stantem in loco sancto, qui legit, intelligat.

Marc. xi, 14. Cum autem videritis abominationem desolationis stantem, ubi non debet, qui legit, intelligat. Luc. XXI, 20. Cum autem videritis circumduri ab exercitu Jerusalem, tunc scitote, quia appropinquavit desolatio ejus.

7. Daniel. 1x, 27. καὶ δυναμώσει διαθήκην πολλοῖς ἑβδομὰς μία, καὶ ἐν τῷ ἡμίσει τῆς ἑβδομάδος ἀρθήσεταί μου θυσία καὶ σπονδὴ, καὶ ἐπὶ τὸ ἱερὸν βδελυγμάτων έρημώσεων, καὶ ἕως τῆς συντελείας καιροῦ συντέλεια δοθήσεται ἐπὶ τὴν ἐρήμωσιν. Εt confirmabit testamentum multis hebdomada una : et in dimidio hebdomadis auferetur meum sacrificium, et libamen: et in templo abominatio desolationum et usque ad consummationem temporis consummatio dabitur super desolationem.

4. Matth. xxiv, 15. Ὅταν οὖν ἴδητε τὸ βδέλυγμα τῆς ἐρημώσεως, τὸ ῥηθὲν διὰ Δανιὴλ τοῦ προφήτου, ἐστὼς ἐν τόπῳ ἁγίῳ (ὁ ἀναγινώσκων νοείτω). Cum ergo videritis abominationem desolationis, effatam per Danielem prophetam, etc., ut in Matth. Vulgatæ edit.

Marc. xii, 14. "Οταν δὲ ἴδητε τὸ βδέλυγμα τῆς ἐρη μώσεως τὸ ῥηθὲν ὑπὸ Δανιὴλ τοῦ προφήτου, ἑστὼς ὅπου οὐ δεῖ (ὁ ἀναγινώσκων νοείτω ). Cum autem videritis abominationem desolationis, prolatam a Daniele propheta, stantem ubi non oportet, legens intelligat.

Luc. xxi, 20. "Οταν δὲ ἴδητε κυκλουμένην ὑπὸ στρα τοπέδων τὴν Ἱερουσαλήμ, τότε γνῶτε ὅτι ἤγγικεν ἡ ἐρή pois autes. Cum autem videritis circumdatum ab exercitibus Hierusalem, tunc, etc., ut in Luc. Vulg. edit.

5. Daniel. IX, 27. Et confirmabit testamentum multis hebdomada una: et dimidia hebdomadis auferetur meum sacrificium, et libatio ; et in sancto exsecratio vastationis, et usque ad finem temporis consummatio dabitur super hac vastatione.

B

C

D

6. Daniel. ix, 27. Confirmabit autem pactum multis hebdomada una; et in dimidio hebdomadis deficiet hostia, et sacrificium et erit in templo abominatio desolationis et usque ad consummationem et finem perseverabit desolatio.

7. Matth. XXIV, 15. Vercell., Veron., Corb. et Brix., Cum ergo videritis abominationem desolationis, quod dictum est a Daniel Profeta, stantem (Veron., Propheta, stans; Corb., a Daniele Propheta, stantem; Brix., a Daniele Propheta stante) in loco sancio, qui legit intelligat.

Marc. xi, 14. Vercell., Et cum videritis abominationem desolationis stare, ubi non oportet, qui legit, intelligat quidquid legit. Veron............ Corb., stantem, ubi non oportet.

........

Luc. XXI, 20. Vercell. Cum autem videritis circumdalam ab exercitibus Hierusalem, tunc scitote, quoniam appropinquavit..... olatio ejus. Veron...... Corb. nee non codd. Gatt. et Mm., appropinquavit desolatio ejus. Cod. Vindeb., quoniam appropinquavit, etc. Brix., Cum autem videritis circumdari ab exercitu Hierusalem, tunc scitote, quia appropinquavit desolatio ejus. Tunc qui in Judwa sunt, fugiant in montibus.

1. Ose. vi, 6. 77-89) Insen. 7on 12 Quia misericordiam volui, et non sacrificium.

2. Matth. ix, 15. Misericordiam volo, et non sacrificium.

5. Ose. v, 6. Διότι ἔλεος θέλω ἢ θυσίαν. Quia misericordiam volo, quam sacrificium.

4. Matth. 1x, 15. Ἔλεον θέλω, καὶ οὐ θυσίαν. Misericordiam volo, et non sacrificium.

5. Ose. vi, 6. Quia misericordiam volo, et non sacrificium.

6. Ose. vi, 6. Quia misericordiam volui, et non sacrificium.

7. Matth. IX, 15. Vercell., Misericordiam volo, et non sacrifi...... Veron., Corb. et Brix., Misericordiam volo, et non sacrificium.

ואמרו להרים כסונו ולגבעות בפלי עלינו .8 ,8 .se .1

Et dicent montibus; operite nos et collibus: cadite super nos.

2. Luc. XXIII, 30. Tunc incipient dicere montibus: cadite super nos; et collibus: operite nos.

5. Ose. x, 8. καὶ ἐροῦσι τοῖς ὄρεσι καλύψατε ἡμᾶς, καὶ τοῖς βουνοῖς, πέσατε ἐφ' ἡμᾶς. Et dicent montibus : operite nos; et collibus: cadite super nos.

4. Luc. xxi, 50. Τότε ἄρξονται λέγειν τοῖς ὄρεσι· πέσετε ἐφ' ἡμᾶς· καὶ τοῖς βουνοῖς· καλύψατε ἡμᾶς. Tunc, etc., ut in Vulg. N. T.

5. Ose. x, 8. Et dicent montibus: operite nos; et collibus cadite super nos.

6. Ose. x, 8. Et dicent montibus: operite nos; et collibus cadite super nos.

7. Luc. xxm, 30. Vercell., Veron. et Brix., Tunc incipient dicere montibus: cadite super nos; el collibus operite nos (Vercell., teyite nos). Gal. et Mm., cooperite nos.

1. Ose. x1, 4: sip oisa, Et ex Ægypto vocavi filium mтеит.

2. Matth. 1, 45. Ex Ægypto vocavi filium meum. 5. Ose, x1, 1. Καὶ ἐξ Αἰγύπτου μετεκάλεσα τὰ τέκνα autoũ. El ex Ægypto revocavi filios ejus.

4. Matth. n, 15. Ἐξ Αιγύπτου ἐκάλεσα τὸν Υἱόν μου. Ex Egypto, etc. ut in Matth. Vulg. edit.

[ocr errors]

5. Öse. XI, 1. Ex Egypto vocavi filios suos. 6. Ose. XI 4. Ex Egypto vocavi filium meum. 7. Matth. i, 15. Vercell., Verou., Corb. et Brix., Ex Egypto vocavi filium meum.

ויהי יונה במעי הרב שלשה ימים ושלשה .1 ,Jonne II.

[ocr errors]

Et fuit Jonan in visceribus piscis tribus diebus et tribus noctibus.

2. Matth. XII, 40. Sicut enim fuit Jonas in ventre ceti tribus diebus, et tribus noctibus, sic erit, etc. Luc. x1, 50. Nam sicut fuit Jonas signum Ninivitis, ita erit et Filius hominis generationi isti.

5. Jon. 11, 1. Καὶ ἦν Ἰωνᾶς ἐν τῇ κοιλίᾳ τοῦ κήτους A quam minima es in principibus Juda : ex te enim exiet τρεῖς ἡμέρας καὶ τρεῖς νύκτας. Ει erat Jonas in ventre celi tribus diebus, et tribus noctibus.

4. Matth. xi, 40. Ωσπερ γὰρ ἦν Ἰωνᾶς ἐν τῇ κοιλίᾳ τοῦ κήτου τρεῖς ἡμέρας καὶ τρεῖς νύκτας· οὕτως ἔσται ὁ Υἱὸς τοῦ ̓Ανθρώπου ἐν τῇ καρδίᾳ τῆς γῆς τρεῖς ἡμέ ρας καὶ τρεῖς νύκτας. Sicut enim fuit Jonas in ventre ceti tres dies, et tres noctes; sic erit Filius hominis in corde terræ tres dies, et tres noctes.

Luc. x1, 30. Καθώς γὰρ ἐγένετο Ἰωνᾶς σημεῖον τοῖς Νινευΐταις, οὕτως ἔσται καὶ ὁ Υἱὸς τοῦ Α' νθρώπου τῇ yevεa tavτy. Sicut enim factus fuit Jonas signum Ninivitis; ita erit et Filius hominis generationi isti.

5. Jon. I, 1. Et erat Jonas in ventre ceti tribus diebus, et tribus noctibus, etc.

6. Jon. II, 1. Et erat Jonas in ventre piscis tribus diebus, et tribus noctibus, etc.

7. Matth. x, 40. Vercell., Veron. et Corb., Sicut enim fuit Jonas in ventre ceti tribus diebus, et tribus noctibus, etc. S. German., erit. Brix., Sicut enim fuit Jonas in ventre celi tribus diebus, et tribus noctibus.

Luc. x1, 30. Vercell., Veron. et Brix., Sicut enim (Veron., Nam sicut) fuit Jonas signum Ninevitis. Corb., Et sicut Jonas in utero,cœti fuit.

ויאמינו אנשי נינוה באלהים ויקראו .5 .Jon. III .1 Et crediderunt viri צום וילבשו שקים מגדולם ועד-קטנס

Nineveh in Deo, et prædicaverunt jejunium, et vestiti sunt saccis a majore eorum, et usque ad minorem eo

rum.

2. Matth. x, 41. Viri Ninivitæ surgent in judicio cum generatione ista, et condemnabunt eam: quia pœnitentiam egerunt in prædicatione Jonæ.

Luc. x1, 32. Viri Ninivitæ surgent in judicio cum generatione hac, et condemnabunt illam, quia pœnitentiam egerunt ad prædicationem Jona.

3. Jon. ut, 5. Καὶ ἐπίστευσαν οἱ ἄνδρες Νινευὴ τῷ Θεῷ, καὶ ἐκήρυξαν νηστείαν, καὶ ἐνεδύσαντο σάκκους To pelos autores expoù avroy. Et crediderunt viri Nineve Deo, et prædicaverunt jejunium, el vestiti sunt saccis a magno eorum usque ad parvum eorum.

4 Matth. x. 41. et Luc. x1, 32. "Avopes Nevevitue ( Luc., Νινευΐ, Ninevi ) ἀναστήσονται ἐν τῇ κρίσει μετὰ τῆς γενεάς ταύτης, καὶ κατακρινοῦσιν αὐτὴν· ὅτι μετενόησαν εἰς τὸ κήρυγμα Ιωνά. Viri Ninevitæ resurgent in judicio cum generatione ista, et condemnabunt eam: quia poenituerunt in prædicationem Jonæ.

5. Jon. 111, 5. Et crediderunt viri Ninivitæ in Deum, el prædicaverunt jejunium, el vestiti sunt saccis a majore usque ad minorem.

6. Jon. I, 5. Et crediderunt viri Ninivitæ in Deum, et prædicaverunt jejunium, el vestiti sunt saccis a majore usque ad minorem.

B

C

7. Matth. xi, 41. Vercell., Veron., Corb. et Brix., viri Ninevitæ (Corb., Ninivitæ) resurgent (Veron., Corb. et Brix., surgent) in judicio cum generatione ista (Corb., cum generatione hac), et condemnabunt eam (Corb., et damnabunt illam): quia pœnitentiam egerunt (Vercell., agerunt) in prædicatione Jona (Ve- D ron., in prædicationem Jona). S. German., Ninevita generatione ista, el condemnabunt eam.

Luc. XI, 32. Vercell., Veron. et Brix., Viri Ninevitæ surgent injudicio cum generatione hac (Vercell., cum gnt... hac), et condemnabunt cam: quia pœnitentiam egerunt in prædicatione Jona. Vindebon., Viri Ninevitæ surgent in judicio cum viris generationis hujus... in prædicationem.

ואתה כית-לחם אפרתה צעיר להיות .1 ,Alien. v .1 ,Et tu באלפי יהודה ממך לי יצא להיות מושל בישראל

Bethlehem Ephrata, exigua (es), ut sis in millibus Juda: ex te mihi egredietur, qui sit dominator in Israel.

2. Matth. 11, 6. Et tu, Bethlehem terra Juda, nequa

S. German. Bethleem Judææ, non es minima inter principes Juda.... eaiel princeps qui regal.

dux, qui regat populum meum Israel.

Joan. vii, 42. Nonne Scriptura dicit: Quia ex semine David, et de Bethlehem castello, ubi erat David, venit Christus?

5. Mich.v, 2. Καὶ σὺ, Βηθλεὲμ οἶκος Εφραθά. ὀλιγοστές εἶ τοῦ εἶναι ἐν χιλιάσιν Ἰούδα· ἐκ σοῦ μοι ἐξελεύσεται, τοῦ εἶναι εἰς ἄρχοντα τοῦ Ἰσραήλ. Εt tu, Bethleem domus Ephrata, minima es, ut sis in millibus Judu: ex te mihi egredietur, ut sit in principem Israel.

4. Manth. 11, 6. Καὶ σὺ, Βηθλεὲμ γῇ Ἰούδα, οὐδαμῶς ἐλαχίστη εἶ ἐν τοῖς ἡγεμόσιν Ἰούδα· ἐκ σοῦ γὰρ ἐξελεύσε ται ἡγούμενος, ὅστις ποιμανεῖ τὸν λαόν μου τὸν Ἰσραήλ. Et tu, Bethleem, terra Juda, nequaquàm minima es in ducibus Juda, eic., ut in Matth. Vulg. edit.

Joan. vi, 42. Οὐχὶ ἡ Γραφὴ εἶπεν, ὅτι ἐκ τοῦ σπέρματος Δαβίδ, καὶ ἀπὸ Βηθλεὲμ τῆς κώμης, ὅπου ἦν Δαβίδ, o Xploτòs ρуeta; Nonne Scriptura dicit: Quia ex semine David, et de Bethleem vico, ubi erat David, Christus venit?

5. Mich. v, 2. Et tu, Bethleem domus Ephrata, nequaquam minima es, ut sis in millibus Juda': ex te mihi egredietur, ut sit in principem Israel.

6. Mich. v, 2. Et tu, Bethlehem Ephrata, parvulus es in millibus Juda ex te muhi egredietur, qui sit dominator in Israel.

:

7. Matth. 11, 6. Vercell., Et tu, Bethleem Judææ, non es minima inter principes Juda: ex te enim exid Rex, qui regat populum meum Istrahel. Veron., Ettu, Bethleem Judæa, non es minima inter princi..... exiet Princeps, gui regal populum meum Istrahel. Corb., et tu, Bethleem terra Judæorum, numquid minima es in principibus Juda? ex te enim exiit dux, qui reget populum meum Israel.

Brixian. Et tu, Bethleem Judeae, non es minima inter principes Juda ex te enim exiet Princeps, qui regat populum meum Isd 3 rael.

Joan. vi, 42. Vercell., Veron. et Brix., Nonne de semine David, et a Bethlem ( Veron., Betlehem; Scriptura (Brix., Scribtura) dicit: Quia ex (Vercell., Brix., et de Bethleem) castello (Veron., municipio), ubi erat David, Christus venit?

נייבן מנבל אב בת קמה באמה כלה .6 ,Mich. vii .4 Quia filius vilipendens בחמותה אויבי איש אנשי ביתו

patrem, filia surgens in matrem suam, nurus in socrum suam: inimici viri, viri domus ejus.

2. Matth. x, 21. Tradet autem frater fratrem in mortem, et pater filium: et insurgent filii in parentes, et morte eos afficient.

Luc. XII, 53. Dividentur : pater in filium, et filius in patrem suum, mater in filiam, et filia in matrem, socrus in nurum suam, el nurus in socrum suam.

5. Mich. vi. 6. Διότι υἱὸς ἀτιμάζει πατέρα, θυγάτηρ ἐπαναστήσεται ἐπὶ τὴν μητέρα αὐτῆς, νύμφη ἐπὶ τὴν πενθεραν αὐτῆς, ἐχθροὶ πάντες ἀνδρὸς οἱ ἐν τῷ οἴκῳ αὐ Tou. Quia filius contumeliam facil patri, filia insurget adversus matrem suam, nurus contra socrum suam: inimici omnes, viri domestici ejus.

4. Matth. x, 21. Παραδώσει δὲ ἀδελφὸς ἀδελφὸν εἰς θάνατον καὶ πατὴρ τέκνον· καὶ ἐπαναστήσονται τέκνα ἐπὶ γονεῖς, καὶ θανατώσουσιν αὐτούς. Tradet autem, elc., ut supra in Maith. Vulg edit., et morte afficient eos.

Luc. xi. 55. Διαμερισθήσεται πατὴρ ἐφ ̓ υἱῷ, καὶ υἱὸς ἐπὶ πατρὶ· μήτηρ ἐπὶ θυγατρὶ, καὶ θυγάτηρ ἐπὶ μητρὶ· πενθερὰ ἐπὶ τὴν νύμφην αὐτῆς, καὶ νύμφη ἐπὶ τὴν πενθε pavati. Dispartietur pater in filium, et filius in patrem, mater, etc., ut in Luc. Vulg. edit.

5. Mich. vii, 6. Quia filius contumeliam facit patri, et filia surgit adversum matrem suam, nurus contra socrum suam, inimici hominis, viri domestici ejus.

6. Mich. vII, 6. Quia filius contumeliam facit patri, et filia consurgit adversus matrem suam, nurus adversus socrum suam: et inimici hominis, domestici ejus.

⚫ Littera e manifeste est, quamvis parumper derasa. • Manifeste rasa est littera d, cujus apparent vestigia.

7. Matth. x, 21. Vercell., Veron., Corb. et Brix., A Tradet autem (Corb., enim) frater fratrem in (Corb., ad) mortem, et pater filium: et insurgent filii in parentes, el morte eos adficient (Corb., afficient). S. German., autem........ in mortem morti.

Luc. XII, 53. Vercell....... Veron., Pater in filium, el filius in patrem suum dividetur: socrus in sponsam suam, el sponsa in socrum suam. Vindeb., Pater in filius... in patrem suum dividetur... socrus in sponsam suum, el sponsa in socrum suam. Brix., Pater adversus filium, et filius adversus patrem suum, mater adversus filiam, et filia adversus matrem suami, socrus adversus nurum suam, et nurus adversus socrum suam.

וישקלו את שכרי שלשים .13 ,12 ,Zach. II .1 כסף : ויאמר יהוה אלי השליכהו אל-היוצר אדר היקר אשר יקרתי מעליהם ואקחה שלשים הכסף ואשליך אתו בית Et appenderunt mercedem meam tri יהוה אל-היוצר :

[ocr errors]

ginta argenteis, et dixit Dominus ad me: Projice illud
(pretium, vel illos, triginta argenteos) ad statuarium, B
decorum pretium, quo appretiatus sum ab eis: et tuli
triginta argenteos, et projeci illos in domo Domini ad
statuarium.

2. Matth. xxvII, 9. Et acceperunt triginta argenteos pretium appreciati, quem appretiaverunt a filiis Israel, et dederunt eos in agrum figuli, sicut constituit mihi Dominus.

5. Zach. xt,12. Καὶ ἔστησαν τὸν μισθόν μου τριάκοντα ἀργυροῦς. Καὶ εἶπε Κύριος πρός με κάθες αὐτοὺς εἰς τὸ χωνευτήριον, καὶ σκέψομαι εἰ δόκιμόν ἐστι, ὃν τρόπον ἐδοκιμάσθην ὑπὲρ αὐτῶν. Καὶ ἔλαβον τριάκοντα ἀργυροῦς, καὶ ἐνέβαλον αὐτοὺς εἰς τὸν οἶκον Κυρίου εἰς τὸ χωνευτήpios. Et statuerunt mercedem meam triginta argenteos. Et dixit Dominus ad me: depone eos in conflatorium : et considerabo, si probatum est, sicut probatus sum pro eis: et tuli triginta argenteos, et injeci cos in domum Domini in conflatorium.

4. Matth. ΧΧνΙ, 9. Καὶ ἔλαβον τὰ τριάκοντα αργύρια, τὴν τιμὴν τοῦ τετιμημένου, ὃν ἐτιμήσαντο ἀπὸ υἱῶν Ἰστ ραήλ. Καὶ ἔδωκαν αὐτα εἰς τὸν ἀγρὸν τοῦ κεραμέως,καθ' ἃ C avvitaté μoι Kúpios. Et acceperunt triginta, etc., ut supra in Matth. Vulg. edit.

5. Zach. xi, 12, 13. Et statuerunt mercedem meam triginta argenteos.... sicut probatus sum pro eis: el tuli triginta argenteos, et misi eos in domum Domini in conflatorium.

6. Zach. x1, 12, 13. Et appenderunt mercedem meam triginta argenteos..... Et tuli triginta argenteos, et projeci illos in domum Domini ad statuarium.

7. Matth. xxvn, 9. Vercell., Et acceperunt triginta argenteos pretium æstimati, quem æstimaverunt a filiis Istrahel et dederunt eos in agrum figuli in sepulturam peregrinorum. Veron., Corb. et Brix., Ei acceperunt triginta argenteos pretium adpretiati (Corb., appretiati), quod adpretiaverunt (Corb., quem appre tiaverunt) a filiis Istrahel (Corb., a filiis Israel; Brix., filiis rael): et dederunt cos in agrum figuli, sicut constituit (Brix., præcepit) miki Dominus.

[blocks in formation]

Joan. xvi, 52. Ecce venit hora, et jam venit, ut dispergamini unusquisque in propria, et me solum relinqualis.

3. Zach. XIII, 7. Πατάξατε τοὺς ποιμένας, καὶ ἐκσπάσαтε τà πробατa. Percunte pastores, et avellite oves. 4. Μatth. χχνί, 51. Πατάξω τὸν ποιμένα, καὶ διασκορπισθήσεται τὰ πρόβατα τῆς ποίμνης. Ut supra in Maith.

Marc. χιν. 27. Πατάξω τὸν ποιμένα, καὶ διασκορπισ OnσETαι τа πρобata, ut supra in Marc. Vulg. edit. Joan. xvi, 52. Ἰδοὺ ἔρχεται ὥρα, καὶ νῦν ἐλήλυθεν, ἵνα σκορπισθῆτε ἕκαστος εἰς τὰ ἴδια καὶ ἐμὲ μόνον ἀφῆτε, ut supra in Joan. Vulg. edit.

[ocr errors]

5. Zach. xIII, 7. Percute pastorem, et dispergentur

oves.

[blocks in formation]

7. Matth. xxvi, 31. Vercell., Percutiam pastorem,.. dispergen... oves gregis. Veron., Corb. et Brix., Percutiam pastorem, et dispergentur oves greyis.

Marc. xiv, 27. Vercell. et Brix., Percutiam pastorem, et dispargentur oves gregis (in Brix. deest gregis). Vindeb, et oves dispargentur.

Joan. xvi, 32. Vercell. el Veron., Ecce veniet (Veron., venit) hora, et jam venit, ut dispargamini unusquisque in sua regione, et me solum reliquatis. Corb., Unusquisque in sua. Mm., Ut relinquatis. Brix., Ecce veniet hora, et nunc venit, ut dispergamini unusquisque in propriu, et me solum relinquatis.

הנני שלח מלאכי ופנה דרך לפני .1 ,Malach. III .1

Ecce ego mitto Angelum meum, et præpurabit viam ante faciem meam.

2. Matth. xi, 10; Marc. 1, 2; Luc. vn, 27. Ecce ego (in Luc. deest, ego) millo angelum meum ante faciem tuam, qui præparabit viam tuam ante te.

5. Malach. m. 1. Ἰδοὺ ἐξαποστέλλω τὸν ̓Αγγελόν μου, καὶ ἐπιβλέψεται ὁδὸν πρὸ προσώπου μου. Ecce mitto angelum meum, et respiciet viam ante faciem

meam.

4. Matth. XI, 10; Marc. 1, 2; Luc. vII, 27. 'Idoù ἐγὼ ἀποστέλλω τὸν ̓Αγγελόν μου πρὸ προσώπου σου, ὃς κατασκευάσει τὴν ὁδόν σου ἔμπροσθέν σου. Ecce ego mitto angelum, etc., ut suprà in ed. Vulg. et in textu Græco rium Evangelistarum, in quo semper legitur ἐγώ, ego.

5. Malach. I, 1. Ecce ego mittam angelum meum, et præparabit viam ante faciem meam.

6. Malach. II, 1. Ecce ego mitto angelum meum, el præparabit viam ante faciem meam.

7. Matth. xi, 10. Vercell., Veron., Corb. et Brix., Ecce ego (in Corb. deest, ego) mitto angelum meum ante faciem tuam (Vercell., meam), et parabit (Corb., qui præparabit; Brix., qui præparavit) viam tuam

1. Zach. xi, 10. 777-1wn on 8 10271 Et as- Dante te. picient ad me, quem transfixerunt.

2. Joan. xix, 37. Videbunt in quem transfixerunt. 3. Zach. xi, 10. Καὶ ἐπιβλέψονται πρός με ἀνθ' ὧν xитwρxnouvтo. Et aspicient in me, pro eo quod insul

taverunt.

4. Joan. xix, 37. Ὄψονται εἰς ὃν ἐξεκέντησαν. Videbunt in quem transfixerunt.

5. Zach. xi, 10. Et aspicient ad me, pro eo quod insultaverunt.

6. Zach. x, 10. Et aspicient ad me, quem confixerunt.

7. Joan. XIX, 37. Vercell., Veron., Corb. et Brix., Viderunt (in Corb. deest, viderunt; Brix., videbunt) in quem compunxerunt ( Brix., transfixerunt ).

Percule הך את הרעה ותפוצין הצאן .Zach. III .1

pastorem, et dispergentur oves.

Marc. 1, 2. Vercell. et Veron.,Ecce mitto angelum meum ante faciem tuam, et parabit (Veron., qui præparabit) viam tuam. Corb. et Brix., Ecce mitto angelum meum ante faciem tuam (Corb., ante te, et anle faciem tuam), qui præparabit viam meam (Brix., tuam)

ante le.

[blocks in formation]

Marc. Ix. 40. Quid ergo dicunt Pharisæi, et Scri- A per patres eorum; ne forte veniam, et percutiam terbæ, quia Eliam oportet venire primum? ram anathemale.

5. Malach. v. 5. Καὶ ἰδοὺ ἐγὼ ἀποστέλλω ὑμῖν Ἠλίαν Θεσβίτην, πρὶν ἐλθεῖν τὴν ἡμέραν Κυρίου τὴν μεγάλην καὶ paň. Et ecce ego mitto vobis Eliam Thesbiten, antequam veniat dies Domini magna, et illustris.

4. Matth. xvu, 10. Τί οὖν οἱ γραμματεῖς λέγουσιν, ὅτι Ηλίαν δεῖ ἐλθεῖν πρῶτον; Quid ergo Scribæ dicunt, quod Eliam oporteat venire primum?

Mare, Ix, 11. Ότι λέγουσι οἱ γραμματεῖς, ὅτι Ηλίαν Seй EX0sTv πρбтov; Quod dicunt Scribæ, quia Eliam oporteat venire primum?

5. Malach. IV, 5. Ecce ego mittam vobis Eliam Thesbiten, antequam veniat dies Domini magna, et illustris. 6. Malach. iv, 5. Ecce ego mittum vobis Eliam prophetam, antequam veniat dies Domini magnus, et hor ribilis.

7. Matth. xvII, 10. Vercell., Veron., Corb. et Brix., Quomodo ergo (Corb., Quare ergo; Veron. et Brix., Quid ergo ) Scribæ dicunt, quod Helian (Veron. et Brix., Heliam; Corb., quia Heliam) oportet primum venire (Vercell., oportet primum venire). Marc. v, 10. Vercell., Quid ergo Scribe dicunt Veron, Corb. et Brix., quia dicunt (Brix., Quid ergo dicunt) Scribe: Heliam (Brix., quia Heliam) oportet primum venire.

והשב לב אבות על-בנים עלב .6 .Malach. v .1 Et בנים על אבותם פן-אבוא והכיתי את-הארץ חרם

convertel cor patrum super filios, et cor filiorum su

R

2. Luc. 1, 17. Ut convertat corda patrum in filios, et incredulos ad prudentiam justorum, parare Domino plebem perfectam.

5. Milach. v, 6. Ὃς ἀποκαταστήσει καρδίαν πατρὸς πρὸς υἱὸν, καὶ καρδίαν ἀνθρώπου πρὸς τὸν παραπλησίον αὐτοῦ, μὴ ἔλθω, καὶ πατάξω, τὴν γῆν ἄρδην. Qui convertel cor patris ad filium, el cor hominis ad proximum suum; ne forte veniam, et percutiam terram penitus.

4. Luc. 1, 17. Επιστρέψαι καρδίας πατέρων ἐπὶ τέκνα, καὶ ἀπειθεῖς ἐν φρονήσει δικαίων, ἑτοιμάσαι Κυρίῳ λαόν κατεσκευασμένον. Convertere corda Patrum in natos, et insuasibiles in prudentia justorum, parare Domino po pulum expeditum.

5. Malach. rv, 6. Qui convertet cor patris ad filium, et cor hominis ad proximum suum; ne forte veniens, percutiam terram penitus.

6. Malach. iv, 6. Et convertet cor patrum ad filios, el cor filiorum ad patres eorum; ne forte veniam, et percutiam terram anathemate.

7 Luc. 1, 17. Vercell., Et ipse præibit in conspectu ejus, in spiritu, et virtute Heliæ; ad convertenda corda Patrum ad filios, et incredibiles ad prudentiam justorum, parare populum perfectum. Veron. et Brix., Et ipse præcedet ante illum in spiritu, et virtute Helia; ut convertal corda Patrum in filios, et incredibiles (Brix., ineruditos) ad prudentiam justorum, parare Domino plebem perfectam. Corb......... Et incredibiles ad prudentiam justorum.

SANCTI EUSEBII

VERCELLENSIS EPISCOPI ET MARTYRIS

EPISTOLA PRIMA.

EPISTOLÆ.

AD CONSTANTIUM IMPERATOREM.

EX GALLAND. BIBL.

Acceptis litteris ad synodum convocatoriis, Imperatorem certiorem facit S. Præses se properare Mediolanum.

Eusebius Constantio Imp. Augusto salutem.

Ego, clementissime imperator, videns animum tuum devotum hoc cupere, quemadmodum per orbem terrarum pax ecclesiastica permaneret; satis cum gaudio litteras tuas accepi. Suscepi etiam litteras fratrum et coepiscoporum meorum quibus hoc intimare dignati sunt, ut plena mihi relatio per ipsos quos tuæ parere a hoc necessarium duxi, Mediolanum venire properarem. Quidquid, domine imperator, cum in præsentiam venero, justum fuerit visum et Domino placitum, id me facturum promitto. Deus te custodiat, gloriosissime imperator. (Vide Constantii convocatoriam epistolam ad tom. XIII nostræ Patrologiæ, col. 564.) EPISTOLA II.

AD PRESBYTEROS ET PLEBEM ITALIÆ.

Gregi suo gratulatus S. Pastor de fide ejus, hortatur ad pergendam viam salutis.

Dilectissimis fratribus, et satis desideratissimis Supple jussioni in hoc. Sic Baronius. Hujus tamen loci sensus adhuc implexus videtur. GALLAND.

C presbyteris, sed et sanctis in fide consistentibus plebibus Vercellensibus, Novariensibus, Hipporegiensibus, nec non etiam Dertonensibus: Eusebius, episcopus, in Domino æternam salutem.

I. Licet nos multis Dominus noster a vobis corpore separatos foveret bonis, et vestram admodum in adventu et visitatione plurimorum fratrum nobis præsentiam exhiberet; tamen moesti ac tristes et sine lacrymis non eramus: quia longo temporis intervallo vestræ sanctitatis non accipiebamus scripta. Verebamur enim ne qua vos aut accepisset diabolica subtilitas, aut potestas humana infidelibus subjugasset. His ergo dum afficimur cogitationibus, et omnem consolationem fratrum qui ad nos e diversis D veniebant provinciis, ad dolorem magis absentiæ vestræ, quam ad lætitiam verterem: hoc præstare dignatus est Dominus, ut id de quo eram sollicitus, non solum litteris sinceritatis vestræ, sed et præsentia charorum nostrorum Syri diaconi et Victorini exorcista cognoscere potuerim. Agnovi itaque, fratres charissimi, vos, ut desiderabam, esse inco• lumes. Et quasi subito raptum omni longinquitate terrarum ( ut ¡labacuc factum est, qui per angelum

b Al. non accipientes scripta, verebamur ne qua, etc. IDEM.

portatus fuit usque ad Danielem) sic me judicavi ad A ut quos persuadere non poterat, vi et potestate tervos pervenisse, dum a singulorum litteras accipio, reret. Congregavit itaque suorum multitudinem, qui dumque sanctos amicos vestros et amorem in scri- nos ad officinam infidelitatis suæ rapiunt et eludunt : ptis vestris percurro. et totam hanc potestatem traditam sibi ab impera tore dicunt. His ergo multa dicentibus et de sua potestate gloriantibus, in hoc illis ostendere volui, quia nihil erant quæ poterant, dum tacens ut carnificibus corpus tradidi, quod Dominus dicebat posse in persecutionibus tradi. Quam libero autem fuerim animo, dum ab ipsis patior, et recludor, et per quatriduum servor, et diversorum increpationes et persuasiones audio in hoc ostendi, quia nec unum sermonem dixi. Addere voluerunt ad malitiam suam, ut a me cessarent fratres, id est, presbyteri et diaconi; sed et cæteros dicebant se esse prohibitures, B ne ad me accederent. Ego, ne ab infidelium manibus, vel potius transgressorum (quod deterius est) infidelium, ut Apostolus dicit, manducarem cibum, libellum ad ipsos hoc more feci :

II. Miscebantur mihi cum gaudio lacrymæ et avidus ad legendum animus occupatione lacrymarum tenebatur. Et erant utraque necessaria, ut sin guli sensus in hoc complementum desiderii sua dilectionis officia cuperent prævenire. Sic per dies in occupatione hac vobiscum me famulari judicans, præteritos labores obliviscebar: ita enim undique circumdabant me gaudia, hinc stabilem fidem, hinc dilectionem, hinc fructum porrigentia; ut in tot el tantis constitutus bonis, subito me, ut superius dixi, non in exsilio, sed vobiscum esse judicarem. Gaudeo itaque, fratres charissimi, de fide vestra gaudeo de salute quæ fidem sequitur: gaudeo de fructibus, quod non solum illic constituti, sed et longe pergitis. Ut enim agricola arbori bonæ inseruit illi, quæ fructuum causa non securim patitur, non ignibus mancipatur; ita et nos vestræ sanctitati non solum servitium secundum carnem volumus et cupimus exhibere, sed animas nostras pro vestra salute impendere. Extendistis, ut dixi, firmos cum fructu ramos, et per tam longa terrarum spatia ad me pertingere laborastis. Gaudeo agricola, et libens b vestri laboris poma decerpo, quia tantum facere voluistis: nec solum ego, vel qui mecum sunt sanctissimi nostri presbyteri et diaconi vel cæteri fratres, sed et omnes qui desiderantes sumus. Replestis enim, ut Apostolus beatissimus dicit (Philem. 7, C 20), viscera mea cum complestis mandata divina, quæ complere decebat Christianos in episcopum vel ecclesiasticos viros, quos in exsilio fidei causa nostis laborare. Complestis quæ oportebat fratres fratribus facere, et patri filios exhibere. Sed cum nos secundum mandata divina, vobis volentes de terrenis cœlestes, de caducis stabiles, de fragilibus sempiternos fructus facere; cœpimus per necessitatem patientes quotidie seminare. Gaudebant de vestris fructibus pauperes glorificabant Deum non solum civitatis ipsius homines, sed et omnes qui autem videre potuerunt, quam mecum dilectionem haberetis, ex ipsis fructibus videntes glorificabant Deum, et omni nos honore cum vestra benedictione nominabant.

III. Videns hoc diabolus innocentium hostis, justitiæ inimicus, contrarius fidei, quia in hoc opere benedicebatur Deus, inflammavit adversum nos Ariomanitas suos, qui jam longo tempore suspirabant non solum de hoc opere, sed et de sua infidelitate ad quam nos persuadere non poterant, u exsisterent violenti; more hoc quo semper est usus, a Al. Dum autem singulorum........... miscebantur, etc. GALLAND.

[blocks in formation]

:

EXEMPLAR LIBELLI FACTI AD PATROPHILUM

CUM SUIS.

Servus Dei Eusebius cum conservis suis qui mecum fidei causa laborant, d Patrophilo custodi cum

suis.

IV. Quae me vi multorum et furore non solum tractum per terram, sed interdum nudato corpore supinum portastis de hoc hospitio quod mihi per vestros et agentes in rebus dedistis, e quo numquam nisi vestra violentia egressus sum; et Deus scit, et civitas novit, nec vos hic et in futuro negare potestis. Ideo Deo causam reservo, ut quemadmodum ipse ordinaverit, finem possit accipere. Interim me hoc decrevisse sciatis (ut ratio nunc et in futuro, et bic possit stare), in hospitio quo me clausum tenetis, in quo me post primam portationem retrudentes crudelius, ausi fuistis inde eodem modo portare, et in unam cellam f rejicere, non panem manducaturum neque aquam bibiturum, nisi ante singuli professi fueritis, non solum verbo, sed et manu vos non prohibituros, fratres meos qui mecum hæc fidei causa libenter patiuntur, de hospitio quo manent, necessarias escas offerre nec eos qui me dignati fue rint requirere. Oportuerat quidem exire de corpore, ne tantum scelus quod contra jus divinum et publicum commisistis, sæpe scire volentibus cogerer diD cere. Sed ne quis de infidelibus vos in nobis crudeles appellet, et ignorantes divina præcepta putet nos confusionem potius vitare noluisse quam Domino parere, ideo hoc voluisse præsumere: iterum dico quod nisi professi et verbo et conscriptione fueritis, eritis homicidæ prohibendo.

V. Novit hoc omnipotens Deus novit et ejus Unigenitus inenarrabiliter de ipso natus Filius, qui

Qui me in multorum furore non solum tractum per terram, sed interdum nudato corpore supinum portastis, de hoc hospitio quod mihi per vestros agentes in rebus dedistis, me numquam nisi cum vestra violentia egredi passi fuistis. Et Deus scit, etc. Minus recte, ut videtur.

f Legit Baronius cum al. reficere.

« ElőzőTovább »