4

3

k

Seth, Enoch, Noe, et cæteri, quam nos; qui et au-
dientes atque legentes misericordiam Christi Do-
mini, et bonitatem ejus contemnimus copiosam nam
et Judæorum causa, et 15 aliis locutus est linguis, ut
compleatur quod in linguis aliis, et labiis loquar huic
populo (Isai. xxvII, 11), et nec ita erunt credituri,
dicit Dominus; nam per Isaiam dicit: m Verbum
meum mittam in Achaiam.

CXXXIX. DE ANIMALIBUS QUATUOR IN PRO-
PHETIS HÆRESIS NIMIS CRASSA.

Alia est hæresis, quæ cum legit quatuor animalian in prophetis, non parvum errorem persentit, æstimans quod animalia diversa forma prædita Deum collaudaverint; ignorantes quod irrationabi

modo semper locutus est, sed a diversis modis, et A sunt itaque priores illi, qui audientes credebant, ut linguis humano generi prædicavit? Cum secundum capacitatem hominum videntium, ' atque cupientium videre, atque audire, ita sit locutus, et visus hominibus. Projecto itaque de paradiso homine, 2 b mortemque induto, non jam ita apparebat sicut et antea, sed loquebatur de cœlo voce ipsius audita, atque ea custodita, processu autem temporis, et apparere dignabatur, ut Abrahed beatissimo patriarchæ, et aliis e per ordinem. Sub Mose autem diversis rebus apparens, et quod erat & timoris, atque terroris in monte Sina demonstrabat, posteaquam in figura angeli (Exod. XIV, 19), et in forma hominis (Gen. XXXII, 24) incorporationis suæ adfuturæ indiciis præcurrentibus generalem clementiæ nuntiabat visionem, qua jam per somnia justis se Dominus os- B lia, id est non rationis capacia, Deo laudem ut hotendebat, ut scriptum est (Num. xn, 6). Postea vero in incorporatione apparens, testabatur Judæis annuntians quæ ante dixerat per prophetas. Quia ergo diversa erat capacitas visendi Dominum, ut bonus medicus, sicut infirmitas exigebat, et diversa remedia hominum infirmitatibus conferebat ; ideoque languenti sæculo in fine plus contulit medicinæ, ut et illorum primorum virtus præpotens monstraretur, et nostri generis periculosa infirmitas nosceretur, dicente Domino: Non egent sani medico, sed qui infirmi sunt (Matth. x1, 12). Majores

i

h

mines referre non possunt. Neque enim Deus laudem pecudum quærit, quia non pecudes ad imaginem Dei facta, sed homines rationabiles a Deo sunt creati, et ad hoc positi. Sed quia visio est prophetarum divino Spiritu prædicata, hinc sanctorum populorum quatuor diversæ virtutes, diversaque certamina nuntiabantur adventura sæculo in diversis doctrinis ac virtutibus, in diversa sublimitate eminentiæ quod Leonis, Vituli, Hominis, et Aquilæ, quorum diversæ doctrinæ ac merita fulgentia præcurrebant. Primum in patriarchis regalis auctoritas;

COD. MS. SANGERM. LECTIONES VARIANTES.

C

incorporationis suæ futuræ... in incorporationem " linguis aliis et labiis. 6 hic Sanctorum.

FABRICII ET GALEARDI NOTÆ.

a Diversis modis, et linguis. Пokupepãos xai mohutρóTOS, Hebr. 1, 1. Clemens Alex. p. 7 Protreptici : Πολύφωνος γε ὁ Σωτὴρ καὶ πολύτροπος εἰς ἀνθρώπων owenpia: multiplices adhibet Salvator voces, et modos ad salutem hominum. FABRIC.

b Mortem induto. Genes. 1, 21, tunicas pelliceas protoplastis indutas, mortalitatis per peccatum contract symbolum Veteres interpretantur. Vicissim I Corinth. xv, 53, 54, Paulus dixit èvòvσaσla àçðapcias, induere incorruptibilitatem. FABRIC.

De cœlo voce ipsius audita. Ita putat intelligendum Philastrius quando Genes. iv, 6, 15, vi, 3, 7, 13, occurrit et dixit Deus. FABRIC.

a Abrahæ. Ev opáμati Gen. xv, 1; xvn, 1; xviii, 1; xxn, 1, 14, 15. FABRIC.

e Et aliis per ordinem. Isaaco Genes. xxvi, 24, et Jacobo Genes. xxviii, 12, 13; xxxi, 3; xxxi, 1, 24, 30; xxxv, 1, 9; XLVI, 2. FABRIC.

Diversis rebus apparens. Per somnium, visum, D admonitionem, spectaculum, et revelationem. Vide Interpretes ad Numeror. xII, 8, et quæ notavi ad Chalcidium cap. 254. FABRIC.

Timoris atque terroris. Male erroris in superioribus editt. FABRIC.

h Postea vero in incorporatione apparens. Hebr. 1, 1: Επ ̓ ἐσχάτων τῶν ἡμερῶν τούτων ἐλάλησεν ἡμῖν ἐν υἱῷ. Incorporationem pro ἐνανθρωπήσει et alibi dixit noster ut cap. 134. FABRIC.

i Languenti sæculo in fine plus contulit medicinæ. Accedit Philastrius eorum sententiæ, qui tunc demum Filium Dei incarnatum statuunt, cum hominum corruptio ad summum pervenit. Sic Gregorius Nyssenus orat. in Natalem Christi tom. Ill opp. p. 341, Theodoritus, Euthymius, et Bernhardus, quorum

loca laudat D. Joan. Frid. Mayer & paxaping in diss. cur Deus non statim post Adami lapsum fuerit incarnatus, sed mundi exspectaverit senectutem Kil 1695. His addi possunt quibus eadem placuit sententia Cyrillus Alex. contra Anthropomorphitas cap. 24, atque aliis in locis; Isidorus Pelusiota, et Joannes Zonaras, quorum loca Bonav. Vulcanus ad Cyrillum annotavit. FABRIC.

i Text. Gr., Οὐ χρείαν ἔχουσιν οἱ ἰσχύοντες ἰατροῦ, ἀλλ ̓ οἱ κακῶς ἔχοντες. FABRIC.

k Qui audientes credebant. Helmst. qua, vitiose. FABRIC.

1 LXX, Διὰ φαυλισμὸν χειλέων, διὰ γλώσσης ἑτέρας ὅτι λαλήσουσι τῷ λαῷ τούτῳ. Sed Aquila, cui Philastrius propius accedit : Ἐν ἑτερογλώσσοις καὶ ἐν χεί λεσιν ἑτέροις λαλήσω τῷ λαῷ τούτῳ. FABRIC.

m Verbum meum mittamin Achaiam. Hæc verba apud Isaiam non reperi. FABRIC.

n In prophetis. Ezech. 1, 5; Apocal. iv, 6. Confer, si placet, quæ supra ad cap. 56. FABRIC.

Sanctorum populorum quatuor virtutes. Populos vocat multitudinem patriarcharum, prophetarum, sacerdotum, et apostolorum, quorum virtutes mox exponit. Fuere etiam qui de novissimo virtutum cardinalium quaternione, animalia illa interpretarentur; Leonem de fortitudine, Vitulum de justitia, Aquilam de temperantia, Hominem de prudentia. Vide Aretham ad Apocalypsin. Alii Veteres hæc animalia referre maluerunt ad quatuor Evangelistas, quorum loca notavi in Codice Apocrypho novi Testamenti tom. I, pag. 383 et tom. II, pag. 559. Vide et Jacobi Thomasii to paxapírov diss. de insignibus Evangelistarum editam Lipsia A. 1667. FABRIC.

in prophetis deinde scientiæ cœlestis fecunditas; in A in quo apparuit, id est x dies post in quo passus sacerdotibus labor fortis, et pertinax concertatio cerneretur; in apostolis volatus sublimis in cœlum, et eminens dignitas moustraretur. Utque formarum ante diversitas nuntiabat, diversarum quippe virtutum cœlestia merita in Christi præsentia manifestarentur in sæculo, ab eo quippe concessa Domino Salvatore: nam in Leone regnum fortitudinis, in Vitulo labor exuberans, in Homine passio indesinens, in Aquila volatus sublimis agnoscitur, certantium scilicet, atque micantium, Apostolo dicente: Nostra conversatio1 in cœlis (Philip. 11, 20); et : rapiemur in cœlum, et erimus semper cum Christo (I Thess. IV, 17). Et Dominus dignatus est dicere: Pater ubi ego sum, volo et isti sint (Joan. xvII, 24).

2

b

CXL.

[3 Sunt quidam dubitantes hæretici de die Epiphaniorum Domini Salvatoris qui celebratur octavo idus Januarias, dicentes solum Natalem debere eos celebrare Domini octavo kalendas Januarias, non tamen diem Epiphaniorum, ignorantes quod sub lege et secundum Salvator carnaliter omnia in se et de se consunimabat, ut et nasceretur vini kal. Jan. et appareret vi. Apparuit Magis post duodecim dies in templo. Ne ergo umbra quod verum erat pareretur et sic a Magis adoraretur, per ordinem quippe pro nostra salute et annui dies festivitatis majores isti statuti sunt, quatuor primum in quo natus est; deinde

1 in cœlis est. Et

2 volo ut et isti sint mecum

B

est in Pascha, in fine vero in quo ascendit in cœlum, circa Pentecosten vincentis est quippe consummatio: qui ergo unum ignorat prætermittit. Potest et de aliis diebus dubitas non habens plenitudinem veritatis, quod secundum tempore quatuor cujusque anni ita nobis diversa gaudia a Christo Domino pullularunt, id est in quo natus est, post in quo apparuit, tertio in quo passus est et resurrexit et visus est, quarto in quo ascendit in cœlum; et hæc per annum sine intermissione celebremus generaliter exsultantes, atque hæc integra inviolataque custodientes detineamus. Quidam autem diem Epiphaniorum baptismi, alii transformationis in monte quæ facta est esse opinantur.]

CXLI. DE LEVITICO MOSI ERROR.

f

Alii sunt hæretici, qui Legis præcepta quæ per Mosen dicta sunt in Levitico Judæis carnaliter, nostroque in temporee spiritaliter revelata sunt ignorantes, summam rerum festivitatem & numerumque earum cœlestis utilitatis prætereunt, nescientes quid celebrent; putantes quod de Sabbatis solum, et Pascha et Azymis Moses præceperit, et non de octo festivitatibus quas Ecclesia catholica cognoscit et detinet. Dicit enim ita Moses (Levit. xxi, Num. xxviii, xxix, Deut. xvi) Judæorum populo primum de Neomenia et Sabbatis, secundo i de Pascha, tertio de Azymis, quarto i de Manipulis ;

COD. MS. SANGERM. LECTIONES VARIANTES.

C 3 Ex laudato cod. Sangerm. additur hæc hæresis, quæ desideratur in editis.

FABRICII ET GALEARDI NOTÆ.

a In Christi præsentia. Apud Aretham in ApocaJypsin, Christus Leo, quia Rex idem Vitulus ut Sacerdos, vel potius sacrificium, et hostia: Homo propter nos factus et Aquila spiritu coelesti nos impertiens : Διὰ τοῦ λέοντος ὡς βασιλεύς, διὰ τοῦ μόσο χου ὡς ἱερεύς, μᾶλλον δὲ καὶ ἱερεῖον. Διὰ τοῦ ἀνθρώπου ὡς δι' ἡμᾶς ἀνδρωθείς. Διὰ τοῦ ἀετοῦ, ὡς χορηγὸς τοῦ ζωοποιοῦ Πνεύματος, καὶ ἐπὶ πάντας καταπτάντος. FABRIC.

Atque micantium. Eminenti dignitate, quam supra Christi discipulis tribuerat. Ita optime hunc locum restituit Cotelerius III Monument. pag. 545, cum in editis esset mirantium. FABRIC.

c Dubitas. Forte dubitare. FABRIC.

a Tempore. Lege tempora. FABRIC.

e

Spiritaliter revelata. Manifesto impleta. FABRIC.

t Summam rerum festivitatem. Est qui legit dierum. Sed longe præstat rerum. Est enim rerum festivitas άvtiturov verum, ac reale gratia novi Testamenti, quod festivitati umbratili dierum in Lege Mosaica respondere Philastrius observal. FABRIC.- Summam rerum festivitatem. Subdit Fabricius, Est qui legit DIERUM, sed longe præstat RERUM. Quænam exemplaria habeant dierum silet Fabricius; at Basil. editio Sichardi legit rerum. Cod. Corb. quoque ut et Lugdun. editio habent rerum. GALEARD.

8 Numerumque earum cœlestis utilitatis. Per numerum octonarium, beatam resurrectionem, et æterna cœlestis vitæ gaudia denotari credebant pii Veteres, quorum loca laudarunt Hugo Menardus ad Sacramentarium Gregorii M. p. 33 seq. et Cotelerius ad Epistolam Barnabæ cap. 15, p. 47. FABRIC.

De octo festivitatibus quas Ecclesia catholica.

Ꭰ

Tempore Philastrii octo ille festivitates erant: 1° Sabbatum, 2o Domini Natalis, 3° dies Epiphanix, 4o Jejunium Quadragesima, 5o quarta Sabbati, 69 Parasceve, 7o Pascha festitivas, et 8° Pentecostes latitia. Hæc omnia memorantur in Constitutt. Apostol. v, 13 seq., et apud Hieron. epistola 259, ad Cæsar. de quatuor jejuniis, infra. c. 149. (De octo festis quæ hoc loco enumerat Fabricius, cætera vulgata et obvia de quarta sabbati adisis Constitut., Apost. vi, 23, ibique Cotelerium p. 369, quibus addere licet Amalarium diaconum in Eccl. Offic. 27, itemque Hieronymum Comment. ad Galat. lib. 1, c. 4, in illud Dies observatis, etc., quos profert Joan. Fronto in prænotatis ad Vetus Kalend. § 5, p. 134. Augustinus quoque, ep. 86: Cur quarta el sexta maxime jejunet Ecclesia illa ratio reddi videtur, quod considerato Evangelio ipsa quarta sabbati, quam vulgo quartam feriam vocant, concilium reperiuntur ad occidendum Dominum fecisse Judæi. Confer Baronium ad an. 57, n. 199 seqq., Beveregium m Codicis canonum primitivæ Ecclesiæ c. 19. GALEARD. ) Septem festa in homilia Chrysostomo supposita, quæ incipit. Propȧ μèv пйou opτn: 1° Nativitas, 2o Epiphania, 3 Passionis, 4o Resurrectionis, 5o Ascensionis, 6o Spiritus sanctus, 7o, E6dóμn éopтù ʼn πpoodozwμśvn ἡμέρα τῆς ἀναστάσεως τῶν νεκρῶν. Similiter in Procli homilia eis tú yevélha, Bibi. Grac. VIII, p. 602. FABRIC.

i De Pascha. Die xiv mensis Nisan (Martii). FABRIC.

i De Manipulis. Mense Sivan (Maii) die quinqua gesimo post Pascha. FABRIC.

1

3

6

nique Spiritus accincti fortitudine, id est summa rerum perfectione præditi, de hoc exeuntes sæculo, resurrectionis illic promissam gloriam se posse consequi, cœlestisque dignitatis consortio copulari non desperant, quod Dominus dignatus est dicere: Tunc eritis sicut angeli. Justis omnibus, et perfectis hoc prædicans, quod et David dixit i pro Octava annumtians.

CXLII. HÆRESIS SEPTUAGINTA DUORUM
INTERPRETATIONEM RESPUENS.

quinto a de Tubicinatione, quæ Græce my dici- A octavi diei quippe plenitudinem cognoscentes, divitur, quæ celebrant Judæi per annum solemniter; sexto autem Jejunium, septimo e Tabernaculorum constructio: octava que esta plenitudinis fructuum, pomorumque vindemia Octobris mensis, omnius postrema collatio, et consummatio; quæ et e secundum menses octo diversitas juxta litteram celebratur a Judæis, et secundum spiritalem scientiam incipientibus mense Martio, in octavo mense, id est Octobre, consummate omnia per ordinem a Christo Domino conferuntur, quæ sunt plena salutis æternæ pignora in fide atque opere Christianitatis consummanda, atque comprobanda. Nam etsi tunc temporis jubebantur Ju læi Deo offerre horum mensium diversa munera, ut recedentes ab idolis Deo esse cognoscerent offerenda hæc omnia attamen B dam hominis unius Pontici, qui post annos illa oblationis spiritalis habebant indicia, quæ in octava perfectione virtutum, id est diei Dominica, plena fructuum gratia in fide resurrectionis Domini f immortale præmium pignusque divinitatis subeun. da erunt angeliei adepturi homines; non terrestris jam oblationis offerentes munera, id est vitæ carnalis sacrificia, sed cœlestis gloriæ participationem quippe sperantes a Christo Domino consequi Salvatore. Octies enim offerentes dona annua, et

nia

Sunt hæretici, qui sicut Judæi Septuaginta duorum sanctorum, sapientissimorumque virorum interpretationem respuentes, Aquilæ cujus

cum m

multos interpretatus est, editionem suscipiunt; qui quædam prætermisisse necessitate urgente tunc temporis cogerentur, dissonantia putantur 'dictasse. Is veluti plus a quibusdam Judæis maxime intellexisse laudatur, cum de Patre, et Filio, non sicuti illi priores de Lege dictaverint. Septuaginta enim duo dixerunt (Psal. 11, 2): Adversus Dominum, et adversus Christum ejus; Aquila autem: Adversus Dominum, et adversum unctum ejus. Et iterum :

COD. MS. SANGERM. LECTIONES VARIANTES.

1 vindemiæ... consolatio et consummatia 2 Judæis secundum

3 in octavum mensem, id est Octobrem consummata om

4 quæ in octava... plenam fructuum gratiam

FABRICH ET GALEARDI NOTE.

a De Tubicinatione. Primo die mensis Tisri (Sep- C apud Stephanum le Moyne notis ad varia sacra pag. tembris) festum novi anni. FABRIC. 876. FABRIC.

Jejunium. De x mensis Tisri, festum magnum expiationis quod jejunii nomine venit Actor. xxvII, 9. FABRIC.

e Tabernaculorum constructio. Die xv mensis Tisri. FABRIC.

a Plenitudinis fructuum. Per septem dies ab eodem die xv mensis Tisri. FABRIC.

e Secundum menses octo diversitas. Varia per menses diversos festa. FABRIC.

Immortale præmium pignusque divinitatis subeundæ. Ita scripsi pro jam mortale, quod in editis erat. Subeunda ait pro subituræ, ut pereundæ pro perituræ, cap. 80 et c. 134. FABRIC.

Angelici homines. Futuri ioäyysλoc. Supra c. 137.
FABRIC.

h Dominus dignatus est dicere. Matth. xxn, 30, ἐν τῇ ἀναστάσει.... ὡς ἄγγελοι τοῦ Θεοῦ ἐν οὐρανῷ εἰσι. FABRIC.

i Pro octava. Inscriptio psalmi vi et 、n, nép tñs Oydons. Sine vespere, et successione diem be te aeternitatis respici a Davide, ἀνέσπερον καὶ ἀδιάδοχον uspe, notat Caesarius quæst. 54. Et Hieron. sive quisquis auctor de celebratione Pascha, tom. V Marcianei pag. 170: Octave Sacramentum, qua significatur resurrectio. Nam et pro Octava psalmus inscribitur et octavo die circumcidebantur infantes: et in Ecclesiaste (x1, 2) ad duorum Testamentorum significationem dicitur illis septem, et illis octo reservatum est. Rufinus in psal. vi: Per Octavam dies judicii intelligitur, quoniam omnia tempora septem dierum repetitione volvuntur, et quod fit in una, potest mutari in alia. Octavus autem ille æstimandus est qui varietatem istam non habebit. Ita etiam alii Veteres

D

Sicut Judæi. Et Judaizantes Nazaræi, atque Ebionitæ, quos Aquila versionem prætulisse notat_irenæus m, 24. De Judæis testimonium perhibent Tryphon apud Justinum Martyrem, Origenes, Anastasius Sinaita, aliique quorum loca adduxit llumfredus Hody de Biblior. textibus original. p. 236. FABRIC.

k Hominis unius Pontici. Innuit indignum esse, ut unius hominis versio versioni LXXII Senum præferatur. Aquilam e Sinope Ponti civitate oriundum tradunt Epiphanius, et alii, de quo sicut etiam de LXXII Interpretibus non repetam quæ dixi lib. In Bibl. Græcæ c. 12. FABRIC.

1 Post annos multos. Circa A. C. 130, post duodecimum Hadriani annum. FABRIC.

m Quædam prætermisisse. Talmudici, aliique Rabbini antiqui aiunt LXXII Interpretes tredecim loca in versione sua immutasse, veritos ne Ptolemæum offenderent. Vide Joan. Morinum exerc. Bibl. p. 354, et Humfredum Hlody p. 159, 170. FABRIC.

Non sicuti illi priores de Lege dictaverint. Sic Hamburg. et Basil. editio; at Paris. et Lugdun., dictaverit, quibus suffragatur Corb. cod. Videtur autem hæc lectio verior, nam loquitur ibi Philastrius de Aquila, quem discrepare niat a LXX Interpretibus. Sic pag. seq. eod. cap. edit. Hamburg. legit quo fortis, cique consentit Basil. quoque; Lugdun. vero aliquanto melius quod fortis, et ita habetur etiam in ns. Corb. Item paulo post Hamburg. et Basil. eodem modo, contraria et non plena; at Paris. et Lugdun., contrariæ et non plena; quæ magis accommoda et facilior est lectio, eamque retinet etiam cod. Corb. GALEARD.

° LXX, κατὰ τοῦ Κυρίου καὶ κατὰ τοῦ Χριστοῦ αὐτοῦ

C

1

3

tione jam positi regis Ægyptii, rogatique ab ipso Ptolemæo, ut interpretes mitterentur Alexandriam. Quo cum venissent Septuaginta duo sapientes ac prudentes viri interpretes, secundum jussum regis Hebræam linguam Græco sermone interpretati, Græcis litteris ediderunt, sicuti et factum est. Cumque suscepisset cos Ptolemæus rex Ægypti, tentare volens si esset eorum divina Scriptura, quam legebant Judæi, f separatim quemque jussit includi in cubiculum, nullumque videre alium, nisi solo excepto eo, qui interpretem exciperet dictantem : omuiumque accipiens postea interpretationem quotidie, cum consentientem in unum inveniret, editionem omnium jussit conscribi, atque poni in

a Ecce virgo in utero concipiet, el pariet Filium ( Isai. A cum habitarent non multi Judaei, velut in subjecVII, 14). Septuaginta duo dixerunt, et nomen cjus Deus nobiscum; Aquila autem dixit: b Ecce juvencula concipiet, et pariet Filium, et nomen ejus c potens cum hominibus. Quæ quidem si pio sensu lectionis accepta fuerint, quo fortis et potens nemo nisi Christus Deus Dei sit Filius, recte intelligit; si autem de eo dubitat, abjicienda, et spernenda est talis editio. Unde Judæi non Septuaginta duorum interpretationes habent, qui de Patre, et Filio, et sancto Spiritu bene sentientes, unam substantiam, divinitatem, majestatemque enuntiarunt; sed illius Aquila, qui non ita recte sentit de Filio Dei, sed quasi de Propheta nuntiaverit. Unde interpretationes ejus in medio librorum numquam ponuntur, *sed dextræ, lævæque assignantur; et ut contraria, B templum, ut venientibusi de Achaia, atque aliis et non plena veritatis ita leguntur a plurimis. Septuaginta vero duorum decreta, atque consulta, ea legens Ecclesia catholica semper habet, et detinet incunctanter; illius autem quasi superflua ita æstimat esse, et judicat. Hæc etenim, id est Septuaginta duorum interpretatio, sub Ptolemæo rege Ægyptiorum, post Alexandrum Macedonem est edita omnibus, populoque Judaico in Jerusalem data est,

provinciis, philosophis, poetis, et historiographis, cupientibus legendi copia non negaretur. Unde et maxime argumenta sumentes philosophi, poeta, oratores, atque historiographi sicuti voluerunt ad suæ paganitatis mendacia transtulerunt, aliisque nominibus rudes puerorum animos edocentes, legem Dei divinam irritam sæculo facere properarunt, impietatisque semina in sono verborum, in periculosis sen

COD. MS. SANGERM. LECTIONES VARIANTES.
3 Qui cum

Deus sit... majestatemque nuntiarunt *sed dextra lævaque

C

* nisi solum exceptorem

FABRICI ET GALEARDI NOTÆ.

Aquila, κατὰ τοῦ ἠλειμμένου αὐτοῦ. Sicut ἠλειμμένον pro Xplor edidit Aquila etiam Danielis ix, 26, teste Eusebio in Demonstrat. Evangel. vIII, pag. 597. Addendus hic Psalmi locus fragmentis Aquile colicetis a duumviris præstantissimis Joan. Drusio, et Bernhardo Montfaucono. FABRIC.

a

* LXX, Ἰδοὺ ἡ παρθένος ἐν γαστρὶ λήψεται, καὶ τέξεται ἱὸν, καὶ καλέσεις τὸ ὄνομα αὐτοῦ Ἐμμανουήλ, pro quo apud Justinum Martyrem est in Apologia longiore pag. 74, καὶ ἐροῦσιν ἐπὶ τῷ ὀνόματι αὐτοῦ, Μεθ ̓ ἡμῶν Oeos. FABRIC.

b Ecce juvencula. Trypho apud Justinum Martyrem pag. 226: Η γραφὴ οὐκ ἔχει, Ἰδοὺ ἡ παρθένος ἐν γαστ τρὶ λήψεται, ἀλλ ̓ Ἰδοὺ ἡ νεανίς. Irenaeus mi, 24, apud Eusebium v, 8, Hist., et Nicephorum iv, 14: Non ergo vera est quorumdam interpretatio, qui ita audent interpretari Scripturam: Ecce adolescentula in ven- D tre habebit, et pariet filium, quemadmodum Theodotion Ephesius est interpretatus, et Aquila Ponticus, utrique Judæi proselyti, quos sectati Ebionai. Eusebius vn Demonstr. p. 516 : Προσήλυτος δ' Ακύλας ἦν, οὐ φύσει Ἰουδαῖος, ὅμως δ' οὖν καὶ κατ ̓ αὐτὸν, τοῦτον εἴρηται τον τρόπον... Ἰδοὺ ἡ νεανὶς ἐν γαστρί συλλαμβά νει καὶ τίκτει υἱὸν, καὶ καλέσεις ὄνομα αὐτοῦ Ἐμμανουήλ. FABRIC.

e Potens cum hominibus. Ὁ δυνατὸς μετ ̓ ἀνθρώπων. Incertum unde hoc hauserit Philastrius, cùm Eusebius in loco, quem jam adduxi, testetur Aquilam in versione sua servasse vocabulum Hebraicum Eppavouλ. FABRIC.

Interpretationes ejus in medio librorum uumquam ponuntur. Origenes Gracas versiones in tetraplis suis, et hexaplis collocaverat hoc ordine, ut constat ex fragmento antiquo in codice Barberino duodecim prophetarum:

Aquila, Symmachus. LXX. Theodotio.

P

Sub Piolemæo. Philadelpho, de quo Aristeas

(Epiphanio tom. II, p. 166, 'Αρισταῖος) atque ex eo Josephus XII, 2, et alii. FABRIC.

f Separatim quemque. Cellularum, sive oiziczov illorum vestigia, cum Alexandria versaretur, in vicina Pharo insula, monstrata sibi testatur Justinus Martyr cohortat. ad Græcos p. 14. Meminit etiam Irenaeus in, 25; Clemens Alex. 1 Strom. 4, p. 342; Cyrillus Hierosol., aliique, quorum loca affert, fabulamque Hieronymo etiam pridem explosam rejicit Hunifredus Hody in laudato opere pag. 138 seq. FABRIC.

Nisi solo excepto co. Sie habent editiones; at in ms. Corb., nisi solum exceptorem qui, quod fortasse melius. Quinam essent exceptores dixi ad Gaudentium edit. Patav., p. 7. Glossæ Vet. Magistri Isonis ad Prudentium Weitzei hymn. 14, vers. 709, in voce Scribas, p. 821: Exceptores qui dicta judicis et responsa martyris excipiebant. Ennodius Vit. sancti Epiphanii episcopi Ticinensis: Notarum in scribendo compendia, et figuras varias verborum multitudinem comprehendentes brevi assecutus, in exceptorum numero dedicatus enituit; capitque jam talis excipere, qualis possit sine bonorum oblocutione dictare; et Vit. B. Monachi Lirinensis: Constantii antistitis ea tempestate florentissimi junctus obsequiis, gloriosis operibus vitæ rudimenta dedicavit, qui eum inter ecclesiaslicos exceptores cœlestem militiam jussit ordiri. Exceptoris officium memoratur in Martyrol., 25 Aug. GALEARD.

Poni in templum. Serapeum, in quo admiranda illa Bibliotheca Alexandria sub Ca sare exusta, septingenta voluminum millia, si credimus Ammiano Marcellino lib. xx, cap. 46, ubi vide Valesii notas, et Lipsium syntagmate de Bibliothecis c. 2. FABRIC. i De Achaia. Priores editiones: De Achaia, de Græcia. Sed perspicuum esse puto verba de Græcia hoc loco esse glossema. FABRIC.

tentiis confirmarunt, quorum causa dicebat et Do- A rem incurrit, diversa itidem sentiens de fide ca

FABRICII ET GALEARDI NOTÆ.