quod colligendarum frugum tradiderat disciplinam, A vult ista persuasio, ut divinis rebus.funesta calami tatis ordo societur? ut naturæ siderum, quam Deus summus certis legibus fecit, mortalis calamitas luctibus jungeretur? Cui rei prodest quod facitis? miscetis terrena cœlestibus, caduca superis, tenebrosa lucentibus, dolores ac luctus hominum divinis honoribus consecrantes. CAPUT VIII. Continet maximam partem prosopopœiam qua sol divi- post mortem ob beneficium, quod ex frugum copia nascebatur, et sepulta in eo loco esta, pariter et consecrata, et divino cum filia appellata nomine. Amat enim Græcorum levitas eos, qui sibi aliquid contulerint, vel qui consilio aut virtute se juverint, divinis appellare nominibus. Et sic ab ipsis beneficiorum gratia repensatur, ut deos dicant, et deos esse credant, qui sibi aliquando profuerint. Sic de Libero Nisa b non dubitat, nec de novis ambigit Sparta sideribus c, cremat et consecrat Herculem d tristis Etas e, et a vanis Cretensibus adhuc mortui Jovis tumulus & adoratur. Additur tamen, sacratissimi Imperatores, ad hujus profani erroris augmentum, quod hos homines (id est, Liberum et Proserpinam), majore quasi auctoritate defendat. Nam B et per dies singulos summo Deo variis generibus Liberum ad Solem volunt referre commenta Græcocorum, Proserpinam vero Liberam dicentes Lunam esse confingunt i. Quod quam absurdum et quam miserum sit, ex ipsa veritatis possumus ratione colligere. Quis vidit pucrum Solem? quis fefellit? quis occidit? quis laceravit? quis divisit? quis membris ejus epulatus est? Quis Lunam rapuit ? quis abscondit i? quis Plutonis conjugem fecit? Sed et errorem istum physica rursum volunt protegere ratione*, indivisam mentem, et divisam, id est, vòv åμépɩotov, καὶ τὸν μεμερισμένον νοῦν ', hac se putant posse ratione venerari. Dicite mihi, o vos mortales, quid naturalibus rebus additis funera? quid Dei dispositionem crudelium mortium atrocitate polluitis? quid opus erat tam duro crudelique tormento? quid sibi C a De Cereris in Eleusine sepulcro nihil apud scriptores legitur. Noster ex Euhemero hausisse videtur. b Creuzer. 1, 122, 124: Nomen si ex India repetendum est, habes urbem NisCHADABURA. Creuzer IV, 237: Liberum Nysium appellatum fuisse docent auclores. Arnob. v, 28: Utrum autem ab urbe an ab homine nomen acceperit, incertum est. Cicero de Natura Deor. III, c. 25, habet Liberum quintum Nyso natum et Dione. Cf. notam Creuzeri. Sic quoque Commodianus Instr. XII: Tollitur atque datur Nyso nutriendus alumnus. De Nysa et Baccho Nysio loci Classici sunt apud Diodor. Sic. 1, c. 15 (ubi vid. Wesseling.), et 111, 67-70; Orell. ad Arnob. v, 28. c Dioscuris. d Justin. M. Apol. 1, c. 29. Theoph. ad Autolyc. 1, ε. 14 : Ηρακλέα μὲν ἑαυτὸν καύσαντα. Tatian. Orat. ad Græcos c. 36. Minuc. Felix c. 21: Hercules, ut D hominem exuat, ŒEtæis ignibus concrematur. e Vib. Sequester de Montibus; Cypr. de Van. Idolor. c. 1; Minuc. Felix c. 21; et v. Elmenhorstii atque Ouzelii notas ad h. 1.; Lactant. 1, 9; August. de Civ. Dei, xvi, 4 ; Hygin. Fab. 50; Arnoh. iv, 25. Haud invenio in ed. f Suidas, v. Пixos. Wow. Kusteriana. Teoph. ad Autol. 1, c. 15; 11,3. Athenagoras c. 26. Tatianus c. 44. Origenes adv. Celsum m, c. 43, p. 475. Ruæi Tertull. Apolog. c. 25. Arnob. iv,'c. 25. Lactant. 1, 11. Loca vett. auctor. collecta invenies in Meursii Creta, I, c. 4. Cf. Creuzer. iv. 427. De hoc Jovis tumulo Euhemeri testimonium servavit Ennius : Elate pessum acla, sic ille, in Creta vitam commutavit et ad deos abiit, eumque Curetes filii sui curaverunt, decoraveruntque eum; et sepulcrum ejus est in Creta PATROL. XII. rebellantes, ad hoc tantum facinus impegit ut profano nefariæ cupiditatis errore et mori me dicatis vestro arbitrio et vivere? Atque utinam usitato more vel uno genere vesanæ cogitationis vestræ figmenta procederent! Utinam sine contumelia mei, sceleratæ cogitationis vestræ grassaretur improbitas! Nunc vosmet per præcipitia jactantes, mihi quoque non parcitis, nec aliquam habet vester sermo reverentiam; sed cum dedecore meo in exitium vestrum mortemque properatis. Alii me apud Ægyptum undis Nili et rapidis verticibus m obstinato mentis furore submergunt ". Alii amputatis virilibus plangunt. Alii crudeli morte cæsum, aut in olla decoquunt, aut septem verubus corporis mei membra lacerata subfigunt г. Qui paululum mihi placida in oppido Gnosso. vid. Ennium Hesselii, p. 323. h Macrobii Saturnal. 1, c. 18, ubi ostendit Liberum patrem eum ipsum esse Deum quem Solem. 1 Creuzer. iv, 188, 220. i Malim abscondidit, licet Nonius quoque habeat abscondit. k Discrepantiam et pugnam sententiarum de uniuscujusque numinis natura, nominis vi et significatione, numeroque eorum qui communi aliqua appellatione salutentur, exponit Arnobius 1, c. 29-34. Vide Meyer de Arnobio, p. 233-238. Ex Philosophia Neo-Platonica: Nouy pepexóv. mentem particularem quæ est particeps Totius, et propter ipsam universalem animam et propter ipsam particularem mentem, habet Proclus Diadochus Institutionis Theologica c. 109, ed. Creuzeri p. 160: Nouv apéρtorov, mentem, individuam essentiam, quia est expers magnitudinis, incorporea et immobilis, ibid., c. 171, p. 254. m Emenda Vorticibus. Wow. net Qui nimirum Solem idem cum Osiride numen esse contendunt (vid. Macrob. 1, c. 21), Adonidem, Atyn, Osirim; et Horum aliud non esse quam Solem. P Clemens Protrept. c. 2, p. 15: Oi de Titãves of καὶ διασπάσαντες αὐτὸν λέβητά τινα τρίποδι ἐπιθέντες καὶ τοῦ Διονύσου ἐμβαλόντες τὰ μέλη, καθήψουν πρότερον, ἔπειτα οβελίσκοις περισπείραντες ύπείρεχον Ηφαίστοιο. Vid. quoque Justin. M. Apol. 1, c. 29; Arnob. V, c. 19 Desistimus Bacchanalia prædicare, in quibus arcana et tacenda res proditur sacratis, ut occupatus puerilibus ludis distractus a Titanibus Liber sit, ut ab iisdem membratim sectus atque in ollulas conjectus, ut coqueretur. Wow.-Et Arnob. 1, 41: Nonne Liberum et vos Patrem membratim ab Titanis discerptum fano32 fuerit oratione blanditus, quadrijugi currus aurigam A ra, ut publicatis omnibus atque detectis, quæ profana consecravit improbitas, misericordia Dei in nomine Domini nostri Jesu Christi lapsos erigat, fugientes ad se revocet, dubitantes confirmet, errantes corrigat, et quod est potissimum, vitam morientibus donet. CAPUT IX. Luctum de morte Adonidis a Marte in aprum converso percussi perstringit, et narrationem Evangelicam de ejecto dæmonio paucis commemorat. me esse confingit. Projicite aliquando tanti furoris exitium, et salutari persuasione convicti, veram salutis viam quærite. Inimicus Dei est, qui hæc aut cogitavit, aut finxit; nec facinus ejus simplex aut usitata pœna comitatur, qui sacra profanis persuasionibus polluit, qui de præclaro opere Dei blanta confingit. Lugete mortuos vestros, et ipsi simili morte morituri. Mittite regibus vestris, ut vultis, inferias, et orbitates eorum alio remediorum genere mitigate. Lugete Liberum, lugete Proserpinam, lugete Atyn, lugete Osirin e, sed sine nostræ contumelia dignitatis. Nolo me per tumulos eorum favillasque ducatis, nolo ut errori vestro nomen meum fomenta suppeditet. Ad lucem diei a Deo factus sum, hoc mihi sufficit solum. Quid me honesti mu- B mas partes in amore Veneris vindicaret, incaute con neris dignitate privatis? Aliud me Deus fecit, aliud esse jussit, et vos me pro libidine vestra dividitis a, pro arbitrii vestri cupiditate laceratis? Quicquid sum simpliciter Deo pareo, nec aliud volo de me intelligatis nisi quod videtis. Hoc Deo gratum est, hoc Deus libenter amplectitur, hoc homines ad salutis viam ducit, si projectis erroribus Dei gratiam simpliciter ac fideliter audiatis. Hæc quidem, sacratissimi imperatores, prosopopoeiaco me sermone dixisse sufficiat. At ego nunc sacrarum lectionum institutione formatus, perditos homines religioso sermone convenio. Si dii sunt quos colitis, cur eos lugetise? Cur eos annuis luctibus plangitis? Si lacrymis et luctu digni sunt f, cur eos divino honore cumulatis? Unum itaque e duobus facite, aut nolite eos lugere, si C dii sunt aut, si luctu eos dignos putatis ac lacrymis, deos eos appellare nolite, ne luctibus ac lacrymis vestris majestas divini nominis polluatur. Sed quia mens perdita, et sceleratæ cupiditatis laqueis implicata, nulla potest ratione revocari, persequar cæle. -- rum consecratione mactatis? Eadem fabula narratur ab Hygino Fab. 167, et Euseb. Præp. Evang. n, 15. Sol hoe loco personam gerit Liberi, cum quo ab Ethnicis serioris ætatis sepe permutabatur. -Septem verubus. Fortassis corrigendum : aut in olla decoquunt aut discerpti corporis mei membra lacerata verubus subfigunt. In Homero enim Hiad. 1, vers. 463 : ..... παρ' αὐτὸν ἔχον πεμπώβολα χερσίν. Wow. -Sed septenarius numerus mysticus est. a Sie in nummo Heliogabali apud Begerum Thes. Brandenburg. II, 712, in quo lapis conicus (Dei symbolum) in quadrigis, et humana figura itidem in quadrigis apud eundem p. 768, et in nummo Maximini ibid. 792. b Sc. Sole. In Mysteriis, et in publicis quoque religionibus. d Ut Persæ Mithra-Mitram, ut Græci et Romani Apollinem et Solem. e Minuc. Felix c. 21: Nonne ridiculum est, vel lugere quod colas, vel colere quod lugeus? f Plane sunt illa apud Clementem Alex. Protreptico e. 2, p. 21 : Εἰ θεοὺς νομίζετε, μὴ θρηνεῖτε αὐτοὺς, μηδὲ κόπτεσθε· εἰ δὲ πενθεῖτε αὐτοὺς, μηκέτι τούτους ἡγεῖσθε εἶναι θεοὺς. Sunt autem Xenophanis Colophonii ad Egyptios. Plutarch. de Iside c. 70: Eevopávns ó Κολοφώνιος ηξίωσε τοὺς Αἰγυπτίους, εἰ θεοὺς νομίζουσι, μὴ θρηνεῖν· εἰ δὲ θρηνοῦσι, θεοὺς μὴ νομίζειν· ἄλλως δὲ γελοίου άμα θρηνοῦντας εὔχεσθαι, τοὺς καρποὺς πάλιν ἀναφαίνειν καὶ τελειοῦν ἑαυτοῖς, ὅπως πάλιν D In plurimis Orientis civitatibus, licet hoe malum etiam ad nos transitum fecerit 8, Adonis quasi maritus plangitur Veneris, et percussor ejus circumstantibus vulnusque monstratur. Mars enim in porci sylvestris speciem formamque mutatus, ut sibi pri tra se ruentem i percutit juvenem. Si Deus erat Adonis, cur rivalis insidias nesciebat ? Si homo, cur cum superiore certabat? Sed et alium audio cum Venere conjugale habuisse consortium. Vulcanus, nisi fallor, ab his deorum cultoribus maritus Veneris esse perhibetur. O vanorum hominum ridenda persuasio! Inter duos maritos adulter positus ab uno capitur, alterum vincit. Sed vide, ut adulter Deus maritum vinceret, quod sibi corpus elegit, poreus esse maluit : qui, si habebat corporis mutandi potestatem, leonis debuit potius speciem formamque suscipere. Sed leonem dicunt, qui naturas animalium norunt, in illa agrestis animi feritate pudicitiae servare virtutem. Merito igitur ab adultero leonis spernitur forma et libidinosi animalis eligitur. Hic jam Evangelicæ traditionis secreta tractemus. Ejecto dæmonio Dominus porcorum gregem donat (Matth. viu, 31, 32; Marci v, 13; Luc. vIII, 32, 35). Nec immerito, ut cum libidinosis animalibus per dura præcipitia fluctusque jactatus, per mortes porco ἀναλίσκονται καὶ θρηνῶνται. Wow.— Firmicum legisse Clementem ex hoc loco patet. Idem expressit et Minucius c. 21. Vide quoque Athenag. legat. c. 12 et 25. 6 Quo tempore Adonidis Mysteria Romam devenerint, scriptores haud commemorant; probabile tamen est, hoc Hadriani aut certe Heliogabali temporibus factum esse. h Arnob. vii, 33. Lactant. 1, 17. De tota hac fabula Cf. Fikenscher Erklarung des Mythus Adonis (Gotha, 1800); et Creuz. 11, p. 95 seq. i Loco serentem, ut habet editio princeps. Ovid. Metamorph. x, vers. 710: Forte suem latebris vestigia certa secuti i Et c. x, Audio Cinyram Cyprium. Hæc verba indicare videntur hominem, qui ex aliorum relationibus penitiorem sacrorum Hellenicorum notitiam hausit, cum ipse in religione Christiana ab infantia inde educatus fuerit. Nec obstant verba c. 8: Al ego nunc sacrarum lectionum institutione formatus, perditos homines religioso sermone convenio. Nam haud nimis urgendum est illud nunc, quasi provectiore ætate ad legendam S. S. tandem accesserit. Referendum potius est ad sequentia perditos homines .... convenio. 1005 rum varias, digna nece immundus spiritus carperetur. A santur, et quicquid hominem perdidit, colitur, et funesti anguis callida et malitiosa crudelitas adoratur. CAPUT XII. CAPUT X. Flagitia in cultu Veneris Paphic explodit. Audio Cinyram Cyprium a templum amicæ meretrici donasse b, ei erat Venus nomen. Initiasse etiam Cypria Veneri plurimos, et vanis consecrationibus deputasse. Statuisse etiam, ut quicumque initiari vellet, secreto Veneris sibi tradito, cassem in manum d mercedis nomine deæ daret. Quod secretum quale sit, omnes taciti intelligere debemus, quia hoc ipsum propter turpitudinem manifestius explicare non possumus e. Bene amator Cinyras meretriciis legibus servit, consecrata Veneri a sacerdotibus suis stipem dari jussit, ut scorto. CAPUT XI. Item flagitia Jovis Sabazii. Sebazium colentes Jovem fanguem, cum initiantur, per sinum ducunt &. Adhuc primi erroris vitia grasa Tota hæc narratio Euhemerum sapit. b Scilicet doctrina arcane in Mysteriis Veneris in templo Paphio et sacro horto, cujus nomen ispòs xos hodieque superest (Voyage d'Ali-Bey, n, pag. 129), mystis tradita. Clemens Alex. Protrept. c. 2, p. 12; Lactantius 1, 17; et Theod. de Cur. Græc. affect. dissert. 3 ed. Schultzii tom. IV, p. 767. Omnes ex Euhemero: Que (Venus) artem meretriciam instituit, auctorque mulieribus in Cypro fuit, uti vulgo corpore quæstum facerent. Hesselii Ennius p. 325. Ex Trogo suo idem refert Justinus XVIII, c. 5. Commodiani Instr. xvi: Phariam una cœlestem, Virgines et Venerem, cui conjuges vestræ delumbant. Hanc meretricem a Cinyra inter deos relatam habet quoque Arnobius IV, 25. B In manum, sic correxit Wowerus. Scaliger: cum in editione principe legeretur, C assem unum, secreto Veneris sibi tradito asse, manum mercedis nomine deæ daret. e Ex Clementis Protreptici c. 2, p. 13, et Arnobii lib. v, c. 12, hocce secretum discimus. Hic v χόνδρον καὶ φαλλὸν traditum fuisse scribit; ille : nec Cypria Veneris abstrusa illa initia præterimus, quorum conditor indicatur Cinyras rex Cypri fuisse, in quibus sumentes ea certas stipes inferunt, ut meretrici, el referunt phallos propitii numinis signo donatos. Cf. Orell. ad h. 1.; Lucianum de Dea Syria c. 16; Meursium in Cypro p. 109, et Dissertat. nostram : der Tempel der Himmlischen Gottin zu Paphos, p. 17. Templum Veneris Aphacenum in Libano monte ob scelera ibi commissa infame, Constantinus M. destruxerat. Hinc forte apud Firmicum recens templi Paphii memoria, et b. 1. commemoratio. Hæc flagitia in templis Phoeniciis Veneri dicatis tangit quoque Athanasius κατὰ Ἑλλ. c. 26. Hunc deum, qui est Dionysus (Creuz. in, 544) vel Lunus (Creuz. p. 350) et ad religiones Phrygias pertinet (ibid. 358) loquuntur inscriptiones, qua cum Justino M. Apol. 1, p. 45, et Firmico Jovem eum faciunt ex sequioris Paganismi omnia fere numina confundente syncretismo. Q. NVNNIVS ALEXANDER DONVM DEDIT JOVI SABAZIO. SI. METIVS ZETVS (Gruter. ibid.) IOVI SABAZ (Ibid.) (Gruter. p. xxi.) D Item et Corybantum flagitia fœdosque ritus. In sacris Corybantum parricidium colitur 1. Nam unus frater a duobus interemptus est, et ne quod indicium necem fraternæ mortis aperiret, sub radicibus Olympi montis a parricidis fratribus consecratur . Hunc eumdem Macedonum colit stulta persuasio. Hic est Cabirus, cui Thessalonicenses quondam cruento cruentis manibus supplicabant 1. Considerandum itaque est, quale sit numen, quod parrici dalis amentia, ut parricidium coleret m, invenit. CAPUT XIII. Narrationibus de Deorum facinoribus quævis flagitia hominibus commendari, et nomina hominibus inferiora atque deteriora pingi docet. Quapropter quicumque hæc sacra devota mente Lexico : Σαβάδιος, ἐπώνυμον τοῦ Διονύσου, καὶ Σαβοί, ἐπίφθεγμα βακχικόν. Photius in Lexico : Σαβοί, Mystas Sabazii, h. e. Dionysi, ut Baxxovs Bacchi, dicit ex Demosthene pro Ctesiphonte. Nomen potius crediderim originis peregrinæ. Ex Hebraico vel Phoenicio NOD, inebriari, derivat magnus Bochartus. Scholiasta vero Aristophanis (Vesp. v. 9) Thracicam vocem esse contendit. Quod si ita sese habet, componi forsitan poterit istud verbum cum verbo Gerinanorum Saufen, Suecorum Suppa, Danorum Sobe. Majori fortassis jure e Persicis linguis derivabitur; Zabzeba enim in Pelahvica est nomen Solis, a. v. Chald. splenduit, cui voci si addas, in lingua eadem quoque obvium, habebis notionem splendoris fortissimi (Eusèbe Salverte, Essai sur les noms d'hommes, de peuples et de lieux, Paris, 1824, tom. II, p. 95). Sed incertas esse omnes hujusmodi etymologias, lubens fateor. De Sabazio porro vide Arnobium v, 21, et notam Orellii; Santa-Crucium, de Mysteriis 11, p. 93; Welckeri Anhang zu Zoegas Abhandlungen, p. 401. 8 Arnobius v, 21: Ipsa novissime sacra, et ritus initiationis ipsius, quibus Sebadiis nomen est, testimonio esse poterunt veritati : in quibus aureus coluber in sinum demittitur consecratis, et eximitur rursus ab inferioribus partibus atque imis. Similiter Justin. M. Apol. 1, p. 45. Clem. Alex. Protrept. c. 2, p. 14: Σαβαζίου γοῦν μυστηρίων σύμβολον τοῖς μυουμένοις ὁ διὰ κόλπον θεός· δράκων δὲ ἔστιν οὗτος, διελκόμενος τοῦ κόλπου τῶν τελουμένων, ἔλεγχος ἀκρασίας Διός. Plura apud Orellium in notis ad T. 1. Arnobii. Scil. Paradisiaci. i Minuc. Felix, c. 21; Lactant. 1. c. 13 (in quibus locis de parricidio haud est sermo). Arnobius v, 19: Oblivioni etiam Corybantia sacra donentur, in quibus sanctum illud mysterium traditur, frater trucidatus a fratribus. Sic quoque Clemens Protrept. c. 2: Εἰ θέλεις ἐποπτεῦσαι καὶ τῶν κορυβάντων ὄργια, τὸν τρί τον ἀδελφὸν ἀποκτείναντες οὗτοι, etc. Cf. præterea Sancta-Crucium, Mystères du Paganisme, i, p. 79, et Creuzerum, 11, 43, 767 seq. i Clem. Alex. Protrept. c. 2, p. 15. Lactantius, 1, c. 15, Macedones Cabirum summa veneratione coluisse dicit. 1 Cernitur in nummis Thessalonicensium. Vid. Eckhelii Doctr. nummor. Veterum. 1, p. 77: Ludi in ejus honorem apud eos celebrati, KABEIPIA. Alibi quoque in numis occurrit, v. c. Tripoleos Phoenicia, in, p. 373, et Claudii Gothici imperatoris, DEO CABIRO inscriptis, vi, p. 472. Humanis ei sacrificiis litatum fuisse, solus Firmicus est testis. m Malim celaret. Wow.-Sic habet editio princeps; veneratur, cuicumque placet superstitionis istius me- A catur 1. Adulteria omnia eorum enumerare difficile tuenda contagio, aut malis suis solatium quærit, aut facinora eorum tacita collaudat cogitatione, hoc optans, hoc quærens, hoc utique magnopere desiderans, ut et sibi liceat, quod diis suis licuit, ut et se ad consortium talis vitæ morum similitudo perducat. Adulterio delectatur aliquis a, Jovem respicit, et inde cupiditatis suæ fomenta conquirit, probat, imitatur, et laudat, quod Deus suus in cygno fallit b, in tauro rapit, ludit in satyro d, et ut liberalis in flagitiis esse consuescat, quod inclusam regiam virginem auro largiter fluente corruperit e. Puerorum aliquis delectatur amplexibus, Ganymedem in sinu Jovis quærat f, Herculem videat Hylam impatienti amore quærentem, Hyacinthi desiderio captum Apollinem discat h. Chrysippum alius, alius Pelopem i videat, ut per deos suos sibi licere dicat *, quicquid hodie severissime Romanis legibus vindi attamen coleret melius cum orationis serie congruere videtur. a Hujusmodi exprobrationes in Actis quoque martyrum passim leguntur. Sic v. c. Symphorianus martyr coram judice dixit: Apollinem vero istum quis nesciat, apud Amphrysum fluvium Admeti regis fuisse pastorem; qui voluptatum suarum illecebras recolens laureas diligit sertis coronas (Ruinarti Acta primorum martyrum sincera et electa p. 72). Achatius episcopus, ibid., p. 140, de Apolline: Ut erat turpis in pueros, forma Hyacinthi cujusdam captus, ut bene nostis, incaluit, et miser atque ignarus futuri, disco illum quem optabat videre occidit. Esculapium fulminatum, Venerem adulteram, Jovem in Creta sepultum in sequentibus commemorat. Jovis, Martis, Vulcani scelera Theotechus martyr ostendit in Actis S. Theodot. (Ibid., pag. 363.) Neque deerunt alia hujusmodi testimonia, si Acta martyrum evolves. Vide, p. 47, de Venere; p. 468, de fornicatione Jovis cum Junone sorore; de Hercule et Esculapio, p. 446. Cf. Justin. M. Apol. 1, c. 9; Arnob. 1v, c. 26; ubi spurci deorum amores recensentur; et Orellium atque Meyerum de Arnobio, p. 244. Eadem fere habet Clem. Alexandrinus Protrept., c. 2, p. 27. Indigna deorum facta deos illos nou esse luculenter probant. Athanas. xarà 'EMλ. c. 12. De singulis vide Mythographos. Pauca tantum notabimus. b Ledam. © Europam. d Antiopen Ovid. Metamorph. vi, 110; Hygin. Fab. 8; Apollod. m, c. 5, 5; Nonni Dionys. VII, 123, xvi, 232; et scholiast. Apollon. Rhod. iv, 1090, ed. Brunckianae posterioris; Arnob. iv, 26. Ludit significatione Venerea. Ovid. de Arte amandi. 1, 91, 613; Metam. vi, 131; et Burmann. ad Ovid. de Arte amandi, p. 546. e Danaen. Horat. Od. m, 16. .... f Minuc. Felix c. 22: et in Ganymedem Jovis stuprum cœlo consecratum. 8 Hunc quoque habet Arnobius, a Clemente mutuatus. Orell. I. c. Ita quoque Arnobius. Hyacintho est alter occupatus. Ovid. Metamorph. x, 160 seq. ORELL.-Commod. Instr. XI: Ultimus ille dies fuit Hyacinthi sodalis. iDe Chrysippo Pelopis filio a Laio ob pulchritudinem rapto, a Pelope liberato, deinde ab Atreo et Thyeste interempto agunt Pausan. vi, c. 20; et Hygin. Fab. 85; at a deo quodam adamatum fuisse, Laud legimus. Hunc etiam recenset Arnobius, a Neptuno ama est. Quis Amymonem m? quis Alopen "? quis Menalippen? quis Chionen, Hippothoenque P corripit? Nempe Deus vester hæc fecisse memoratur. Ille, quem volunt severis oraculis errantium hominum peccata corrigere, Steropen amat 4, thusam rapit, Zeuxippem stuprat, quærit Prothoen et Arsinox adultera cupiditate blanditur. Sed ex isto corruptarum mulierum grege una puella amatorem Deum et vitavit et vicit. Daphnen enim divinans Deus et futura prædicens, nec invenire potuit, nec stuprare. Muliebria patitur aliquis, et effeminato corpori solatium quærit? Videat Liberum amatori suo post mortem etiam promissæ libidinis præmia imitatione flagitiosi coitus repræsentantem. Si quis B monstruoso cupiditatis ardore in paternæ necis armatur exitium, a Jove sumat exemplum *. Qui fraternum desiderat sanguinem, Corybantum sequatur tum. Pind. Olymp. 1, 38 : Πέλοπος· τοῦ μεγασθενής ἐράσσατο γαιάρχος Ποσειδάν. ORELL. · Ποσειδῶν τοῦ μεipazion spa. Philostrati Icones 1 in Pelope. Οὐδὲ βελτίους τῶν ἀνθρώπων δεικνῦντες τούς θεούς. Πάντα θεοῖς ἀνέθηκαν Ομηρος θ' Ησίοδός τε, LINDNER ad Athenag. Cum Athenagora consentit Tertullianus Apol. c. n: Sugillatio est in cœlo (cœlum, sic flavercamp) vestra justitia; deos facitis criminosissimos quosque; et Athanas. xará 'Eλ. c. 25, ubi docet flagitiosa falsorum deorum exempla homines ad similia agenda induxisse. 1 V. c. Lege Julia de adulteriis et stupris (cf. Jo. Guil. Hoffmannum ad legem Juliam de adulteriis coercendis. Francof. 1732. In insulam relegabantur). L. Peducæa de Incestu. L. Papia Poppaa. Sæpius a sucCcessoribus Augusti leges contra adulteria aliaque id genus crimina at sunt: v. c. Tiberiilex de Pudicitia (Sueton. in Tiberio c. 35), Caracalla lex contra adulteros, Dig. L. XLVIII, tit. 5, L. 13, § 5. Proxime vero Firmicus respicere videtur leges Constantini M. de Matrimon. Cod. Theodos. L. m, tit. 16; 1x, tit. 7. Cod. Justinian. L. IV, tit. 39; v, tit. 27. Obscœnitates cum cultu deorum in Syria imprimis conjunctas severis legibus repressit. Eusebi. Vita Const. 1, c. 56, 58. Socrat. H. E. 1, 18. Sozomeni H. E. 11, 4. m Hanc habent Clemens Alex. I. 1., p. 27, et Arnobius iv, 26. n lidem. 。 lidem. institutum, et incestum desiderantibus a Jove su- A num deflenda persuasio! O infelicis imitationis cruenmantur exempla. Cum matre concubuit a, b f sororem duxit uxorem ; et ut integrum facinus impleret a Cybele in summo Agdis vertice, ut habet Arnobius, v, 9. e Apollod. 11, 5. 703. с ta meditatio! Scenam de coelo fecistisk, et errantes animos per abrupta præcipitia crudeli calamitate duxistis, cum hominibus peccare cupientibus facinorum via de deorum monstratur exemplis. Sed in ista criminum lege, in ista confessione scelerum gratias agamus illis, qui etiam exitia et mortes deorum istorum nobis nescientibus prodiderunt : ut disceremus omnia per tot obstantes. Fuit enim et apud veteres, licet nondum terram illuminasset Domini no. stri Jesu Christi veneranda dignatio, in spernendis superstitionibus religiosa constantia. Diomedes pudicus ac sobrius Venerem vulnerat, Martem vincit et percutit m. Oti et Ephialta" edicto Mars bellipotens temporali exsilio damnatus, ferrea catenarum vincla sustinuit. Sarpedonem filium mortuum in Troja Jupiter plangit P. Et mercedem fabricatorum murorum Neptunus a superbo rege a non recepit. Alterius regis Apollo greges pascit. Et soli omnia videnti alius * occisarum boum nuntiat mortes. Castores sepelit Sparta, ardet apud Oetam Hercules ", et Æsculapius alibi fulminatur, Vulcanus a patre præcipitatus pedem frangit . Lycurgum fugiens Liber moritur y. Venus in adulterio deprehensa detegitur, et post Dei nuptias Anchisæ hominis cubile sectatur a. Saturnus regno timens devorat filios b. Hic ex Creta fugiens in Italia a Spartanis absconditur d. Ob amoAdmeti. Hygin. Fab. 50; Tatian. Orat. ad Græ. cos, c. 55. Admeti pecora pavisse refertur quoque a Commod. Instruct. XI. s Lampetia Odyss. M, 374. Pausanias, II, c. 15; attamen credit eos in Messenia sepultos esse. Arnob. iv, c. 25. u Vide supra ad c. 7. Just. M. Apol. 1, c. 29; Tertull. Apol. c. 14; Minuc. Felix c. 21: Esculapius ut in deum surgat, Sic Wowerus correxit lectionem editionis prin- fulminatur; Apollodor. III, c. 10; Hygin. Fab. 49; cipis a piis suis habentem. Intellige de Danae. Prometheus et socii, vid. Æschil. in Prometheo. Vel si ultimam proditionem respicit, qua Saturnus a filio exsecabatur, Lycophr. vers. 869, et Tzetzem ad eumdem. i Hic aliquid excidisse videtur, nam desunt exempla, quæ sunt in cæteris; licet historia Tantali huc referri possit. Sed ea utitur Firmicus exemplo vindictæ de injuria sumptæ. j Auctores qui res Tantali narrant v. in Hederichs Mythol. Lexicon. * Vera est emendatio, Scenam loco cœnam, quod habet editio princeps, ponens. Plane expressit illa Clem. Protrept. c. 4, p. 52: Oiμor tñs àlεóτNTOS, σκηνὴν πεποιήκατε τόν οὐρανόν, καὶ τό θεῖον ὑμῖν δρᾶμα γεγένηται. Wow. Tragoedia superstites, in quibus dei personas agunt, satis hanc Firmici querelam comprobant. - 1 V. c. Euhemerus, aliique. m Iliad. E, 883 seq., 846 seq.; Clem. Protr. c. 2, p. 31, Pott.; Tertull. Apolog. c. 14; Minuc. Felix c. 22; Longinus Tepi rous c. 9; Arnobius, iv, Gregor. Naz. Orat. iv, in Julianum. 25; n Iliad. E, 384; Diodor. Sicul. v, c. 51. • Decem et tribus mensibus. Iliad E, v. 386. Hygin. Astronom. 11, c. 40. Wow. P Sarpedonis mortem narrat Homerus Iliad. II, 459. 4 Laomedonte Troje rege. Homer. Iliad. 9, 445, et Eustath. ad h. I. D Arnobius iv, 24, et not. Orellii; Pindari Pyth. od. Iliad. A, 590-90; Clem. ibid.; Tertull. Apol. c. 14; Arnob. IV, c. 24, et Orell. ad h. 1. y Nescio unde hæc habeat Firmicus. Forte ex Euhemero. 42. z Ovid. Metam. iv, 170; Minuc. Felix c. 22. a Arnobius v, c. 27. b Apollodor. 1, c. 1; Tatian. Orat. ad Græc. c. Ovid. Fastor. 1, vers. 235: Hac ego Saturnum memini tellure receptum; d Arnob. IV, c. 24: Numquid pulsum a nobis senem Italorum delituisse in finibus? Minuc. Felix c. 22; Lactant. 1, c. 13, 14; Euseb. Præp. Evang. III, 3; Tertull. Apol. c. 10; et Orell. in notis ad Arnob. Eubemerus ap. Ennium p. 320: Jupiter, cognitis insidiis (Saturni) regnum sibi denuo vindicavit et fugavit Saturnum. Qui cum jactatus esset per omnes terras, persequentibus armatis, quos ad eum comprehendendum vel necandum Jupiter miserat, vix in Italia locum, in quo lateret, invenit. Sed de Sparta |