Oldalképek
PDF
ePub

et ut alii mihi inscriptiones mitterent curavit. Ex ceteris nostratibus E. T. Langerus itinerarium Io. Dornsuami mihi excutiendum concessit; Conr. Heusingerus, Iac. Frid. f. chartas paternas, quae ad illud itinerarium referuntur, exiguo pretio vendidit; aliquot inscriptiones nobiscum communicarunt Creuzerus, Thierschius, Fr. Th. Welckerus, cuius singulae epistolae novum quiddam mihi attulerunt, Spikerus, bibliothecae regiae Berolinensis praefectus, et G. H. Bernsteinius, uterque ex itinere Britannico redux, Minutolius, vir excellentissimus, Aegyptiaco itinere clarus, Steinbüchelius Vindobonensis, Stoephasius Posnaniae habitans, Weberus apud Venetos negotiator, Spangenbergius, Cellis Hannoveranis supremi iudicii consiliarius, C. F. A. Beierus, professor Lipsiensis, qui schedas Io. Benthyli Smyrnaei, iuvenis mihi carissimi, antequam hic Berolinum concederet, benigne misit. Nuperrime demum sero, sed non minori studio, Cassellanorum marmorum exactissima exempla misit Völkelius. Pighianas et Spanhemianas bibliothecae regiae chartas ipse examinavi, et in his potissimum magnum ineditarum inscriptionum numerum repperi. Inter Batavos Guil. van Heusde chartas Horstianas et Lennepianas, in his Gallandi et Petri Burmanni Secundi schedas inedita quaedam continentes, Reuvensius decretum Aexonensium miserunt. Münterus, episcopus Seelandiae, varia, ex Akerbladii potissimum supellectile, nobis donavit; Bröndstedius, Regis Danorum apud Pontificem Maximum legatus, Ceos titulos misit nondum tum editos, et inscriptiones Musei Strangfordiani aliasque; Birgerus Thorlacius titulos aliquot Siciliae. Permulta debemus Köhlero, archaeologo Petropolitano longe doctissimo, cuius schedae variis temporibus sed maxima ex parte his ipsis diebus missae utinam maturius ad me pervenissent; nec nobis defuit Petrus de Köppen Bosporanorum titulorum ipsis suis autographis communicandis. Gallorum principes litteratores sedulo et libentissime me adiuverunt, initio E. Q. Viscontus, qui paulo post obiit, mox Letronnius, Radulphus Rochettus, St. Martinus, Boissonadus; Aegyptiaca haud pauca antequam ederentur Iomardus mihi concessit; titulos aliquot, qui non sine difficultate investigari poterant, Alex. Humboldti, viri meo praeconio superioris, opera adiutus comparavit Hasius; tabulas, quae musei Parisiensis inscriptiones omnes aeri incisas continent, Claracus Comes illustrissimus, eiusdem musei conservator, priusquam publici fierent iuris per Hasium ad me misit: quarum partem nunc continet Bouilloni pictoris opus de antiquis illius musei monumentis, quo tamen non usus sum, quod nec mature id ad me pervenit, nec meliora continet exempla, quam quae iam habebam. In Britannia vero E. D. Clarkius conciliavit mihi Rosium; hic permultos titulos in patria, mox Parisiis et in Italia a sese inspectos mecum communicavit; per eundem Guil. Gellius plura misit apographa, ut per Müllerum Leakius (1) et Beaufortus; idem Rosius curavit, ut T. S. Evansius in nostrum usum eas conficeret schedas, quas Rosianas vocare soleo, Elginiana monumenta continentes: quarum varietatibus, nostra cum venia, usus interim Osannus est. Etiam Guil. Hamiltonus, Regis Britanniarum apud Regem Siciliarum legatus, rogante Schölero, professore Gedanensi, Neapoli confecit apographum tituli, quod optaveram. Inscriptiones Atticas duas ante paucos annos effossas misit A. Stähele, Helvetius Londini agens, qui eas ipse Athenis transcripsit (2). Quorum virorum eximiorum non possum quin praedicem et humanitatem et liberalitatem ab omni remotam invidia, quae pusillos invadit animos.

[ocr errors]

IV. Quae exclusa sint.] Quamquam vero universum Graecarum inscriptionum apparatum colligere constituimus, tamen nummorum titulos omisimus, quod hi una cum typis in operibus numismaticis plenissime collecti sunt nec separari apte a typis queunt nummorum potissimum decus constituentibus: ceterum praeter palaeographicam rationem nummis et nostris inscriptionibus non multa sunt communia; atque ipsa utrorumque utilitas, de qua quum olim ferventibus doctorum studiis disceptaretur, inscriptionum partes Marq. Gudius, nummorum Ez. Spanhemius secutus est (3), eatenus videtur diversa esse, ut qui imperiorum tempora et principum seriem rite deducere, imagines et hominum et deorum cogno

(1) Leakius inter principes titulorum investigatores numerandus inscriptiones praecipuas a sese repertas sparsit in variis potissimum collectionibus, quae ab aliis editae sunt, ita tamen, ut ipse illas notis instruxerit plerumque, sicut in Walpolii collectione, quae inscribitur Travels. Hinc accidit semel n. 1001. ut ex schedis Leakii editum a Walpolio titulum dixerim, quem dicere debebam a Leakio in Walpoliano opere editum. Nec multum in illo titulo, ubi de notis non dissero, interest inter utramque dictionem; sed ubi accuratiore definitione opus fuit, hanc non neglexi.

(2) Neutram editam esse iuraveris: tamen altera in Corpore nostro Inscriptionum iam impressa est n.465. Novum apographum ex lapide inter rudera ecclesiae combustae reperto petitum est: lectio non differt a nostra, nisi quod littera Y, quam supplevi, in hoc apographo comparet, et pro tribus versibus sunt quattuor, fortuito opinor. De altera dixi in Addendis ad n.916. et ne haec quidem nova sit necne, licet diiudicare.

(3) Cf. Maffeii epistolam: Sul paragone delle Iscrizioni con le Medaglie, in F. A. Zaccariae Institt. antiq. lapid. (Venet. 1793.) p. 487 sqq.

scere atque ex his de variis variarum civitatum religionibus.coniecturam facere velit, in nummis, qui mores et instituta populorum, rerum publicarum formas et administrationem, denique civiles privatasque veterum res universas indagare, et linguae ac sermonis proprietates investigare constituerit, in inscriptionibus maius sit praesidium habiturus, quae praeterea nummis solent disertiores esse. Non aeque ab inscriptionibus excludi gemmae, vasa, sigilla possunt; ex quibus hinc inde per universum opus aliqua sparsa sunt, ex ceteris autem sub finem operis praebebimus delectum non tam de industria institutum quam sponte natum, iis potissimum omissis, quae repraesentare nisi additis imaginibus non sit operae pretium, quod imagines potiores, inscriptiones non ullius sunt momenti. Inscriptiones a veteribus auctoribus traditas (1) omitti par est, quod hoc opus eo consilio suscipitur, ut monumentorum litteratorum paretur supplementum: tamen utilitatis causa aliquot ex illis insigniores, ut monumentum Adulitanum, recipiemus. Contra fragmenta titulorum ne ea quidem abieci, ex quibus nihil quidquam extrices, propterea quod haec quoque possunt aliquando insignem praestare usum, sicut titulus n. 1711. A. a nobis restitutus est e fragmento Cyriaci, quod ne Muratorius quidem relatu dignum existimaverat. Sed prorsus exclusimus titulos Graecis quidem litteris, non tamen Graece compositos, in his aliquot, qui a nonnullis Graeci habentur, ut Gruterianum Bastae in Appulia tributum, ut monumentum in valle Phrygiae Doganlu repertum: quamquam de his in palaeographica commentatione mentionem faciam. Postremo Academia constituit, ne figurarum imagines cum inscriptionibus coniunctae in opere hoc litterario delinearentur, sed ut quantum opus est verbis describerentur: non enim commiscendi artium fines sunt, nec repetendis figuris pridem delineatis augenda librorum pretia: id quod statuit iam Maffeius, utriusque rei, et figuratae antiquitatis et inscriptionum, iudex usu longo experientissimus (2). Immo quod imagines plerumque ex titulis, non tituli ex imaginibus intelliguntur, et ex figuris non multum ad explicandas inscriptiones peti potest, ne verbis quidem multis in imaginum utimur descriptione. Quodsi errori obnoxia est descriptio verbis reddenda, corrigi error debet; necdum video a me ita in hac re erratum esse, ut error sit in tituli interpretationem propagatus (3). Nec qui archaeologos vel principes, etiam Io. Winkelmannum et E. Q. Viscontum, perverse incisas tabulas edidisse norunt, quantum in ipsis erretur delineationibus, ignorant; sculptoresque et falluntur et fallunt. Ita A. Hirtio, collegae nostro, quum vas Ingenhemianum edebat (4), licet tabulam identidem corrigeret, accidit, ut muliebris figurae bovina cornua, quae in vasculo ipse conspexi, a chalcographo mutarentur in caprina: ex qua re Hirtio mota lis est. Ita Pembrokiani anaglyphi Iovem aliter exhibet Bimardi, aliter Mülleri tabula (5): multumque distat anaglyphum Samothracium idem a Müllero et a Millingenio delineatum (6). Possem alia addere et insigniora, nisi in iis consistere vellem, quae nuperrime tractata sunt: hoc credet, opinor, aequus iudex et virium humanarum existimator modestus, in opere tam amplo et laborioso vix simul ad imagines recte delineandas et ad inscriptiones probe reddendas et explicandas ab uno posse homine satis attendi.

V. De ordine instituto et operis partibus.] Iam digerendae materiae quum triplex institui via queat, inscriptionibus aut pro argumentorum diversitate per classes, quas secuti priores sunt, aut secundum aetalem, aut geographice disponendis, etsi Maffeius, quod tum Graecarum inscriptionum nondum tanta fuit moles, mixtam ex prima et altera rationem adoptaturus erat (7), tamen tertia sola, etiam in nummis recepta, Graecis titulis tot et per universum prope veterem terrarum orbem sparsis in ordinem redigendis ita ac

[ocr errors][ocr errors]

versum genus a scripta constituit: non est cur modo unum et alterum in eadem collectione permisceantur."

(1) Ex Herodoto, Strabone, Pausania, Athenaeo, Dione Cas- Figurae inscriptionibus adnexae describentur verbis, quum id ad sio, aliis, titulos receperunt priores docti; quae res, ut mihi vide-titulorum intelligentiam conducet. Ceterum figurata antiquitas ditur, nullam habet utilitatem. Ac ne certae quidem fidei omnes hae inscriptiones sunt, ut statim Reinesiana prima, quae Athenis posita fertur: Θεοῖς Ασίας καὶ Εὐρώπης καὶ Λιβύης, θεῷ ἀγνώστῳ καὶ ξένῳ. Talia hodie explosa repetere dedigneris: dedignabuntur, si sapient, posteri repetere inscriptionem Petrizzopulianam (n. 43.) et suppositicias Fourmonti, in quibus mihi desudandum fuit.

1.

(2) Prospect. p. 135. ed. Becell. „Icones, anaglypha, statuas huic operi nequaquam admiscebimus, vel saltem parcissime. Solent haec a typographis avidius arripi, atque ut librorum pretium augeatur, libentius quocunque intrudi; sed quum praesentis collectionis labor ab utilitatis scopo absit quam longissime, sataget ex adverso Societas nostra, ut volumina quam minori impendio poterit constent.

(3) Cf. Addenda ad n. 5.

(4) Die Brautschau, Zeichnung auf einem Griechischen Gefäls, Berol. 1825. 4.

(5) Vide ad n.34. p. 52. a. et Böttig. Amalth. T. III. p.43.

(6) Inscr. n. 40. Müller. in Böttig. Amalth. T. III. p. 35. Milling. Ancient unedited monuments (Lond. 1822.) P. ÍIÍ. n. 1.

(7) Prospect. p. 127 sq.

commodata est, ut ab ea initium disponendi peti possit: Latinorum alia est ratio, qui multas ob causas, quas exponere nihil attinet, per classes digerendi sunt. Sed ut de Graecis dicam, geographicus quidem ordo, quae civitate, dialecto, institutis inter se conveniunt, praestat composita, ut saepe ne explicatione quidem opus sit, quod alterum monumentum altero iuxta collocato illustratur tacite: diremptis eiusdem loci titulis impeditur intellectus, et in diversas terrarum plagas continuo vagatur interpres. Quodsi quis Atticas, Laconicas, Boeoticas inscriptiones, aut rursum Syriacas, Palmyrenas, Aegyptiacas, aut Ponticas aut Deliacas consideraverit, quanto omnes eiusdem terrae titulos componi praestet, facile intélliget sin per aetates vel classes dirimentur, non ordinabuntur, sed confundentur. Deinde patria tituli ut plurimum est certa; classium et aetatum ratio ambigua: unde fit, ut apud Gruterum et Muratorium idem titulus saepius redeat. Sane haud pauci tituli ubi reperti sint, non constat: sed bona pars comparatis aliis ad certos locos a me revocata est', ad alios fortasse ac quos exspectabas: ut ex Atticis exemi multos, qui Attici habiti erant, neque in Spartanis posui testamentum Epictetae, Therae vindicatum. Nec, quando non constabat ubi repertus titulus esset, sed ad quam civitatem pertineret constabat, religioni duxi in huius eum civitatis titulis referre: quae si cui inconstantia videbitur, sciat in ordinanda huiusmodi materia inconstantiam iudicio temperatam praestare perfectae sed infructuosae constantiae. Ceterum ubi maior alicuius regionis inscriptionum habetur numerus, ut Atticae, Laconicae, Boeotiae, has disposui per classes, classes vero secundum tempora, vel ubi haec nos destituunt, ex argumentorum similitudine: at non easdem in omnibus partibus classes dedimus, a quibus nusquam recederetur, sed titulorum plurimorum in singulis terris repertorum indole spectata eas in quaque instituimus classes, quae legentium commodo et eiusdem generis inscriptionibus coniungendis essent aptissimae, easque eo fere ordine dispositas, ut priores essent, quae antiquiorum et potiorum, posteriores, quae recentiorum et minus memorabilium titulorum maiorem continerent numerum. Ac ne classium multiplicaretur numerus, etiam capita aliquando constitui, quae classibus continerentur, ut in Atticis Agonistica et Gymnastica una comprehendi classe, sed hanc divisi per capita quattuor, certaminum musicorum, victoriarum gymnicarum, praefectorum agonisticorum titulos et gymnicos catalogos separans: sic quae iungenda ob materiae rationem erant, iuncta et simul distincta per suas species sunt. Ita quarta classe comprehendi archontes, prytanum catalogos, laminas iudicum: haec enim capita interiore quodam nexu reipublicae cohaerent: sed singulas classis particulas distinxi et temporum habita ratione et argumentorum, ita ut post archontes ponerem catalogos prytanum, qui veteris sunt reipublicae et iidem recentioris, deinde eos catalogos, qui abhorrent ab usitata Atticae reipublicae veteris forma (inde a n. 202.), postremo adderem laminas iudicum. Quibus in rebus me non sine consilio et cura versatum esse, intelligent attenti. Omnibus tamen hominibus non potest satisfieri; itaque facile fero, si uni et alteri nostra improbatur dispositio, praesertim in classium ratione, quam reprehendi facilius quam institui ipse iam monui în prooemio Atticorum titulorum: at qui rerum Graecarum et antiquitatum, quas vocant, campum noscere et lustrare voluerit, eius usibus accommodatum nostrum ordinem esse non diffido; idque concessit. etiam Odofr. Müllerus. Nec veritus sum titulos fortuito in uno lapide scriptos, ubi id ratio postulabat, disiungere, simul tamen qui coniuncti in eodem lapide sint significans, et in qua quisque lapidis parte exaratus sit, supra an infra, ad dextram an ad sinistram: quod vero alios aliter loqui video, moneo me dextrum vocare, quod adspectanti dextrum est, et sinistrum eodem modo; ut loquimur, ubi dextrorsum et sinistrorsum scribi dicimus. Utilitatis causa, autem in operis exordio, neglecto geographico ordine, titulos antiquissima scripturae forma insigniores collocavimus: quodsi in reliqua compage similes redibunt, aut minus memorabilis eorum scriptura visa est, aut noluimus hos ab affinibus separare aliis, aut sero eos accepimus: et ultima haec causa me excusabit simul, si quando extra ordinem interpono unum vel alterum titulum, id quod rarissime fiet. Illas igitur inscriptiones prima continet pars, secunda, Atticas, tertia Megaricas, quarta Peloponnesiacas, quas per sectiones disposui, quinta Boeoticas, sexta Phocicas, Locricas, Thessalicas, in quibus primum consistit volumen. Tum quoniam Doridis et Aetoliae proprie dictae nullae supersunt inscriptiones, nisi quas meliori iure in Locris posui, transibo ad Acarnaniam, Epirum, Illyricum; addamque titulos insularum Ioni maris. Interpositis deinceps inscriptionibus incertorum in Graecia locorum sequentur Macedonicae, Thracicae et terrarum in eo tractu septentrionalium. Post has Aegaei maris insulas cum Rhodo Cretaque et Cypro, dein Cariam, Lydiam, Mysiam, Bithyniam, Phrygiam, Galatiam, Paphlagoniam, Pontum, Cappadociam perlustrabimus; sequentur Lycia, Pamphylia, Cilicia, Syria Palmyram usque, et ex interioribus locis Persepolis ac siqua in Persia Graeca inscriptio reperta est. Hinc in Africam transgressi Aegypti, Aethiopiae, Cyrenaicae titu

[ocr errors]

་་་

"

[ocr errors]
[ocr errors]

los proponemus: unde perveniemus in Siciliam et ceteras eius regionis insulas, inde in Italiam; desinemus in Gallia, Britannia barbarisque Europae terris. Quorum autem patria indagari nequit, eos titulos ut incertorum locorum post ceteros recensebimus. Accedent Christianae inscriptiones, non ea, quam Maffeius pollicitus est, diligentia collectae, sed prout per mea studia licet: unam et alteram, quae in Christianis poni poterat, praecepi antea; neque omnino certi possunt fines constitui. Agmen claudent subditiciae non ita multae, postquam Fourmontianas in primae partis appendice occupavi. Singulis voluminibus Addenda et Corrigenda adiicientur; quae in hoc tomo auctiora reddita sunt, partim quod nova plura inscriptionum exempla accesserunt, partim quod God. Hermannus adversus Corpus Inscriptionum iniquo impetu composuit libellum, in quo quae de singulis titulis monita sunt, ea in Addendis potissimum percensui (1). Ultimum volumen commentationem palaeographicam continebit non nimium magnam, quae quum ex ipso debeat opere prodire, non potest nisi eo absoluto praestari, et varios indices, primum librorum et schedarum, quibus usus sum, alterum partium operis, tertium et praecipuum rerum verborumque, eumque per capita quaedam dispositum. Post editum opus autem Academia curabit, ut quotiens novae inscriptiones in lucem prolatae sufficientem praebuerint materiam, Supplementa concinnentur (2).

[ocr errors]

VI. De textu inscriptionum repraesentando et de varia lectione.] His expositis de inscriptionum tractandarum ratione dicturus initium facio a primitivorum textuum repraesentatione. Quorum qui typis reddi nequibant, aereis sunt tabulis incisi, in prima potissimum parte: nam reliqui, etiam qui prius in aereis tabulis editi sunt, typis aeque bene exprimuntur, miraque est superstitio, quae tabulis eiusmodi unice habeat fidem: saepe enim delineationibus in aere factis longe praeferenda sunt alia apographa, ut marmoris n. 165. partem pessime exhibet tabula Montefalconii (3); et omnino nostrorum apographorum plurima pars tabulis aereis est certior et accuratior. Typos elegimus eos, quibus E. D. Clarkius in Marmoribus Cantabrigiensibus primus usus est et nunc utuntur Britanni, inscriptionum ductibus propiores; eosque, prout in quoque titulo diversae formae sunt, variavimus. Litterarum positum, qualis ex lapidibus traditus est, retinuimus constanter, etiam ubi tituli litterae disparis sunt magnitudinis: et qui versus vel ductus maiore mensura exarati sint, indicatur quoque loco in varia lectione; nam variae mensurae litteris excepto uno et altero loco, ubi id sine sumptu fieri potuit, noluimus uti. Diplomaticam autem fidem in titulorum contextu maiusculis expresso, unice secuti nullam in eum immisimus coniecturam (4); sed in permultis titulis apographis usi pluribus, qua ratione scriptores recensentur, eadem ex variis exemplis

[ocr errors]
[ocr errors]

uberius referre, quod Guilfordus Comes, Ioniae universitatis olim praefectus, cuius operam mihi sperabam utilissimam fore, diem supremum obiit, antequam litteras reciperet de hoc negotio a me ad ipsum datas. Sed talia monumenta recens inventa, quae primo volumini accedere debebant, poterunt vel in fine operis, quando in manus meas pervenerint, vel in praefatione voluminis secundi aut tertii edi.'':

[ocr errors]

1

(1) Idem quae de universa nostra inscriptionum tractandarum ratione dixit, iis tacite vel diserte occurri in hac Praefatione, solam tamen spectans rem, nec curans quae cupide, superbe, invidiose iacta sunt; ceterum quae de singulis titulis occupavi in Praefatione, ea ubi posita sint, in Addendis quoque loco notatum reperies. Quidquid vero ab inscriptionibus alienius, persecutus sum commentatione de logistis et euthynis eiusque prologo et epilogo, Mus. Rhenan. iurisprud. philol. etc. T. I. p.39-107. partis philol. et hist. !: (3) Idem dicendum de Claraci tabulis; vide Add. ad n. 165. Ita nibil fere eorúm, quae adversarius disputavit, non examinavi. Add, ad et confer praeterea ad n. 160. n. 181. ne plura cumulem, quae facile (2) Sane resurgens Graecia spem injicit foré, ut plures mox congeri ex opere nostro possunt. Sed memineris eam Parisinorum tituli proferantur, ideoque supplementa fortasse satis ampla brevi lapidum condicionem esse, ut nemini hoc exprobrari queat, sï falsas poterunt necessaria videri: non tamen ideo differri operis editioinde exsculpat lectiones. Vide modo titulum apud nos n.666. edidebuit antequam Graeci rebellarent suscepti: quamquam, ut ditum ex lapide, qualis nunc est, et antiquius eiusdem apographum versae sunt doctorum sententiae, dum alius moram aegre fert, alius in Addendis propositum. dilationem optat. Quantum equidem intelligo, cunctando in tali re solet id effici, ut universum abiiciatur consilium; sed collectio" prius edita adiuvat studia eorum, qui posthac edant titulos recens repertos. Haec nimium aperta ne monuissem quidem, nisi his ipsis diebus et ab aliis et a Constantino Asopio, Ioniae universitatis quae Corcyrae est professore, auditore olim meo, nuncius esset allatus, Cyriacum Pittacum Atheniensem, cuius supra mentionem feci, magnum numerum ineditarum inscriptionum Atticarum congessisse; qua re distinctior narratio extat in Ephemeride Graeca, cuius exemplum ab Asopio per Rotam, mercatorem Graecum Tergestinum, ad me missum non ad me pervenit. Nec possum nunc de ea re

de

(4) N. 76. quidem Fourmontiani apographi menda aliquot statim correxi; sed hoc non fecissem, nisi iam olim in Oec. reip. Ath. factum fuisset, ex quo libro repetitum exemplum traditum typothetae est. N.32. autem peculiari ratione mihi agendum fuisse, docent notae et Addenda. Omnino summam mihi iniuriam faciet, qui me in textibus edendis audacem fuisse dicat: nihil usquam in hac re feci audacter, sed summa cum religione secutus sum tradita; quod non intelligunt, quibus libri a me in usum vocati non sunt ad

manum.

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]

composuimus textum, in quo quidquid habetur, id transcribentium nititur auctoritate diplomatica;, sic quaecunque hic vel ille légere in marmore potuit, uno repraesentantur conspectu, neque unius oculis, sed omnium utimur. Atque ita scio peritissimum quemque, si meo loco condidisset opus, facturum fuisse; nec, quum haec res multo sit molestissima, fecissem, nisi recta suasisset ratio. Nam ex diversis apogra-. phis haud raro nullum praestat ceteris, nec textus ex ullo vel mediocriter bonus prodit, propterea quod inscriptiones plurimae lectu sunt ita difficiles, ut vel oculatissimum effugiant permulta; at compositis, quae hic et ille rectius vel plenius legit, cunctis bona oritur textus recensio diplomatica; cur igitur primum mancum exhibeam exemplum? Ineptus profecto forem, si decretum pro Septimio Severo n.353. vel ex Pocockio vel ex Fourmonto solo dedissem vitiosissimum, quum id utroque collato, simul in usum vocatis Chandleri variis lectionibus, modice praestetur emendatum: idem valet de titulis permultis. Non ego in eo laudem quaesivi, ut foedum proponerem exemplum, quod deinde aliorum exemplorum ope emacularem, sed ut ipso lectionum delectu emendandi mihi praeriperem materiam et longam praeciderem disputationem. At ille delectus ex tuo pendet arbitrio". Verum; immo in eo hinc inde summa emendationis versaturg; sed deligó tantum tradita, et haec omnino deligenda sunt iudicio editoris, quoniam sine iudicio ne diplomatica quidem crisis potest peragi: quodsi quis omnia vellet apographa integra reeudere, vereor ut emptoribus gratificaretur: qui tamen ea desideret, potest sibi ca ex varia lectione a nobis annotata componere. Nam ut lectori integrum sit judicium, unde quidque petitum sit, varia lectio demonstrat. Haec vellem potuisset paucioribus verbis absolvi; sed ob scripturae continuitatem pluribus saepe verbis opus est: nec siglis in textu interpositis, quae variae lectionis sedem indicent, uti licet, quia his interponendis, quod in Gruteri Thesauro factum est, litterarum situs et tituli forma mutatur; neque ad latus vel sub textu in eadem pagina annotari omnibus locis varia lectio potuit, quod non suppetebat spatiunt, si titulum, quod praetuli ubicunque licebat, nolebam per plures distrahere paginas. Ceterum in variam lectionem contexendam plurimum contuli laboris, plus fortasse: quam postulari potest: raro ubi fidelissima extant apographa, ex minus bonis non enoțavi nisi potiora, quod optimo iure feci n. 160. Hoc per me licet stomachum moveat morosis, qui aliis volunt quasi baiulis uti, et commentariis absolutissimis praeferunt falsarum lectionum farraginem, ex qua futiles expiscentur coniecturas. Postremo quoniam de lacunosarum et mutilarum inscriptionum supplementis iudicari tuto nequit, nisi ex spatio, quod explent; ne textus bis apponendus esset, supplementa uncis separata addidi, ubi opus videbatur, adstipulante potissimum Bekkero, quum de ea re deliberaretur ab Academiae sociis. Nec quidquam hoc damni affert lectori non somniculoso: immo si textum sine supplementis habere cupiveris, omissis his eum poteris transcribere, et habebis primitivum apographum prorsus genuinum. Sic qui in titulo n. 152: versabitur, restituet sibi illud apographum, quod in Oeconomia civitatis Atheniensis Tab. xiv. sine supplementis edidi, nisi quod in hac tabula vs. 2. O excidit typothetae vitio: quod cuiusdam causa annotandum videtur.,, At supplementis addendis lectoris occupatur iudicium". Qui videat ipse, ut suum sibi constet iudicium: nobis licebit nostro consulere commodo, ut ex supplementorum congruentia eorum doceamus veritatem et persuadeamus invitis. Sed ea rubro appingi omnino praestitisset: devitandi tamen ́sumptus erant, nec quod Osannus et Rosius in paucis fecerunt inscriptionibus, identidem redeunte supplementorum necessitate fieri in maiori opere poterat. Uncis igitur utimur, ita quidem, ut litierarum adhuc servatarum nulla suo moveatur loco, nec suppleatur in contextu primitivo quidquam, ubi nullus in exemplo tradito locus relictus sit. Quae vero in utroque versuum fine suppleta sunt, nota plerumque, ubi quidem nulla potest ambiguitas oriri, uno tantum unco a ceteris separari, et ubicunque post uncum [ non infertur inversus ], supplementa procedere usque ad finem versus; item ubi ante uncum ] non positus est inversus [, supplementum incipere ab ipso versus initio. Ubi autem integri versus supplentur, uncos addidi utrinque [--]. Aliquoties tamen in primitivo exemplo vel in textu minusculis repetito etiam versuum, qui non integri perierunt, finibus apposui uncum, ubi errare legentes possent.

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]

[ocr errors]

VII. Praemonenda de inscriptionum pertractatione.] Sed ut textus repraesentandi et variae lectionis congerendae labor est molestissimus, ita titulorum correctio et illustratio plurimum acumen postulat et doctrinam subactam, vix ut ab uno omnia praestari queant. Quapropter, etsi opus non ita potuit inter plures dividi, ut alius aliam partem elaboraret, sed omnia complecti unum necessarium fuit; tamen de quibusdam rebus et cum Hirtio et Idelero et per epistolas cum Müllero et Welckero deliberavi, alias partes, antequam typis excuderentur, in conventibus academicis recitavi et ad deliberandum proposui,

« ElőzőTovább »