tur ȧvénnev, cuius duo prima elementa Fourmontus more suo ita deformavit, ut monogrammatis vel certe litterarum coniunctarum speciem praeberent: tu corriges MA, deletis reliquis ductibus. Novam deinde quadratarius ab artificis nomine lineam orditur; sunt autem haec ita legenda: 'ApiσTonλns Tónσev. Lambda, quod Attico usu fuit, corruptum est; penultimus autem ductus plane absonus dividendus in E et est. Ex littera E una tantum lineola superest, ex littera autem una lineola perpendicularis; ea vero lineola, quae duas reliquas coniungit, a Fourmonto est. Aristocles statuarius Cydoniates floruit ante Olymp. 70-75. circiter; vixit enim priusquam, Anaxilao Regii tyranno imperante, Zanclae a Messeniis nomen Messanae inderetur (Pausan. V, 25, 6.), quod illa, qua dixi, aetate factum est: contra Heynius Opusc. acad. T. V. p. 353. 378. et antiq. Aufs. T. I. p. 93. hunc Aristoclem male ante Olymp. 28. ponit, deceptus ingenti Pausaniae (IV, 23.) errore Anaxilai imperium huic tempori tribuentis. Ne multa, vide Bentleium Opusc. p. 233 sqq. et Morisanum ad Inscriptiones Reginas, Anaxilai res fuse tractantes: nobis sufficit notasse Anaxilaum Olymp. 76, 1. post undeviginti annorum regnum diem supremum obisse. Eiusdem aetatis est Aristocles Sicyonius, Canachi vetustioris frater (Pausan. VI, 3, 4. 9, 1.): vetustior enim hic Canachus est, de quo conf. Müllerum Morgenbl. Kunstbl. Ν. 16. a. 1821. In nostra inscriptione de neutro horum cogitandum, sed de alio paulo recentiore, ut videtur, eoque si non Atheniensi, certe Atticae incola; quo ducit ipse locus, ubi titulus repertus est. Cleoetae Athenis opus fuit vir galeatus, unguibus argenteis, multa cum arte fabricatum (Paus. I, 24, 3.): ei statuae subscriptum erat epigramma, quo se Aristoclis filium dicit (Pausan. VI, 20, 7.):

Ὃς τὴν ἱππάφεσιν [ἐν] Ολυμπίᾳ εὕρατο πρῶτος,

τευξέ με Κλειοίτας υἱὸς ̓Αριστοκλέους. Hunc igitur Cleoetam et patrem Aristoclem non dubito Atticae incolas fuisse, et eiusdem familiae esse tituli huius Aristoclem: et Cleoetas, ni magnopere fallor, Phidiae fuit adiutor, qui eum Olympiam adduxit, quum Iovis Olympii simulacrum elaboraturus esset: qua occasione Olympiae videtur innάper excogitasse. Nam quod Heynius Opusc. acad. T. V. p. 378. hunc Cleoetam inter antiquiores artifices rettulit ob ipsum locum Pausaniae I, 24. error est manifestus; etenim Pausanias opus eius Atticum inter rà oùv réxvn TETоuéva recenset, opponitque rois és ȧgxαιóτnтα novo: rursus quod ab eo, qui Atticam statuam fecit, distinguit inTapéσews inventorem, quem Aristomenis filium dicit, magnae est negligentiae; nam Pausanias illud de innαpéra epigramma ipsi illi Atticae statuae (avdgiávтi Tÿ AGývnσw) inscriptum fuisse observat. Post hunc inάeσ emendavit Aristides, credo Polycleti discipulus, qui in re ad curulia certamina spectante, in bigis et quadrigis faciendis eminuit (Plin. XXXIV, 19. init. et sect. 12.): quod accurate convenit cum, eo, quod Cleoetae tribui, aevo. Iam huius Cleoetae pater potest in nostra inscriptione intelligendus esse; sed nihil obest quominus eiusdem filius nominetur, qui opus fecerat Olympiae positum, de quo Paus. V, 24, 1. Touтo åvénne μèv гvis (vel ut cod. Par. Γνῶθις) Θεσσαλός, ἐποίησε δὲ ̓Αριστοκλῆς μαθητής τε καὶ vids Kλɛoira: ubi vides Pausaniam ex simili nostrae inscriptione et dedicantis et artificis nomen hausisse. Quae quum ita sint, titulum hunc circa Olymp. 75-85. posuerim; si tamen O verum est, nec potius forma pro eo decussata fuit, eum ad Olymp. 85. propius quam ad Olymp. 75. admoverim.

nai

in qua victoribus coronae proponebantur: Koλτου δέ ἐστιν ἔργον· εἶναι δέ φασιν ἐξ Ἡρακλέους τὸν Κολώτην· οἱ δὲ πολυπραγμονήσαντες σπουδῇ τὰ ἐς τοὺς πλάστας Πάριον ἀποφαίνουσιν ὄντα αὐτὸν, μαθητὴν Πασιτέλους· Пaσitéan de autodida vai (sic enim legendum). Esse hunc eundem, de quo Plinius, multa mihi persuadent. Primum enim, ut ille Plinianus, Olympiae artem exercuit; et finxit ex ebore et auro: hinc adiutorem eum Phidias delegit, qui Iovem Olympium ex ebore et auro fecit; neque eum recentiore aetate vixisse ex ipso colligitur Pausania: tenuis enim de eo fama superfuit iis tantum nota, qui veterum artificum res studiose scrutati erant; nec credibile illam mensam, quae in Iunonis templo posita erat, opus fuisse novicium: denique eius ma

gister Pasiteles autodidanтos et ipse in remotiora nos tempora deducit. Quapropter non dubito a vero aberrare Heynium Opusc. T. V. p. 590. qui Coloten Parium a Phidiae adiutore distinguit: quodsi Plinius Parium Phidiae discipulum vocat, videtur id inde collegisse, quod Phidiae socius fuit; Pasitelem autem Colotae magistrum eum fuisse, qui sub L. Lucullo floruit, vix cuiquam Heynius persuaserit, recteque alii illum multo antiquiorem statuerunt. Postremo si tot concurrentibus indiciis hoc tribuendum est, ut Parium Coloten Phidiae aetate in Peloponneso exulem artem factitasse et in nostro titulo inscriptum fuisse putemus, titulus hic circa Olymp. 84. videtur ponendus esse.

Quemadmodum nostris temporibus invaluit, ut monumenta, quo iis priscae gravitatis fucus et quaedam quasi robigo induceretur, barbaris litterarum formis foedaremus; ita Graecis quoque in monumentis speciem antiquitatis affectare placuit. Quod nemo mirabitur in ea aetate, qua Herodes Atticus columnas Triopicas ad viam Appiam priscis litteris distinxit; quippe istud saeculum affectata plura quam nativa tulit: tamen idem illud etiam optimis factum temporibus est. Rem in Praxitelis operibus in Attico Cereris templo collocatis declarat Pausan. I, 2, 4. Γέγραπται, inquit, ἐπὶ τῷ τοίχῳ γράμμασιν Αττικοῖς, ἔργα εἶναι Πραξιτέλους : nam Αττικὰ γράμματα sunt ἀρχαῖα, prisca illa, quibus ante Euclidem archontem (Olymp. 94, 2.) Athenienses publice erant usi: iisdem igitur etiam Praxitelis aetate Olymp. 104. circiter florentis in illo titulo locum datum videmus; idque de industria notavit Pausanias, quod priscas litteras ea aetate non exspectes. Aliud exemplum sed minus manifestum idem praebet V, 22, 2. ubi de donario Apolloniatum Olympico: Tauτá σTIV egyα μèv Auxíou τοῦ Μύρωνος, Απολλωνιᾶται δὲ ἀνέθηκαν οἱ ἐν τῷ Ἰονίῳ. καὶ δὴ καὶ ἐλεγεῖον γράμμασιν ἐστιν ἀρχαίοις (ita enim legendum pro vulgato ἀρχαῖον) ὑπὸ Διὸς τοῖς ποσί·

Μνάματ' Απολλωνίας ανακείμεθα, τὴν ἐνὶ πόντῳ
Ἰονίῳ Φοῖβος ᾤκισ ̓ ἀκερσεκόμας.

οἳ γᾶς τέρμαθ ̓ ἑλόντες ̓Αβαντίδος ἐνθάδε ταῦτα
ἔστασαν σὺν τοῖς ἐκ Θρονίου δεκάταν.

ånɛgo. sed fuit FOIKIZ: quod ipsum pertinet ad ågxaĩa ygάuuara, licet non ad Attica. Illud autem opus, vel illa opera, fecit Lycius Myronis f. qui vix potest ante Olymp. 90. poni: quo tempore magnopere dubito Apolloniates priscis litteris vulgo usos esse. Eiusdem rei exemplo meo iudicio Sigeensis titulus est, de quo supra exposui: de aliis deinceps dicam: nunc consisto in Delphica inscriptione circa Olymp. 102. priscis litteris exarata, cuius verba haec sunt: ...ιόθαλος ὁ Πολα..... Βοιώτιος : ἐξ Ερχομενοῦ· & Υπατόδωρος : Αριστογείτων ἐποησάταν : Θηβαίω. Scriptura prorsus antiqua est; devitatae vocales H et Ω, item Ξ: spiritus Η tamen omissus est, ut in titulo Hieronis aliisque, etiam in Atticis ante Euclidem passim: Y idem quod V, hoc est xĩ, de quo v. ad num. 4. Antiqua etiam B angulare,, R, hoc quoque angulare, D, ≤, item litterae ♫ forma rotundior, ut num. 31. aliaque, in quibus scripturae forma proxime ad Etruscam accedit; de quibus rebus quum toties monuerim, taedet explicatius dicere. Omnino nihil novicium est, si e vs. 1. et litterae П formas perversiores exceperis: sed haec videntur aut transcribentis aut quadratarii deberi incuriae. Osannus quidem Syllog. p. 6. miratur me fugisse, litterae Sigma formam cum reliquo alphabeto, in quo formae R et D, loco vulgarium P et ▲, antiquitatem multo remotiorem spirantes compareant, ita non congruere, ut hinc argumentis, quibus lapidis antiquitatem impugnavi, novum idque firmissimum addere potuissem. Quod mirari desinet, ubi istud

F

argumentum viderit nullum esse. Neque enim R et D tantum cum S vel M (nam M, quod Osannus apponit, nunquam Sigma est), sed etiam cum componitur, ut omnino S et non diversae species sunt, sed tantum eatenus differunt quatenus Protundum et angulare. Ne plura, D, formam Latino R similem, et coniunctas habes num. 14. Set R angulare num, 34. 38. et in marmore Attico Nointeliano, quod vide in Atticis militaribus. Immo, quod etiam maius est, D et R et componuntur: ita D et ≤ num. 17. R et ≤ num. 16. 18. 19. postremo D, R, ≤ in Attica inscriptione militari antiquissima, quam cum Nointeliana edam. Sed ut hinc redeam, in hac inscriptione interpunctionis loco tres lineolae usurpatae sunt, nisi tria haec puncta fuerunt (), quod antiquissimum fere distinctionis genus est: certe lineolas pro interpunctione scriptas esse nondum vidi, nisi in Attico Demostheneae aetatis titulo (Oec. civ. Ath. T. II. p. 251.), sed dubitationi obnoxias. Praeterea duo insunt memorabilia, Egxue νοῦ p. 'Ogxoμɛvoũ, quod ex inscriptionibus et nummis nunc iam notum (v. Oec. civ. Ath. T. II. p. 383 seq.); et quod in Aristogitonis nomine E ante T duplicatum est. Sed hoc quoque haud rarum est; [ΑΡΙ]ΣΣΤΩΝ conspicitur num. 1. APIƐETOAAΜΟΣ num. 13. ΤΕΛΕΣΣΤΑΣ (ΤΕΝΕΣΣΤΑΣ) in Attico militari titulo, quem modo memoravi, AΣΣTEAΣ in vase Neapolitano suo loco memorando; in Attica inscriptione de viro Olynthio Mus. Brit. 169. est AΣΣKAHгIOANPOΣ, ut in plumbo Corcyraeo ΑΣΣΚΛΗΠΙΟΔΩ... in Deliaca ΜΟΣΣΧΙΩΝ, in Italicis statuariorum titulis AΣΣTPAгA^OΣ NEΣTOPOΣ ANEAEYOEPOΣ, utraque ratione brevissimo spatio coniuncta: nempe talia passim etiam in recentibus titulis ex antiqua scriptura remansere, sed sine constantia. Quod nisi fallor, haec scriptura pinguiorem designabat sonum, non multum abludentem a nostro sch, quod in nonnullis Germaniae terris etiam pro S ante T pronunciatur, ut ist sonet ischt. Sic fere 'Agiorava nonnulli pronunciaverint, et pro Moschione Mosch-chionem. Et vide ne pinguior ille sonus Doricum San fuerit potissimum.

Iam ut de ipso argumento dicamus, haec inscriptio statuae aereae, Pythii credo victoris, subscripta legebatur: is fuit Boeotius vir ex urbe Orchomeno; sed ipsius patrisque nomina ita mutilata sunt, ut restitui non posse videantur: pater fortasse Polanor dictus; Centauri certe nomen Polenor est ap. Pausan. V, 5, 5. ubi tamen liber Parisinus IIuλnvwg.

Addiderunt sua nomina artifices, qui statuam communi perfecerant opera: 'Taródwgos, 'AQITTOYEITWV onoάτav Onßaíw: in quo praeter Doricae dialecti insolentiam notabis dualem de industria adhibitum et xai omissum, item vocabulorum collocationem minus suetam, qua priorum hominum simplicitatem aemulari artifices illi studebant. Similiter et eandem ob causam scripsit Pausan. VI, 19, 1. Tòv de åvôgiávтα si Пródıxos éπoínσev Aiywτns: et in apotheosi Homeri, anaglypho notissimo, legimus: 'Agxéλaos 'Aπoλλwviou Αρχέλαος ̓Απολλωνίου Toinσe Пgives. Hypatodorus floruit Olymp. 102. simul cum Polycle, Cephisodoto, Leochare insignis statuarius (Plin. H. N. XXXIV, 19.): una cum eo operatum esse Aristogitonem docet Pausan. X, 10, 2. ubi de Delphicis Argivorum donariis, ex aere factis haud dubie: Οὗτοι μὲν δὴ Ὑπατοδώρου καὶ ̓Αριστογείτονός εἰσιν ἔργα, καὶ ἐποίησαν σφᾶς, ὡς αὐτοὶ ̓Αργεῖοι λέγουσιν, ἀπὸ τῆς νίκης, ἥντινα ἐν Οἰνόῃ τῇ ̓Αργείᾳ αὐτοί τε καὶ Anvaίwv eπinovgoi Aanedaiovious êvínno av. Hypatodori aeream Minervam apud Alipherenses Arcadiae ob magnitudinem artemque idem laudat VIII, 26, 4. Thebanum utrumque fuisse ex hac demum inscriptione innotescit: in qua quod Aristogitonis nomen agnoscimus, adeo certum est, ut nihil addendum iudicemus: illud notabile, quod Hypatodori nomen et in hoc titulo et apud Pausaniam, qui Delphico itidem titulo innixus est sub illis donariis posito, priore collocatur loco: unde Hypatodorum Aristogitonis vel magistrum vel patrem fuisse colligas : credo vero patrem fuisse. Quippe ap. Cyriac. n. 224. in Thebana inscriptione habetur Ὑπατόδωρος Αριστεί dao; quem recentiorem Hypatodorum cum patre Aristide ex eadem putaverim familia fuisse, ex qua vetustus ille fuit Hypatodorus. Iam vero quum illius recentioris Hypatodori pater Aristides fuerit, probabile fiet etiam Aristogitonem eiusdem fuisse familiae ideoque fortasse filium Hypatodori artis socii: ita enim in familiis variari nomina solent, ut ab Aristide Aristogiton vel ex Aristogitone Aristides denominetur (v. Oec. civ. Athen. T. II. p. 235.). Postremo licet de pugna apud Oenoen nihil mihi certi cognitum sit, tamen Hypatodori aetas definita tituli quoque huius aetatem demonstrat: illud addo, non potuisse post Olymp. 104, 1. a Thebanis artificibus Orchomenii viri statuam confectam esse, quod eo anno Orchomeniorum civitas ab ipsis Thebanis funditus sublata est. V. Oec. civ. Ath. T. II. p. 371.

Scriptura est prisca Attica, quod primus Salmasius vidit, quum Scaliger dixisset Ionicam; nec quidquam ab regula deflectit, quam Herodes Atticus, vir rerum antiquarum peritissimus, tenebat optime: caudas litterarum A, A, M, M apud Smetium nimium incurvas, non esse in columnis potest ex Lanzii nota perspici, qui lapidum scripturam magis etiam quam in suo specimine quadratam et distinctam esse observat: ceterum omnes litterae iustas formas habent: proxime accedit ad formam basis Deliacae; + est Xĩ, ut in vetustissimis Atticis. Asper H accuratissime positus est; pro OY est O: utrumque autem adeo diligenter observatur, ut vel negatio cù scribatur hic O, et asper etiam in media voce ENHOAIA expressus sit, strictissimam normam sequente viro critico. Etenim, ut omnino nullum fere usum ab omnibus constanter servatum, in his rebus esse, Corpus hoc inscriptionum edocebit eos, qui palaeographicae adhaerent superstitioni;

'

in

sic etiam, etsi vel ante Euclidem et aliquot Olympiadibus post in negandi vocula OY vulgo apud Athenienses non O scriptum est, tamen pro eodem aliquando O positum esse vel Marmor Sandwicense persuadere potest Olymp. 101. exaratum, quo OK habetur; ut O9 in dubio Leucadico titulo; et sic Philoxenus Cytherius, qui fere Euclidis Attici archontis aetate floruit, O pro où scripsit ad Dionysium. Suid. v. Φιλόξενος: Μεταπεμπομένου δὲ Διο νυσίου αὐτὸν καὶ ἀξιοῦντος διὰ γραμμάτων ἐλθεῖν, Φιλό ξενος ἀντιγράφειν μὲν οὐκ ἔγνω, λαβὼν δὲ βιβλίον το Ο (olim fuit a, pro quo Scaliger ad Euseb. p. 107. legebat ou, notans cú esse nomen litterae O, quae nota res) στοιχεῖον ἔγραψε μόνον πολλάκις ἐν αὐτῷ, διὰ τούτου δηλώσας, ὅτι τὴν παράκλησιν διωθεῖται. Eadem fere sunt in Appendice Proverb. Vatic. ubi diserte O. Eodem pertinent versus Ausonii Epist. XXV. Una fuit tantum, qua respondere Lacones, littera: et irato regi placuere negantes. Sciens omitto Hesychii glossam Boeoticam ὀ πίττομαι p. où Tεioμα (ubi v. intt.): haec enim ad sermonem, non ad scripturam pertinet. Iam ut de voce ENHOAIA dicam, invitum me cogit Osannus Syll. p. 72 sq. ut paulo enucleatius disseram. Qui veteres et recentiores grammaticos, in quibus sunt Matthiae et Buttmannus, refutaturus, collatis, ut ait, quotquot extant, Atticae antiquitatis monumentis pronunciat spiritum asperum intermedium Atticis inusitatum fuisse; et reprehendit Herodem, in cuius columnis ENHOAIA sit, quippe in quibus scripturae antiquatae vestigia cum recentioris dialecti idiomatis sine ullo discrimine confusa sint. Sed, mihi crede, nihil neque in oratione neque in litteris novicii inest, quas ille antiquitatis studiosissimus rhetor magis calluit quam potest nostrum quisquam. Nam in E recto pro inclinato nemo haerebit. Ceterum universa res eo redit: ut grammatici, si quasdam voces exceperis, in quibus spiritus intermedius pro sibilo Doricus est, spiritum intermedium sine dialecti discrimine admittunt (vide locos ap. Villois. Prolegg. Hom. p. II. quem iam Osannus attulit), sic in inscriptionibus nulla dialecti differentia assumptum eum esse, sed tamen raro, quod et initio vocum scribi asper mature desitus est, et in mediis vocibus minus distincte auditus eamque ob causam in scriptura etiam frequentius omissus est. Interim Herodes se tuebitur inscriptione Attica de templi Poliadis exstructione ante Euclidem exarata, ante Euclidem exarata, in qua sine controversia TPIHEMIПO^IO≤: qua sola ad rem rectius diiudicandam opus erat. Neque obsunt voces arÝŽIOS, ἀντήλιος, λEUITOS et similes ab Osanno in suam sententiam allatae, quas spiritus neglectionem ex Ionismo retinuisse, et notatum iamdudum est et probant diversae formae Atticae èpάuinhos, ¿quegos et innumeἐφήμερος rae. Neque vero in Doriensibus titulis et in ipsis Magnae Graeciae inscriptionibus constantior inter