Oldalképek
PDF
ePub

eandem tamen formam Fourmontus ubivis habet, ubi M dedimus; Dodwellus modo M modo M praebet: Gellius prope ubivis M. Sed distinguenda haec erant: M enim Sigma est, ubi M est Mỹ, ut in hac inscriptione: illamque litterae Sigma formam pro antiquissima habeo. I habet ductum ♫ vs. 5. nam quod vs. 3. ex Fourmonto dedi П, errori eius viri tribuendum. 'P✩ rotundum praebet Gellius omnibus locis, nec minus Fourmontus in plurimis, ut vs. 1.2. mox vs. 6. primo loco Fourmontus acutum praebet, sed in omnibus deinceps vocabulis rotundum; Dodwellus acutum praetulit. Equidem rotundatum praeferrem cum forma D consentiens, nisi insolentior forma ob id ipsum, quod insolentior est, quod insolentior est, maiorem haberet fidem: etsi nec quadratarii nec transcribentes videntur in hoc constantes fuisse; certe illi quoque, prout casus ferebat, modo magis rotundum modo acutius illud elementum exarasse videntur vel remotioribus temporibus: neque inde potest certum aetatis indicium peti. Y vs. 4. vulgatam formam sequitur. Ionicae litterae non insunt; spiritus nota est B. Vs. 5. memorabilis est sonus ♫ non duplicatus: qui usus remotae antiquitatis est. Cf. num. 11. 16. et aliquatenus n. 12. Sic et in Latina columnae Duiliae inscriptione. Ipsum monumentum quid contineat, vix quisquam dixerit; nisi quod index nominum est, nec vulgarium, sed heroicorum: tot enim insunt heroum Argivorum nomina, ut inde colligam, etiam ea, quae ignota sunt, ex heroum esse genealogia petita. Cave tamen ea putes heroicis temporibus exarata vel paulo post: si Olympiadem 40 60. attingere hanc inscriptionem dixeris, satis prospectum eius antiquitati fuerit: quamquam in his originum Graecae scripturae tenebris nihil licet definire. Iam ut ad singula perveniam, de vs. 1. nihil dicam, nisi apud Gellium esse solum MIN, omissis reliquis: I omittunt Fourm. et Dodw. ego addidi ex Gellio. Vs. 2. pro littera P Gell. habet P. Reliqua inde a vs. 3. ita explico:

[ocr errors]

Ποτάμων,

καὶ Σθενέλας ὁ Ἀνασίου,

5 καὶ Ἱππομέδων,

καὶ Θάρων ὁ ̓Αρκεσίλα,

καὶ ̓́Αδραστος,

καὶ Βορθαγόρας,

καὶ Κλεῖτος ὁ Σίντωνος, 10 καὶ ̓Αριστόμαχος,

καὶ [Ν. ι]ώνδας.

Vs. 5. ПOTA omittit Gell. et MOM unius litterae spatio in dexteram remotius habet. Dodw. AMOM, ut fere Fourm. ex quo solo ПOT addidi. Vs. 4 sqq. omnia nomina particula xai coniuncta sunt, quod antiquae est prolixitatis et simplicitatis. Vs. 4. tamen KAI omittit Gell. lacuna paulo ampliore relicta: nam prima eius versus littera super sexta sequentis versus est. In voce Sevéλas primum et ultimum M ex Gellio duxi; Fourm. Dodw. M. Littera Mest ex Dodwello; reliqui M praebent. Quae post eam vocem sunt, omisit Fourm. Ex Dodwello addidi BO, pro quo Gell. male 89. Uterque etiam 'Yvariou, ut

ego lego, offert: sed in secundi elementi sede Gell, pro M; quarto loco Dodw. M, idemque quinto I pro Gelliano C, quod superest ex O, terminationem ou continente. Praeterea in voce Evéλas littera a in omnibus tribus apographis differt: Fourm. E, Gell. M, Dodw. E: ex quibus ultimum proxime ad eam, quam in hoc monumento inesse statuo, formam Let accedit. Posterior vs. 6. conspici videtur. Haud dubie in illo loco, ubi tanta est lectionis diversitas, corrosus lapis est. Stheneli nomen inter Argivos heroes saepius redit: huius nominis alia forma est ɛvéλaos, qua denominatione heros Asianus venit Iliad. 7, 586. Hinc contractum evéλas. Tvarío nomen non mihi aliunde cognitum, Vs. 5. alterum Fourm. male omittit; septima littera apud Gellium est M, minus recte: sed ex eodem in fine M pro M dedi. Hippomedontis nomen inter Septem adversus Thebas notum est: tamen num hic ipse significetur dubites: nec potest ex contextu quidquam de huius et reliquorum ratione statui. Vs. 6. vocula xai apud Gellium ita obscurata est, ut primae litterae vix vestigium supersit, pro tertia legatur Y. Ubi vero OAPON lego, pro primo elemento Fourm. et Dodw. habent A, pro ultimo ille M, hic M: ego Gellii vestigiis insistens in primo ductu videor mihi litterae reliquias agnoscere. Itaque Oágwv posui, qui Dorismo minus pingui Ongwv est. Hoc nomen celebre fecit Agrigentinorum tyrannus, qui quum originem ab Argia Adrasti filia duceret (v. nos Explicatt. ad Pind. Olymp. II.), non dissimile veri, etiam inter Argivos heroes nomen illud olim auditum esse: quamquam etiam in Boeotia reperitur (Pausan. VI, 14, 5.): sed Thersander Argiae f. Adrastidis post Thebas expugnatas eius terrae rex fuit (Pausan. IX, 5,7.): unde commune Boeotis et Argivis nomen fieri potuit. Accedit affine Therae nomen, qui Thersandri pronepos. Ille autem in nostra inscriptione Thero patre utitur Arcesilao; sequitur enim o'Aguería. Pro nota spiritus Gell. E; et vitiose omnes X pro K (nisi Αρχεσίλαον pro Αρχελάῳ esse dixeris, ut ἀρχεσίμολπος); dein M solus Gellius recte delineatum praebet: reliqui M. Paenultima littera apud Fourm. Dodw. est K: Gell. recte, quae vetus forma litterae λ. Sequitur vs. 7. Adrastus, quo apud Argivos nihil illustrius. K abest ap. Gell. Pro M Fourm. bis M, male: verum praestant Gell. Dodw. Dein vs. 8. K omittit Gell. relicta tamen ut antea in eadem voce lacuna; idem pro B male P. Mox pro Dodw. M, Fourm. N, quod ne pro No habeas, obest formae species nimium recens. In fine Fourm. perperam M: reliqua ex fide apographorum dedi, ut omnibus in locis. Sic prodit nai Bogayogas. Orthagorae nomen Sicyonis Argis vicinae tyrannus illustravit, quem vix dubito ab heroe Adrastide nomen derivasse: Sicyone enim Adrastum aliquando imperasse notum est vel ex Pindaro. Bogayopas forma est Dorica. Aeoles ante ę praefigere B, ut Bgódov, Bgázos, nemo nescit (cf. intt. Gregor. Corinth. p. 572. Lips.): sed idem a Doribus, et maxime a Spartanis etiam in aliis vocibus fit, tum in iis, quae vulgo digamma habent,

[ocr errors]
[ocr errors]

ut Beinari (Hinari, Exoσi), tum in nonnullis, in qui-
bus digamma obtinuisse aliunde non constat. Sic pro
ἀγός (ἡγεμών) βαγός βαλικιώ-
yós (yev) dictum Bayés a Laconibus, et Bakix-
της ἡλικιώτης
Ts Cretensibus est λrns (Hesych.). Adde intt.
Gregor. p. 551. Itaque Dores Bogayógav dixerunt,
qui vulgo Opayógas; ut quae vox communi dialecto
sonat opayopinos sive mavis oppayogíoxes, Laconi-
bus fuit Bogayopionos. Athen. IV, p. 140. B. aλà
βορθαγορίσκος.
μὴν οὐδ ̓ ὀρθαγορίσκοι λέγονται, ὥς φησιν ὁ Πολέμων, οἱ
yaλaDnvoi xoïgai, åna ögSgayogisna etc. Hesych. Bog-
θαγορίσκια· χοίρεια κρέα. καὶ μικροὶ χοῖροι βορθάκεοι. Λάκω-
VES. Ubi cf. intt. Sic digamma inseruerunt Argivi, ova,
wά, dicentes Bea (Hesych.). Haec de illo usu suffi-
cient: plura per me licet affundant, qui alienis et inu-
ulibus rebus colligendis satagentes speciem eruditio-
nis in variarum rerum congerie quaerunt, quam eru-
ditio iudicium adhibens respuit. Vs. 9. vocis, quam
elementis KIETOM ex Gellio reddidi, secundus ductus
Fourmonto est, Dodwello P: in fine Fourm. ut so-
let M. Ego in secunda littera retinui, quod in dex-
teram exiguum spatium relictum habet. Repone L
vel . Iam quum E antiquitus etiam pro diphthongo
ε sit, habes Clitum: sequitur BO et nomen patris.
In cuius primo elemento Fourm. et Dodw. M prae-
bent, ut dubites sitne Minton an Sinton: hoc prae-

3.

tuli, utpote quod a verbo rivera possit derivari, unde ovens et oivrwg, quum prioris vocis Graecum etymon nullum videam. Pro secundo M Gell. . In fine Fourm. M. Vs. 10. Gellius voculam KAI-duarum litterarum spatio in laevum exstantem offert; quam recte, nescio. Sequitur vox 'Apróμaxes: sed primum A perperam omittunt Fourm. et Dodw. neque utriusque consensum curo, qui in ultimo versu itidem Gellii lectioni obesse videtur: utroque enim loco haec sua se probabilitate commendat, nec dubito Dodwellum Fourmonti usum esse apographo, qui et in eadem pagina et alibi Fourmontianas se chartas inspexisse prodat. Pro PIE, quod statuo, Fourm. Dodw. DEM; in fine Fourm. M. Aristomachus Adrasti frater, Talai filius est (Apollod. I, 9, 13.). Nonopus afferre Aristomachum Argivorum tyrannum Arato Achaeorum duci aequalem (Pausan. II, 8, 5.). Vs. 11. KAI habent Dodw. et Fourm. sed Gell. KA, idque ita reductum, ut sub AP sit. Deinde Fourm. et Dodw. et lacunam et omittunt: post O Gell. habet M pro M, Gell. P pro D; in fine Fourm. M. Equidem acquiesco in Gellianis, nisi quod M, quod quarto a fine loco apud omnes est, muto in M. Sic oritur terminatio Dorica et Aeolica wvdas, quae aliqua ratione a principio supplenda est.

Inscriptio columnae Nanianae, striatae, marmoris Parii, in canaliculis eius exarata. Monumentum ex insula Melo in Museum Nanianum illatum est. Primus edidit Hier. F. Zanetti: Due antichissime Greche iscrizioni spiegate e indirizzate a S. E. il Signor Giacopo Nani, Venet. 1755. 4. cuius explicatio longe ineptissima est. Rectiorem viam monstravit Corsinus: Spiegazione di due antichissime iscrizioni Greche, indirizzata al reverendissimo Padre Anton. Francesco Vezzosi, Rom. 1756. 4. Subsecutus a. 1757. est Clem. Grubissichius, Venetiis edita commentatione: Nova spiegazione della colonna Naniana, in qua Corsinianae interpretationis ignarus absurda prorsus commenta profert. Explicuit dein Thom. Perellius in Donati Nov. Miscell. Lucens. (ed. prima 1773. et in alt. ed. 1775. initio, et in tertia fine anni 1775.). Antea etiam interpretati erant Xav. Matthaeius Exercitt. per satur. p. 47. et Sim. Magistrius editor Danielis secundum Septuaginta ex Tetraplis Origenis (Rom. 1772.). Adde Lanzi Saggio di lingua Etrusca T. I. p. 95. Donatus Supplem. Thes. Murat. T. I, p. 70. 2. vulgaribus litteris expressam ac male et lectam et explicatam edidit, sed postea T. II, p. 480. aeri incisam litteris permagnis, in plures lineas divisam; similiterque delineatam sed minore mensura et vitiatam dedit Rich. Payne Knight: Analytical Essay on the Greek Alphabet tab. I. 1. 2. Italicorum interpretum omnium sententias complexus est Clem. Biagi Mon. Gr. et Lat. Mus. Nan. Praeloq. §. II. (cf. p. XXIII.) et p. 3-36. Aeri incisa sine notis est in collect. antiqq. Mus. Nan. n. 8. Nuperrime tractavit Welcker. Epigr. Spicileg. alter. n. 21. p. 5 sq. Hoc quod dedimus exemplum ex consentientibus Italorum apographis minoribus, cum maiori Donati a Io. Bapt. Schiopalalba misso collatis, accurate sed forma paulo ampliore quam apud illos, exprimendum curavimus.

[ocr errors][graphic][subsumed][merged small][merged small]

:

discissa. Gamma, quod satis memorabile, retinet formam 7, quam in scriptura a dextera ad laevam habuerat. Pro Test V; M est Sigma (notavit Villoison. Anecd. T. II. p. 166.), et Mỹ M uno insuper apice auctum quae formae vetustissimae. Sed imprimis insignis est litterae Iota forma 4, quae etiam in aere Petiliensi reperitur, et tum in nummis aliquot urbium Magnae Graeciae, tum in nummo Gortyniorum, in quo NVT901, hoc est Gortyni (v. Payne Knight de alphab. p. 114.), derivata ex Oriente: neque enim dissimile Iod Hebraeorum eâ, qua nunc habetur, formâ; et quam Io. Swintonus (Inscriptt. Cit. Oxon. 1750. 4.) Samaritanam Phoeniciamque formam Z ex nummis protulit, ea inversa (5), si paululum mutaveris situm (4), non magnopere abludit. Quae cum orientali ductu similitudo. non tam inde repetenda, quod Melum olim tenuisse Phoenices dicuntur (Steph. Byz. v. Mλos, Fest. v. Melos, Plinio H. N. VI, 12, 23. collato), quam a communi litterarum ex Oriente origine. Similes formae sunt in vasculis et Magnae Graeciae et Corinthiis (vide num. 5. 7.), item in Corcyraeo fragmento (num. 20.), et in galea Olympica (num. 3o.), atque in fragmento Phliasio (num. 37.). Ionicae litteraturae nullum inest vestigium; duo autem insunt maxime insignia, KΣ pro, pro quo apud Atticos constanter XΣ, et H ac KH pro et X, quae in nostra inscriptione ut genuinâ agnoscit etiam Rich. Payne Knight p. 10. immerito ob haec ipsa fidem huius tituli impugnante Thierschio nostro Act. philol. Monac. T. II. F. III. p. 407. Nam si externa testimonia spectes, nullius inscriptionis veritas potest certior esse, quae a. 1755. ex insula Melo allata a plurimis doctis in Museo Naniano conspecta sit, et adeo reconditas litteras ostendat, ut initio ne legi quidem potuerint. Olim autem pro aspirata tenuem addita spiritus nota ut apud Romanos scriptam esse, diserte tradunt grammatici et Graeci et Latini. Graecos attulit Villoison. Anecd. T. II. p. 161. quos emendatius apponam ex Bekkeri Anecdotis T. II. Scholiastes Dionys. Thrac. p. 780. de veteribus: IIάλ äv žDeλov rgá↓ai déžw exovσav Thν Πάλιν γράψαι λέξιν ἔχουσαν τὴν ἐκφώνησιν τοῦ θ, ἔγραφον ἀντὶ τοῦ θ τὸ τ, καὶ πρὸς τοῦτο ἐτίθεσαν τὸ παρ ̓ αὐτοῖς σημεῖον τῆς δασείας, ἐνδεικνύμενοι ὅτι τοῦτο οὐκ ἔστι τ ἀλλὰ θ τῇ ἐκφωνήσει. ἀντὶ δὲ τῆς ἐκφωνήσεως τοῦ φ ἔγραφον τὸ π, προςτιθέντες, ὡς προείρηται, τὸ παρ ̓ αὐτοῖς σημεῖον τῆς δασείας. ἀντὶ δὲ τῆς τοῦ χ ἐκφωνήσεως τὸ κ ἔγραφον, τὸ σημεῖον τῆς δασείας προςτιθέντες. [ἦν δὲ] τὸ παλαιὸν σύμβολον τῆς δασείας τὸ παρ ̓ ἡμῖν νῦν Η. Alter p. 781. Εύρηνται δὲ οὐχ ὑφ ̓ ἑνὸς ἅπαντα (τὰ γράμματα)· ὕστερον γὰρ ἐπενοήθησαν τὰ δασέα καὶ τὰ διπλᾶ. πρὶν γὰρ ταῦτα ἐπινοηθῆναι, τοῖς ἐναντίοις ἐχρῶντο, οἷον εἰ ¿Déλnoav X tom̃ñoαi, èñoíovv n nai e (voluit H hic et in sequentibus)· εἰ δὲ θ, ἐποίουν τε· εἰ δὲ φ, πάλιν ὁμοίως π nai daσeïav, ws võv 'Puuało. Priscianus p. 542. lib. I. cap. de numero litterarum: Sicut etiam apud veteres Graecos pro I, II et H; unde nunc quoque in Graecis nominibus antiquam scripturam servamus, pro ☀, P et H ponentes, ut Orpheus, Phaëthon. Idem: Adspiratio quoque ante omnes vocales poni potest, post consonantes vero quattuor tantummodo, more antiquo

rum Graecorum, C, T, P, R. Similia Marius Victorinus p. 2469. Disertiora idem p. 2459. Graeci sequebantur sonum tantummodo litterarum 9, 4, x, priusquam a Simonide invenirentur; exprimebant iuxta 7 et iuxta et x adspirationis notam H ponendo. Quae, etsi Simonidem male immistum videmus, in universum tamen immerito impugnavit Grubissichius. Sed ea ratio quum mature oblitterata sit, vel multis annis ante Simonidem, qua de re suo loco in commentariis palaeographicis dicetur; non mirum est nullum praeter Nanianam columellam exemplum extare: nisi forte, ne de Apotheosi Homeri dicam, in qua olim falsa lectio KHPONOΣ p. XPONOΣ ferebatur, Plinii locus huc pertinet H. N. VII, 58. Gentium consensus tacitus primus omnium conspiravit, ut Ionum litteris uterentur. Veteres, Graecas fuisse easdem paene, quae nunc sunt Latinae, indicio erit Delphica tabula antiqui aeris, quae est hodie in Palatio, dono principum Minervae dicata in bibliotheca, cum inscriptione tali, Ναυσικράτης Τισαμενοῦ Αθηναῖος Κόρῃ καὶ Ava (scr.'AInvaía) åvéInnɛv; nam Plinii verba si premenda sunt, haec ita scripta fuerant: MAVSIKRATES TISAMEMO ATHEMAIOS KOREI KAI ATHEMAIAI AMETHEKEM. Cf. Chishull. Ant. Asiat. p. 12. ne alios addam. ATHE ('Anvaίwv) ex Atticis nummis idem affert Ant. Asiat. p. 8. errore hoc haud dubie; ego certe nonnisi ACE in iis reperio. In Naniana tamen columna ille usus resedit, etsi tum 0, 4, X iam bene nota fuisse non dubium videtur: quae aliis locis citius, aliis serius in communem usum recepta esse existimo. Sed quum 0, 4, X in hoc titulo non usurparentur, pro non poterat XΣ scribi, ut vulgo; debebat igitur KƐ, quae scriptura in Dorica insula haud dubie retenta est ex veteri Aeolismo Doribus quoque usitato, de quo v. ad num. 17. ubi ♪ pro Y extare probabiliter conieci. ɲɛ Postremo, ut palaeographicae disputationi finem imponam, or iam inest nostro titulo, sed in voce OUTOS, in qua id vel ante Euclidem etiam Athenis receptum fuisse diu est ex quo monui (Oec. civ. Ath. T. II. p. 201. 323.). Quae quum ita sint, summae antiquitatis specie illustris haec inscriptio habenda, nec video quo iure suspiceris, recentiore aliqua aetate ad prioris imitationem litteris esse antiquioribus consignatam: quod etsi subinde factum est, nulla tamen in hoc monumento talis coniecturae causa reperitur. Welckerus quidem noster (p. 9.), si columnae huic Hecataeum impositum fuerit, inde aliquid dubitationis de remota antiquitate oriri annotat: ipse tamen non definit, Hecataeum an infantem sustinuerit columna; mihi vero de ea re eo minus disserere opus, quod a Welckeri explicatione plane discedo. Nec vero magis quisquam Perellio assentietur, inscriptionem hanc primae Olympiadis aetatem haud paucis fortasse annis antecedere et Troiani belli tempus proxime attingere fabulanti. Vetus sane Graecorum in insula Melo habitatio, quo Lacones coloniam duxerint post quinquaginta fere a reditu Heraclidarum annos, quae ratio Mülleri est Orchom. p. 476. coll. p. 316. 318. Confer de Spartana in

Melo colonia Conon. Narrat. c. 36. Plutarch. de virt. mulier. p. 273. T. VIII. ed. Tub. Herodot. VIII, 48. Thucyd. V, 84. et 112. ubi vel septingentos illi ante Olympiadem 91. annos tribuit, Xenoph. H. Gr. II, 2, 3. Sed Dores tum inculti, opinor, nec quisquam illo saeculo columnam Parii marmoris striatam cum inscriptione posuerit. Equidem ut Argivum heroum indicem, ita columnam Nanianam, quae partim antiquiores, partim recentiores litteras offert, Solonis vel Pisistrati aetati assignaverim. Columella striata est, et Zanetto affirmante eleganter elaborata; igitur Biagius de striatarum columnarum antiquitate disserere huius inscriptionis causa instituit; sed multum tricando nihil extricat, qui quidem recentiorum auctorum partim levissimorum vestigiis insistens perperam insuper argumentetur. Sufficit annotasse, strias esse eiusmodi, ut in externum binae communem angulum desinant, nulla interposita plana superficie; quod genus in Doriis columnis, quae ceteris antiquiores sunt, receptum est. Et mature striatas columnas in usu fuisse docent antiquissima, quae supersunt, Dorici operis templa.

έκ

Dianae nomine 'Expavrà statuit; alii de Dorico geni-
tivo 'Expávra ayaλua cogitarunt, in his ipse Villoi-
sonus Anecd. T. II, p. 120. Sed sciunt periti talem
genitivum nusquam extare: dicunt Dores Motora, dé-
youα, dido, a pro ov posito; sed in genitivo illo hoc
non receptum est. Itaque etiam illa explicatio dam-
nanda, ex qua iunctum volebant Aids expávтo p. ix-
pávrou; quamquam hoc vel aliis de causis absurdum.
Verum est 'Expávτw, accipe ab Ecphanto: Ecphantus
igitur est qui hoc dicavit donarium. Ecphantus Mu-
saei vatis pater dictus (Suid. v. Movratos indeque
Eudoc. p. 303.); alius Ecphantus Pythagoreus non
ignotus: Ecphantum Thasium memorat Demosth. de
cor. p. 474. 26. Aéxσdai Tivi autem esse accipere ab
aliquo hodie vix exemplis eget. V. Porson. ad Eurip.
Hecub. p. 45. ed. Lips. et ibi Schäfer. Pindar. Pyth.
IV, 21. et ibi Herm. item Pyth. XII, 5. Dissen. in
Explicatt. ad Pind. p. 522. P. II. Vol. II. nostr. ed.
et Fragm. Thren. 4. in nostr. ed. P. 623. Usus est
ex Homero derivatus, apud quem haec structura ali-
quoties obvia. In voce duɛvpès insolens est N, quum
vel N ante mutari in M soleat: sed v. num. 11. 30.
Postremo ayaλua quid sit explicandum. Et primum
quidem ayaλuara inaxime deorum signa dici, sive
columnis, qui antiquissimus mos fuit, sive iustis si-
mulacris, etiam anaglyphis expressa, docuit Siebelis
Praef. Pausan. ed. mai. p. XLI sq. Non minus ta-
men quodvis opus ornatius, praesertim diis dedica-
tum, quo illi laetarentur, ayadua vocatum est. Ita
de equestri ornamento, ne diis quidem dicato ap.
Hom. Iliad. d, 144. pertinentque huc notata gram-
maticorum, Etym. M. Suid. Zonar. Tim. Lex. Plat.
p.5. qui ayaλua dicit esse av åvάua, ubi v. Ruhnk.
idemque fere Lex. Seg. p. 334. 20. et Lex. technol.
ap. Tittmann. ad Zonar. p. 29. affirmat. Diserta ex-
empla tripodum inscriptiones praebent apud Herodot.
V, 60. 61.

Σκαιὸς πυγμαχέων με ἑκηβόλῳ ̓Απόλλωνι
νικήσας ἀνέθηκε τεῖν περικαλλὲς ἄγαλμα.

Sed ut perveniam ad interpretationem, declinatis iis, quae plane nugatoria sunt, in singulis verbis nonnisi potissimas interpretum sententias afferam, meamque argumentis confirmabo. Vs. 1. NAIAIOƐ] Varie, quis deus sit, dubitatur. Corsinus et qui eum sequuntur, Bacchum intelligunt, causa ex vs. 2. petita, ubi eius nutritorem Silenum agnoscunt: sed quum in secundi versus interpretatione erraverit Corsinus, non opus est eius de Baccho opinionem refutare. Welckerus Dianam sive Hecaten intelligit, quae 'Expavra dicta fuerit, quod ut Ilithyia homines pówsde expaíva (Iliad. 7, 103.), collatis etiam aliis multis Dianae epithetis maxime hieraticis: putatque dedicatum Ilithyiae donarium hac inscriptione significari. Provocat autem ad inscr. n. 24. ubi in simili columna Phersis mulier Dianae ob filium ut videtur donarium offert. Sed utrumque monumentum magnopere differt; nam in Melia columna nec mulieris et alterum : nec infantis mentio extat. Nec puto Welckerum ad novum vocabulum fingendum fuisse proclivem futurum, si vocem EK ANTOI putasset alia ratione expediri posse: quam quum satis infra expediverim, nolo plura adversus viri amicissimi coniecturam proferre. Nempe longe simplicissimum est Apollinem intelligi, Doriensium agxnyérny (cf. nos Explicatt. ad Pind. p. 288.), cuius cultus ut in Theram et Cyrenas, ita in Melum propagatus erat, maxime Amyclis, unde Melios Lacones profectos esse Müllerus docet. Et de Apolline etiam Perellius cogitabat, cultum eius Melium ex nummo apud Harduinum demonstrans, in quo adscriptum MHAIÓN. SequiΕΚΦΑΝΤΟΙΔΕΞΑΙΤΟΔΑΜΕΝΕΣ ΑΓΑΛΜΑ] Primus Corsinus explicuit 'Expávτw, ut dativus esset, vertens: accipe ab Ecphanto. Quod quum Corsinus dictionis poeticae parum peritus Graecum esse non evicisset, Matthaeius, Perellius, alii, nuper etiam Welckerus hanc improbarunt interpretationem; et Welckerus quidem 'Expavro vocativum ab ignoto

tur:

Λαοδάμας τρίποδ ̓ αὐτὸν ἐϋσκόπῳ ̓Απόλλωνι μουναρχέων ἀνέθηκε τεῖν περικαλλὲς ἄγαλμα. Alio in tripode ap. Pausan. X, 7, 3. 'Exéußporos 'AgΕχέμβροτος τὰς ἔθηκε τῷ Ἡρακλεῖ

Νικήσας τόδ ̓ ἄγαλμ' ̓Αμφικτυόνων ἐν ἀέθλοις. Adde inscriptionem in cornu Amaltheae positam ap. Pausan. VI, 19, 3. et alias. Igitur ex hac voce non liquet ullam columnae statuam impositam fuisse: potuit vel sola columna, dei in templum dicata ayahua hoc esse. Sed de hac re paulo post dicam: transeo nunc ad vs. 2. ΣOIгAPENEYXOMENO] Ne quis putet monumentum hoc post votum, cui numen satisfecerit, gratiarum referendarum causa dicatum esse, notet praesens ἐπευχόμενος: proprium in pluribus inscriptionibus suo loco edendis est εváμɛvos åvénne, εὐξάμενος ἀνέθηκε, i. e. votum susceptum, postquam deus addixit, solvit is, qui donarium offert. Igitur si modo de voto hoc epigramma loquitur, dum dicatur haec columna sive donarium, votum facit donator. Sed dubito annon de voto sit. 'ETEσ multo usitatius est de sup

1

plicando possumus autem deo etiam sine voto supplicare. Immo vero hoc secundo versu de consecrando et dicando monumento plane non dicitur, sed de perficiendo, ut paulo post monstrabo. Dum artifex perficit donarium, deo supplicat, aut universim ut felicem vitae cursum, aut ut certum quoddam, aut ut certum quoddam, quo indiget, beneficium deus ipsi praestet. Quodsi vel sic votum fieri dixeris, certe concedes in ipso id opere faciendo suscipi. TOVTETE^EΣΣEгPON] Corsinus legens TÓV TE TÉλEσσE TOоpov, vertit fere ita: Tuum perfecit altorem; nam ab Ecphanto statuario Baccho dicatum esse signum Sileni, qui Bacchum educasse perhibetur. Vide, ne plura, fragmentum Pindari Dithyr. 15. p. 585. nostrae edit. Sed rov Tε non est tuum; neque hoc legitur, sed TouT', et Lanzio testante et fidelissimo apud Donatum apographo. Nec si rgopóv putaveris alumnum esse, ulla potest apta sententia extundi: postremo ne TPOPON quidem legitur, sed гPOON, affirmante etiam Villoisono 1. c. Nam diserte est in marmore, sine ulla oblitterati ductus notatione: hoc autem y est, ut vs. 1. in voce ayahua. Et TOUTO (Tò ayaλμa) quidem commodissimum est. In primo versu tóde dicendum erat; sed nominato iam donario, redeunte ad idem oratione, accuratus Graecitatis usus postulat TOUTO. Corsiniana vero vocis Toopóv explicatio quum falsa esse intelligeretur, alii alia proposuerunt: ex quibus quod Sim. Magistrius proposuit rgónov, id et grammaticae et metricae et palaeographicae rationes damnant. Cogitarunt igitur de nomine proprio Τρόφων vel Γρόφων. Trophonis nomen aliunde quidem notum non est; habet tamen analogiam; ut ἱερὸς Ιέρων, γλαυκός Γλαύxwv, σμòs Zíμwv, sic rgopès Tgópwv: et succurrit insuper Τροφώνιος. Igitur non opus erat ad Τryphonem confugere, de quo Perellius cogitabat; ut taceam O non nunc posse pro Y esse, quod V ipsum semel atque iterum usurpatum sit. At quid de illo nomine dicimus? Nempe non legitur TPOON, sed distincte ПPOON: igitur nomen etiam insolentius гgówv admittendum erit. Ut tamen ipsum hoc admittamus, duo tum viri nominati erunt, quorum alterum artificem, alterum statueris donatorem operis. Ex quibus si Ecphantum donatorem, Grophonem artificem ponimus, artifex erit ó éπeuxóuevos, quum potius is, qui supplicans votumve faciens donat, sit ô έTMɛUxóμɛvos. Rursum si Ecphantum dixeris artificem, incommode deum precatur donator, ut ab Ecphanto accipiat donarium: neque enim ab artifice accipit deus, sed a dedicante. Praeterea in hac interpretatione, ex qua donator Gropho est, TEλ erit dedicare: quod Lanzius ex Phavorino firmare studet, cui ἐτέλεσεν est παρείχε: notatque Welckerus τελεῖν de donis esse Homericum: quum enim et ipse Trophonem donatorem statuat et vs. 1. 'Expaνroi legat, hic quoque in voce тελε Lanzii sequitur interpretationem. Concedam sane TEλ ita dici posse: nec tamen id in huiusmodi donariis usitatum video, neque ulla excogitari causa potest, quare poeta receptum verbum ȧvéÎnɛ, quod in hac re proprium est totidemque syllabas morasque habet, nunc devi

taverit. Igitur et Lanzii et Welckeri sententiam relinquo, quum praesertim in huius viri explicatione etiam ad ignotam Ecphanto confugiendum sit. Neque duo posse propria nomina, alterum artificis, alterum donantis statui, satis demonstratum videtur. Superest ut dicas, alterum nomen esse voventis, alterum eius, qui pro eo votum exsolverit. Tum igitur Gropho fuerit is, qui voverit; pro eo Ecphantus, filius fortasse pro defuncto patre, votum solverit (cf. Pausan. VIII, 4, 2.). Sed hoc quoque sperno: non enim in hac sententia ἐπευχόμενος ετέλεσσε, sed ev§άuevos åvénne scriptum fuisset: quamquam åvé‡ŋxɛ quidem commode dici poterat de vovente, qui non ipse posuisset monumentum: is enim qui votum exsolvit, ἀνατίθησιν. Ut in epigrammate alio (ap. Pausan. 1. c.):

Σόν ποτε νικήσας, Ζεῦ Ὀλύμπιε, σεμνὸν ἀγῶνα,

ne

τεθρίππῳ μὲν ἅπαξ, μουνοκέλητι δὲ δίς, δῶρ ̓ ἱέρων τάδε σοι ἐχαρίσσατο· παῖς δ ̓ ἀνέθηκεν Δεινομένης πατρὸς μνῆμα Συρακοσίου. Profligatis igitur his sententiis alia via incedamus. Ecphantum esse donatorem satis constat; quum autem duo nomina propria statui nequeant, qui donavit Ecphantus, de eodem debet réλσσɛ dictum accipi, quod vel ex adiecto Teuxóuevos patet: qui enim dedicavit, is etiam fuit ó éreuxóuevos. Sed éréλEσσEV est perfecit: ut in Onatae epigrammate (ap. Pausan. 1. c. et V, 25. extr.):

Υἱὸς μέν γε Μίκωνος Ονατᾶς ἐξετέλεσσεν

Νάσῳ ἐν Αἰγίνῃ δώματα ναιετάων. Igitur donator fuit is, qui opus fecit. Quo deducta re una vox ΓΡΟΠΗON superest: in qua non dubito operae ipsius genus designatum esse, ut si dicas ἐτέλεσε γράφων, γλύφων, ἐπασκῶν vel tale quid. In quo primum quaeritur, opus ipsum quale fuerit, sine qua re, qualis opera fuerit, non poterit definiri. Putant igitur columnae statuam impositam fuisse vel. tripodem. Sane columna eiusmodi est, quae imponendae alicui rei inserviret: neque enim altior est quam IV pedes et septem uncias; imus circuitus est pedum II et unciarum IX, summus totidem pedum et quattuor unciarum, cum XVI canaliculis: in superiore parte haud dubie abacus fuit, cui varia imponi poterant. Quid tamen si nihil a donante impositum erat? Ipsa certe columna est etiam ayadua, et potuit artifex in templi usum solam hanc columnam dicare, quae rei cuicunque divino cultui necessariae imponendae inserviret, phialae, turibulo, vasi qualicunque. Dedicabantur enim ipsae solae columnae, immo sola columnae faciendae opera, ut in Branchidis (v. in Milesiis) inscriptio est, in qua quidam ... ἐργασίαν ἀνέθηκε τοῦ κίονος. Igitur solam columellam diligenter elaboratam άueμpès åɣadua istud esse conieceris: quod ubi statues, poterit ultimum verbum operae genus definiens apte explicari. Constat γράφειν initio nihil fuisse nisi ξύειν, ξέειν, radere, incidere: de quo passim grammatici. Hesych. yęátai žúσai, xaçážai, auúžai. Schol. Theocr. VI, ξύσαι, χαράξαι, ἀμύξαι. 82. ręátai rò ¿éσai oi wahanol heyov. Adde Etym. M. p. 412. 51. p. 239. 25. aliosque grammaticos

« ElőzőTovább »